Ozempic (semaglutyd) czyli czym jest, jak działa oraz jakie są jego skutki uboczne

Ozempic to preparat, którego substancją czynną jest semaglutyd, będący analogiem ludzkiego glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1). Zgodnie z badaniami, sekwencja aminokwasów semaglutydu wykazuje aż 94% zgodności z naturalnie występującym w organizmie GLP-1. Lek ten jest produkowany przez renomowaną firmę Novo Nordisk i został wprowadzony na rynek w 2017 roku.

Działanie Ozempic polega na obniżaniu poziomu glukozy we krwi, co czyni go skutecznym lekiem w terapii cukrzycy. W 2021 roku amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła Ozempic do stosowania w leczeniu otyłości u pacjentów z towarzyszącą cukrzycą. Warto zaznaczyć, że lek ten jest dostępny wyłącznie na receptę, co podkreśla jego status jako leku wymagającego nadzoru medycznego.

Czym jest semaglutyd zawarty w leku Ozempic?

Semaglutyd to syntetyczny odpowiednik ludzkiego glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który jest hormonem wytwarzanym przez komórki jelita cienkiego w odpowiedzi na wzrost poziomu glukozy we krwi. Działanie GLP-1 polega na stymulacji trzustki do produkcji insuliny oraz regulacji wydzielania glukagonu, co prowadzi do obniżenia poziomu cukru zarówno na czczo, jak i po posiłku.

Dodatkowo GLP-1 pełni rolę naturalnego regulatora łaknienia. Semaglutyd, ze względu na swoją strukturę, skutecznie wiąże się z receptorami GLP-1, co prowadzi do ich aktywacji. Receptory te znajdują się również w mózgu, w obszarach odpowiedzialnych za kontrolę apetytu. Działania, jakie wywiera semaglutyd na organizm, obejmuje:

• obniżenie poziomu cukru we krwi,
• zwiększenie uczucia sytości,
• zmniejszenie łaknienia,
• redukcję apetytu na produkty wysokotłuszczowe,
• redukcję objętości tkanki tłuszczowej,
• pobudzenie wydzielania insuliny,
• hamowanie wydzielania glukagonu.

Semaglutyd jest lekiem o długotrwałym działaniu, co pozwala na jego podawanie jedynie raz w tygodniu, co czyni go wygodnym rozwiązaniem w terapii.

Jakie leki na rynku zawierają semaglutyd?

Semaglutyd jest dostępny w dwóch formach: roztworu do wstrzykiwań oraz tabletek doustnych. Wszystkie produkty medyczne zawierające semaglutyd pochodzą od jednego producenta:

• Ozempic: roztwór do wstrzykiwań w dawkach 0,25 mg, 0,5 mg lub 1 mg; opakowanie zawiera 1 wstrzykiwacz o pojemności 1,5 ml oraz 4 igły.
• Wegovy FlexTouch: roztwór do wstrzykiwań dostępny w dawkach 0,25 mg, 0,5 mg, 1,0 mg, 1,7 mg lub 2,4 mg; opakowanie zawiera 1 wstrzykiwacz o pojemności 1,5 ml, który wystarcza na 4 dawki.
• Rybelsus: tabletki doustne zawierające semaglutyd w dawkach 3 mg, 7 mg lub 14 mg.

Semaglutyd jest stosowany w leczeniu otyłości oraz cukrzycy typu 2, a jego różnorodne formy podania umożliwiają dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Zalecenia do stosowania leku Ozempic

Lek Ozempic jest stosowany w terapii cukrzycy typu 2, zwłaszcza u pacjentów, którzy przestrzegają odpowiedniej diety oraz prowadzą aktywny tryb życia. W Stanach Zjednoczonych semaglutyd, substancja czynna leku, uzyskał również zatwierdzenie do leczenia otyłości u osób z cukrzycą typu 2, podwyższonym poziomem cholesterolu lub nadciśnieniem tętniczym.

