Przebarwienia na skórze ‒ skąd się biorą i jak się ich pozbyć?

Zaburzenia pigmentacji skóry są przypadłością występującą powszechnie w społeczeństwie. Przebarwienia na skórze przybierają różną formę ‒ od uroczych piegów po dużą, rozlaną ostudę. Niestety, dla niektórych zmiany te stanowią duży problem estetyczny, przyczyniając się do kompleksów. Skąd biorą się przebarwienia na skórze? Jak im zapobiegać? Odpowiedzi na te pytania, wraz ze wskazówkami na temat leczenia tej przypadłości, znajdziesz w poniższym artykule.

Czym są przebarwienia?

Melanina, czyli barwnik odpowiedzialny za pigmentację skóry, pełni kluczową rolę w ochronie skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Istnieje szereg czynników zdrowotnych czy środowiskowych, które oddziałują na tempo jej produkcji, a tym samym pigmentację skóry. Jakiekolwiek zaburzenia w tym zakresie wywołują choroby skóry, które objawiają się zaburzeniem jej pigmentacji. Gdy melaniny w skórze jest za dużo, dochodzi do pojawienia się przebarwień. Jeśli z kolei barwnika jest zbyt mało, na skórze widoczne będą odbarwienia.

Przebarwienia są zatem niczym innym, jak nadmiarem melaniny, które nie jest równomiernie rozłożona w skórze, a występuje w skupiskach, dając obraz niewielkich kropek lub plam.

Skąd się biorą przebarwienia skóry?

Gdy wiadomo już, czym są przebarwienia, warto odpowiedzieć sobie na pytanie: skąd się biorą? Istnieje cały szereg czynników, które odpowiadają za ich wystąpienie. Wśród nich wymienia się między innymi:

• nadmierną ekspozycję skóry na promieniowanie UV;
• zaawansowany wiek;
• choroby skóry, takie jak trądzik, łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry;
• ciążę lub menopauzę;
• przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej lub hormonalnej terapii zastępczej;
• przyjmowanie niektórych leków, w tym niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), antybiotyków z grupy tetracyklin, amiodaronu czy leków psychotropowych;
• niektóre choroby genetyczne, takie jak neurofibromatoza, stwardnienie guzowate czy niedokrwistość Fanconiego;
• zaburzenia hormonalne, w tym niedoczynność kory nadnerczy, nadczynność tarczycy.

Hiperpigmentacja, czyli nadmiar melaniny w skórze

Przebarwienia wynikające z hiperpigmentacji skóry z reguły są zmianami łagodnymi, niewpływającymi na zdrowie człowieka. W zależności od lokalizacji przebarwienia można podzielić na uogólnione i ograniczone. Przebarwienia uogólnione zwykle dotyczą skóry całego ciała bądź większości jej powierzchni. Przebarwienia miejscowe z kolei najczęściej pojawiają się na skórze części ciała najbardziej narażonych na ekspozycję na promieniowanie UV, czyli na twarzy, szyi i dekoldzie, a także dłoniach.

Przebarwienia uogólnione skóry

Pojawienie się przebarwień na skórze całego ciała wymaga konsultacji lekarskiej. Taka sytuacja nie jest zwykle związana ze zbyt intensywnym opalaniem się czy leczeniem trądziku. Co powoduje przebarwienia uogólnione skóry? Najczęściej pojawiają się one w przebiegu zaburzeń hormonalnych, a także chorób wątroby, nerek czy nawet nowotworów.

Przebarwienia ograniczone skóry

Przebarwienia skoncentrowane w jednym obszarze skóry nazywa się ograniczonymi. Do najczęściej występujących typów tego rodzaju przebarwień zalicza się:

• piegi ‒ niewielkie plamki pojawiające się na twarzy, dekolcie, karku czy ramionach na skutek ekspozycji na słońce w okresie dziecięcym;
• ostudę ‒ ciemnobrunatne, rozlane plamy pojawiające się na skórze twarzy, zwykle u kobiet;
• plamy soczewicowate ‒ plamy o średnicy 2-20 mm, w kolorze od jasnej żółci do ciemnego brązu, pojawiające się zazwyczaj u starszych osób;
• przebarwienia pozapalne ‒ ciemne przebarwienia o nieregularnym kształcie, zwykle pojawiające się w przebiegu chorób skóry bądź jej urazów;
• plamy typu café au lait ‒ plamy przypominające kolorem kawę z mlekiem i lokalizujące się zwykle w okolicach tułowia.

Hipopigmentacja, czyli odbarwienie skóry

Do zaburzeń pigmentacji skóry, obok przebarwień, zalicza się również odbarwienia. Są one spowodowane chorobami skóry, takimi jak:

• bielactwo nabyte, związane z procesami autoimmunologicznymi;
• łupież biały, który jest chorobą o nieznanej etiologii;
• łupież pstry, rozwijający się w przebiegu zakażenia grzybami z gatunku Malassezia;
• odbarwienia pozapalne, pojawiające się jako konsekwencja zmian w przebiegu łuszczycy, atopowego zapalenia skóry czy tocznia rumieniowatego uogólnionego.

Co warto wiedzieć o leczeniu przebarwień?

Jak pozbyć się niechcianych przebarwień? Cały proces warto rozpocząć od usunięcia przyczyn, które odpowiadają za pojawienie się zmian. Może być to leczenie trądziku i innych chorób skóry, unormowanie zaburzeń gospodarki hormonalnej czy zmiana stosowanych leków. Nierzadko po wyeliminowaniu czynnika wywołującego przebarwienia, zmiany znikają samoistnie. Alternatywą jest także leczenie przebarwień ‒ w domu, za pomocą specjalnie dobranych dermokosmetyków lub u specjalisty, z wykorzystaniem profesjonalnych zabiegów i nowoczesnych metod medycyny estetycznej.

