Szybka dostawa z 
Szukaj
Znów przestawiamy zegarki w 2025 na czas letni. Sprawdź jak wpływa zmiana czasu na nasze zdrowie
W nocy z 29 na 30 marca 2025 roku nastąpi zmiana czasu z zimowego na letni – zegarki przestawimy o godzinę do przodu. Oznacza to, że śpimy o 60 minut krócej. Czy taka ingerencja w rytm dobowy może oddziaływać na zdrowie? Jakie mogą być skutki zdrowotne przestawiania zegarków na czas letni?
Po co nam zmiana czasu zimowego na letni?
Zmiana czasu została wprowadzona z myślą o oszczędzaniu energii i efektywniejszym wykorzystaniu naturalnego światła dziennego. Choć sama idea pojawiła się już w XVIII wieku, jej powszechne stosowanie rozpoczęło się dopiero w XX wieku. W Polsce system ten funkcjonuje od 1977 roku. Obecnie czas letni obowiązuje w prawie 70 państwach na świecie. Przestawianie zegarków odbywa się dwa razy w roku – w ostatnią niedzielę marca oraz w ostatnią niedzielę października. Warto dodać, że początkowo wprowadzono właśnie czas letni, dlatego dziś to czas zimowy uznawany jest za bardziej zbliżony do naturalnego.
Jak zmiana czasu wpływa na nasze zdrowie?
Zmiana czasu może znacząco oddziaływać na zdrowie, zwłaszcza w pierwszych dniach po przestawieniu zegarków. Badania wskazują na niekorzystne skutki dla snu, układu krążenia, psychiki i ogólnej sprawności organizmu. Niektórzy eksperci mówią wręcz o szoku wywołanym naruszeniem naturalnego rytmu biologicznego, wynikającym z manipulacji dostępem do światła dziennego. Naukowcy zauważają, że czas letni nie jest w pełni zgodny z fizjologicznym rytmem dobowym człowieka.
Skutki zdrowotne zmiany czasu obejmują:
-
zaburzenia snu i rytmu dobowego – przestawienie zegarka zakłóca naturalny rytm, co skutkuje trudnościami z zasypianiem, bezsennością i średnio 40–60 minutami mniej snu w pierwszych dniach po zmianie.
-
zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – ryzyko zawału serca wzrasta o 24% w pierwszy poniedziałek po przejściu na czas letni, a udar mózgu częściej występuje w ciągu dwóch pierwszych dni (wzrost o 8%).
-
większa liczba wypadków i błędów – w tygodniu po zmianie czasu notuje się o 6% więcej kolizji drogowych, a także więcej pomyłek i poważnych urazów w miejscu pracy (wzrost o 5,7%).
-
pogorszenie stanu psychicznego – po przejściu na czas zimowy wzrasta liczba epizodów depresyjnych i samobójstw (o 11% w pierwszym tygodniu); krótszy dzień jesienią może nasilać objawy sezonowej depresji (SAD).
-
zaburzenia hormonalne i metaboliczne – brak snu zakłóca poziom serotoniny i dopaminy, wpływając negatywnie na nastrój. Skrócenie snu powoduje wzrost poziomu glukozy, insulinooporność, a także zaburzenia apetytu (wzrost greliny i spadek leptyny), co sprzyja przejadaniu się i może prowadzić do nadwagi lub otyłości.
Czy są pozytywne aspekty zmiany czasu?
Krótkotrwały stres, wywołany np. przez zmianę czasu, może korzystnie oddziaływać na układ odpornościowy. Tego rodzaju stres, nazywany eustresem, mobilizuje organizm do działania, co chwilowo może wzmocnić jego naturalne mechanizmy obronne. W reakcji na zaburzenia rytmu dobowego dochodzi do wzrostu poziomu kortyzolu i adrenaliny, które pobudzają aktywność immunologiczną. Badania wykazały, że taki stres może nasilać produkcję białych krwinek, co przekłada się na lepszą reakcję organizmu w walce z patogenami. Eksperymenty na modelach zwierzęcych potwierdziły, że krótkie epizody stresu mogą poprawiać zdolność organizmu do zwalczania infekcji.
Jak się przygotować do zmiany czasu w 2025 roku?