Dawkowanie Ozempicu w roztworze do wstrzykiwań

Dawkowanie leku oraz schemat leczenia ustala lekarz prowadzący. Roztwór do wstrzykiwań w formie wstrzykiwacza jest przeznaczony do podawania podskórnego (w udo, brzuch lub ramię). Zwykle zaleca się następujący plan dawkowania:

• pierwszy miesiąc: 0,25 mg raz w tygodniu
• drugi miesiąc: 0,5 mg raz w tygodniu
• trzeci miesiąc: 1 mg raz w tygodniu

Po upływie 12 tygodni, w razie potrzeby, lekarz może zdecydować o zwiększeniu dawki do 2 mg semaglutydu raz w tygodniu.W przypadku stosowania Ozempic w połączeniu z pochodnymi sulfonylomocznika lub insuliną, może być konieczne zmniejszenie dawki tych leków, aby zminimalizować ryzyko hipoglikemii. Samodzielne monitorowanie poziomu glukozy we krwi jest istotne, aby odpowiednio dostosować dawki leków.

Dawkowanie Ozempicu w tabletkach

Dawkowanie oraz schemat leczenia powinny być ustalane przez lekarza prowadzącego pacjenta. Zazwyczaj stosowany schemat dawkowania, który można znaleźć w ulotce leku, przedstawia się następująco:

• pierwszy miesiąc: 1 tabletka 3 mg raz dziennie
• drugi miesiąc: 1 tabletka 7 mg raz dziennie
• trzeci miesiąc: 1 tabletka 14 mg raz dziennie

W przypadku stosowania tego leku w połączeniu z pochodnymi sulfonylomocznika lub insuliną, aby zminimalizować ryzyko hipoglikemii, może być konieczne zmniejszenie dawki stosowanej pochodnej sulfonylomocznika lub insuliny. Warto również samodzielnie monitorować poziom glukozy we krwi, co pozwoli na odpowiednie dostosowanie dawkowania tych leków.

Przeciwwskazania w stosowaniu semaglutydu

Semaglutyd to zawarty w leku Ozempic podobnie jak inne preparaty, ma swoje przeciwwskazania do stosowania. Oto kluczowe z nich:

• alergia lub nadwrażliwość na jakikolwiek składnik leku,
• cukrzyca typu 1,
• kwasica ketonowa,
• ciężka niewydolność serca w IV stopniu według klasyfikacji NYHA,
• schyłkowa niewydolność nerek,
• ciąża,
• karmienie piersią,
• osoby powyżej 75. roku życia,
• dzieci poniżej 18. roku życia.

Warto podkreślić, że semaglutyd nie powinien być stosowany jako zamiennik insuliny. Osoby z retinopatią cukrzycową powinny zachować szczególną ostrożność. Przed rozpoczęciem terapii tym lekiem, niezbędna jest konsultacja z lekarzem.

Możliwe działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to nudności, biegunka oraz hipoglikemia. Inne często występujące objawy to wzdęcia, wymioty, zaparcia, bóle brzucha, zapalenie żołądka, choroba refluksowa przełyku, zmęczenie, nadmiar gazów jelitowych, opóźnione opróżnianie żołądka oraz zwiększona aktywność amylazy. Rzadziej mogą wystąpić tachykardia, odbijanie, zaburzenia smaku, a w skrajnych przypadkach ostre zapalenie trzustki lub reakcje anafilaktyczne.

Częstość występowania skutków ubocznych leku Ozempic

Bardzo często (częściej niż u 1 na 10 pacjentów):

• nudności – zazwyczaj ustępujące,
• biegunka – zazwyczaj ustępująca.

Często (rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów):

• wymioty,
• hipoglikemia (szczególnie przy jednoczesnym stosowaniu innych leków przeciwcukrzycowych),
• niestrawność,
• zapalenie żołądka (objawy: ból brzucha, nudności, wymioty),
• refluks lub zgaga (choroba refluksowa przełyku),
• ból brzucha,
• wzdęcia,
• zaparcia,
• odbijanie,
• kamienie żółciowe,
• zawroty głowy,
• uczucie zmęczenia,
• zmniejszenie masy ciała,
• zmniejszenie apetytu,
• nadmierna ilość gazów jelitowych (wzdęcia),
• zwiększona aktywność enzymów trzustkowych (takich jak lipaza i amylaza).

Zrozumienie potencjalnych skutków ubocznych stosowania semaglutydu jest kluczowe dla pacjentów, którzy go przyjmują, aby mogli świadomie monitorować swoje zdrowie i zgłaszać wszelkie niepokojące objawy lekarzowi.