Leczenie przebarwień w domu ‒ dermokosmetyki w walce o przywrócenie jednolitego kolorytu skóry

Zdecydowana większość osób rozpoczyna walkę z przebarwieniami w domowym zaciszu. Nie jest to bynajmniej zły pomysł. W wielu przypadkach dobrze dobrane kosmetyki pomagają pozbyć się niewielkich przebarwień i ujednolicają koloryt skóry. W leczeniu przebarwień warto sięgnąć po profesjonalne dermokosmetyki, dostępne w dobrych drogeriach czy aptekach internetowych. W ich składzie warto szukać takich związków jak:

• witamina C;
• witamina B₃;
• retinol;
• kwas salicylowy;
• kwas azelainowy;
• kwas traneksamowy;
• kwas kojowy;
• arbutyna.

Apteka internetowa to również odpowiednie miejsce, by jednocześnie zakupić skuteczny krem z filtrem SPF. Wysoka ochrona skóry przed promieniowaniem UV jest kluczowa w trakcie procesu leczenia przebarwień, zwłaszcza przy użyciu kosmetyków z kwasami czy witaminą C.

Profesjonalne peelingi w procesie leczenia przebarwień skóry

Domowe sposoby walki z przebarwieniami zawiodły? To idealny moment, by wybrać się na konsultację do specjalisty. Profesjonalne leczenie przebarwień oferuje większość klinik medycyny estetycznej czy gabinetów kosmetologicznych. Jedną z najczęściej wykorzystywanych metod przywracania jednolitego koloru skóry jest wykorzystanie peelingów chemicznych. Wykorzystywane w tym zabiegu związki intensywnie złuszczają skórę, pobudzając ją do regeneracji. Stężenie oraz rodzaj peelingu chemicznego dobierane są przez specjalistę do typu cery pacjenta i zaawansowania problemów ze skórą.

Zabiegi medycyny estetycznej w leczeniu przebarwień

Jedną z metod leczenia przebarwień skóry jest dermabrazja. Jest to zabieg, który polega na mechanicznym ścieraniu naskórka oraz górnych warstw skóry właściwej za pomocą specjalnego urządzenia. Zabieg przeprowadzany jest zwykle w znieczuleniu, dlatego jego przebieg jest dla pacjenta całkowicie bezbolesny. Dermabrazja pozwala nie tylko na pozbycie się nieestetycznych przebarwień, ale również spłycenie zmarszczek czy redukcję blizn.

Alternatywą dla zabiegu dermabrazji jest laseroterapia. Odpowiednio dobrana wiązka światła laserowego pochłaniana jest przez występującą w nadmiarze melaninę. Komórki zawierające ten barwnik ulegają chwilowemu przegrzaniu, a następnie zniszczeniu, dzięki czemu przebarwienia w ciągu kilku dni od zabiegu zaczynają blednąć. Rodzaj wykorzystywanego lasera oraz długość wiązki jego światła są dobierane indywidualnie przez specjalistę. Sam zabieg jest nieinwazyjny, a pacjent w jego trakcie może odczuwać jedynie niewielki dyskomfort.

Jak chronić skórę przed przebarwieniami?

Nie ulega wątpliwości, że to, co powoduje przebarwienia najczęściej, to nic innego jak promieniowanie UV. Nadmierna ekspozycja na słońce sprzyja powstawaniu wolnych rodników i generuje stres oksydacyjny w skórze. W tkankach skóry dochodzi wówczas do uruchomienia naturalnych mechanizmów obronnych, czyli pobudzenia melanogenezy ‒ procesu biosyntezy barwnika skóry. Niestety, jak łatwo się domyśleć, skutkiem ubocznym tego procesu jest powstawanie przebarwień. Nie powinien zatem dziwić fakt, że ochrona skóry przed promieniowaniem UV postrzegana jest jako kluczowy element prewencji przebarwień skóry. Dotyczy to zarówno rezygnacji z wizyt na solarium, unikania nadmiernego światła słonecznego, jak i stosowania kosmetyków z filtrami SPF.

Dermokosmetyki z filtrami SPF ‒ skuteczna ochrona przed promieniowaniem UV

W życiu codziennym najlepszą formą profilaktyki przebarwień jest stosowanie ochrony przeciwsłonecznej w formie kremów z filtrami SPF. Dermatolodzy i kosmetolodzy polecają, by aplikować je nie tylko w trakcie wakacyjnych wyjazdów, ale każdego dnia, na całą nieosłoniętą przed słońcem skórę. Stosowanie dermokosmetyków z filtrami SPF nie tylko zapobiega pojawieniu się przebarwień, ale również opóźnia fotostarzenie się skóry oraz zmniejsza ryzyko rozwoju groźnych chorób skóry.

Szeroki wybór dermokosmetyków z filtrami UV można znaleźć w dobrych drogeriach, a także w aptekach internetowych. Warto wybierać produkty uznanych marek, by zyskać pewność, że działanie zakupionego kosmetyku jest zgodne z obietnicami producenta.

Przebarwienia nie zawsze świadczą o chorobie skóry, jednak mogą stanowić dla niektórych osób istotny problem estetyczny. Na szczęście w większości przypadków można je usunąć. Czasami wystarczy domowa pielęgnacja, za pomocą odpowiednio dobranych dermokosmetyków. Niekiedy jednak konieczna jest wizyta u kosmetologa lub dermatologa, w celu wykonania profesjonalnych zabiegów. Jednocześnie należy pamiętać o regularnym stosowaniu kremów z filtrem SPF, by chronić skórę przed promieniowaniem UV.