Choć nie da się całkowicie wyeliminować wszystkich negatywnych efektów związanych z przestawieniem zegarków, możliwe jest odpowiednie przygotowanie organizmu do zmiany czasu. Wprowadzenie kilku prostych nawyków może znacząco złagodzić skutki tej zmiany. Warto na kilka dni wcześniej zacząć przesuwać godzinę snu i pobudki o 15–20 minut, co pozwoli stopniowo dostosować się do nowego rytmu dobowego. Kluczowa jest także odpowiednia ekspozycja na światło dzienne, zwłaszcza rano, ponieważ naturalne światło wspomaga synchronizację zegara biologicznego. Z kolei wieczorem dobrze jest ograniczyć kontakt z niebieskim światłem emitowanym przez ekrany telefonów czy komputerów. Pomocne będzie również spożywanie posiłków o regularnych porach oraz unikanie ciężkostrawnych dań tuż przed snem. Ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu w godzinach wieczornych może pozytywnie wpłynąć na jakość snu. Równie istotna jest aktywność fizyczna, która pomaga ustabilizować rytm dobowy – warto jednak unikać intensywnych ćwiczeń wieczorem, aby nie pobudzać organizmu przed snem.
Czy czeka nas likwidacja zmiany czasu?
Kwestia zniesienia sezonowej zmiany czasu w Polsce jest bezpośrednio związana z decyzjami podejmowanymi na szczeblu Unii Europejskiej. W 2018 roku Komisja Europejska zaproponowała rezygnację z przestawiania zegarków, co zostało pozytywnie ocenione przez Parlament Europejski. Mimo to, prace legislacyjne zostały wstrzymane w Radzie UE z powodu braku jednomyślności między państwami członkowskimi odnośnie wyboru stałego czasu – letniego bądź zimowego. Dodatkowo proces ten został spowolniony przez pandemię COVID-19. W 2021 roku Komisja wydała komunikat na temat dalszego funkcjonowania zmiany czasu w latach 2022–2026, podkreślając konieczność opracowania odpowiednich aktów prawnych w krajach członkowskich.
W styczniu 2025 roku, wraz z objęciem prezydencji w Radzie UE, Polska powróciła do tego zagadnienia, umieszczając temat rezygnacji z przesuwania czasu w harmonogramie swoich działań. Głównym celem jest doprowadzenie do zakończenia procesu legislacyjnego poprzez uzyskanie zgody pozostałych państw. Według nieoficjalnych doniesień, jeśli Unia zdecyduje się na zniesienie zmiany czasu, każde państwo członkowskie otrzyma okres przejściowy na wdrożenie odpowiednich zmian w przepisach krajowych.
Zmiana czasu
W Polsce, według aktualnych przepisów, zmiana czasu na letni odbywa się w ostatni weekend marca. W 2025 roku przypada ona na noc z 29 na 30 marca – wtedy zegarki przestawimy z godziny 2:00 na 3:00, tracąc jedną godzinę snu.
Zmiana czasu na letni a czas pracy
Przestawienie zegarków na czas letni, czyli przesunięcie wskazówek o godzinę do przodu, może mieć realny wpływ na organizację czasu pracy, zwłaszcza w sektorach funkcjonujących w systemie zmianowym. Osoby pracujące w nocy z soboty na niedzielę – gdy dochodzi do zmiany – mogą przepracować faktycznie o godzinę mniej, mimo że formalnie ich dyżur trwa tyle samo. W takich przypadkach pracodawca ma obowiązek rozliczyć pracę zgodnie z rzeczywistym wymiarem godzinowym, co może oznaczać konieczność odpracowania brakującej godziny w innym terminie lub odpowiedniego dostosowania wynagrodzenia.
Wprowadzenie czasu letniego może także przejściowo wpłynąć na efektywność pracowników – szczególnie w pierwszych dniach po zmianie, kiedy organizm dopiero dostosowuje się do nowego rytmu. Skrócenie snu i zaburzenia rytmu dobowego mogą powodować senność, rozkojarzenie czy spadek koncentracji, co przekłada się na niższą produktywność. Dlatego warto, aby zarówno pracownicy, jak i pracodawcy uwzględnili ten okres adaptacyjny w planowaniu zadań i oczekiwań.
Przeczytaj również:
Jakie choroby stanowią przeciwwskazanie do lotu samolotem? Strzyżak jeleni (sarni) - latający kleszcz niebezpieczny dla człowieka Bezpieczeństwo żywności podczas powodzi Planujesz wakacje za granicą? Zabierz ze sobą kartę EKUZ Gorączka denga czyli ostrzeżenie dla wyjeżdżających do Hiszpanii, Grecji, Chorwacji, WłochSprawdź ofertę naszej apteki!
Nie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki
Redakcja
aptek
Codzienna
O Autorze
Inne publikacje
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Agnieszka Stelmach
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Szukasz porady farmaceuty?
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutę
Artykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.