Co trzeba wiedzieć o ospie wietrznej? Objawy, leczenie, szczepienia

Do najpowszechniej występujących chorób zakaźnych zaliczana jest ospa wietrzna. Pojawia się zazwyczaj w wieku dziecięcym, jednak może dotknąć również osób dorosłych. Wówczas przebieg tego schorzenia ma zwykle znacznie bardziej dynamiczny charakter. Sprawdź, jak zapobiegać tej chorobie, jaką jest ospa. Objawy, szczepienia, a także formy leczenia – o wszystkim piszemy w najnowszym artykule.

Ospa wietrzna – czym jest wywołana?

Ospa wietrzna to choroba wirusowa, której przyczyną jest zakażenie wirusem varicella-zoster virus, w skrócie: VZV. Człowiek to jedyny gospodarz tego patogenu. Wirus przenosi się poprzez bezpośredni kontakt, drogą kropelkową oraz powietrzną. Właśnie poprzez tę ostatnią właściwość chorobę określa się jako ospa wietrzna. Wirus może roznieść się nawet na odległość kilkudziesięciu metrów.

Ryzyko zakażenia wirusem występuje do momentu zaschnięcia wykwitów, charakterystycznych dla tej choroby. Ospa wietrzna jest wysoce zakaźna – ryzyko zakażenia po kontakcie z domownikiem zakażonym wirusem wynosi 80-90%. Jednocześnie to choroba, której dzięki szczepieniom można skutecznie zapobiegać.

Ospa – objawy

Z reguły ospa wietrzna najpierw przypomina grypę. Początkowo pojawiają się takie dolegliwości jak:

• bóle mięśni,
• bóle głowy,
• gorączka,
• złe samopoczucie.

Dopiero po kilku dniach od wystąpienia wstępnych symptomów, ujawniają się charakterystyczne dla ospy wietrznej zmiany skórne. Towarzyszy im uczucie swędzenia, które utrudnia codzienne funkcjonowanie i sprawia, że pacjent czuje się rozdrażniony.

Jak wygląda ospa?

Jak już wspomnieliśmy, do klasycznych objawów ospy należą wykwity na skórze. Są one na tyle charakterystyczne, że trudno na ich podstawie pomylić ospę z innymi chorobami.

Jak wygląda ospa? Zmiany skórne przechodzą przez kolejne stadia. Najpierw są to czerwone plamki, grudki i pęcherzyki, które następnie przybierają postać zaschniętych krostek. Wysypka pojawia się na tułowiu, twarzy, owłosionej skórze głowy, rękach, nogach, a nawet błonach śluzowych.

Zanim krostki zaschną, mogą pod wpływem drapania się zainfekować. Wówczas do objawów ospy dołączają symptomy wskazujące np. na zakażenie paciorkowcami. Powstałe rany mogą spowodować powstanie blizn.

Ospa u dzieci – charakterystyka

Ospa u dzieci jest niezwykle popularna. Według statystyk, aż 9 na 10 dzieci w wieku 1-14 lat zachoruje na tę chorobę. Początki ospy rozwijającej się u dzieci to z reguły takie dolegliwości jak gorączka i pojawienie się wykwitów na skórze.

Zmiany skórne w formie pęcherzyków zwykle swędzą, sprawiając, że dziecko czuje dyskomfort i nie może spać w nocy. Ich drapanie jest jednak niedozwolone, ponieważ może prowadzić do zakażeń bakteryjnych skóry.

Ospa u dzieci może objawiać się również zmianami na języku, które są na tyle bolesne, że dziecko zacznie odmawiać jedzenia i picia. Konsekwencją takiego stanu zwykle jest odwodnienie.

Dzieci powyżej 1 roku życia z reguły znoszą tę chorobę bardzo dobrze. Prawdziwym zagrożeniem jest natomiast ospa u niemowlaka. Dzieci, które chorują na ospę między 5 a 10 dobą życia, są obarczone niezwykle wysokim ryzykiem uogólnionego rozsiewu i zgonu. Takie powikłania dotyczą do 21% noworodków.

Ospa u dorosłych – czym różni się od choroby dziecięcej?

Zdaniem dra hab. n. med. Ernesta Kuchara ospa u dorosłych to jedna z najpopularniejszych chorób zakaźnych. Zapadają na nią praktycznie wszystkie osoby, które nie przeszły szczepienia na ospę. Z reguły ospa u dorosłych ma znacznie cięższy przebieg niż u ospa u dzieci. Dlatego dorośli, którzy nigdy nie chorowali na ospę powinni zadbać o to, by skorzystać ze szczepienia na ospę, jeśli jeszcze go nie przyjęli. Dzięki temu w razie ewentualnego zakażenia chorobę przejdą znacznie łagodniej niż niezaszczepieni.

Początki ospy u osób dorosłych są tożsame z tymi, jakie pojawiają się u młodszych pacjentów. W przebiegu ospy wietrznej u dorosłego mogą pojawić się też bóle brzucha, mięśni oraz głowy, a także ogólne osłabienie. Tego rodzaju symptomy występują zazwyczaj na 1-2 dni przed wysypką.

Leczenie ospy wietrznej

Leczenie ospy wietrznej zazwyczaj polega na stosowaniu preparatów zwalczających symptomy choroby. Lekarz może przepisać leki przeciwgorączkowe, a także przeciwświądowe. Wskazane jest również właściwe nawodnienie, by uniknąć odwodnienia.

Leczenie ospy wietrznej to również dbałość o pojawiające się pęcherzyki, wykwity i rany. Niezbędna staje się codzienna higiena, przesuszanie pęcherzy, np. poprzez kąpiel w roztworach z nadmanganianu potasu.

Apteka Codzienna to apteka internetowa, gdzie znajdziesz szereg preparatów stworzonych do pielęgnacji skóry dotkniętej wykwitami wywołanymi przez ospę wietrzną. To środki łagodzące swędzenie, a jednocześnie zmniejszające ryzyko zakażeń skóry i infekcji bakteryjnych, które mogłyby utrudnić powrót do zdrowia.

Jeżeli leczenie objawowe nie przynosi rezultatów, a przebieg choroby jest ciężki, lekarze decydują się na leczenie przyczynowe i podawanie środków z acyklowirem.

Szczepienie na ospę – dlaczego jest istotne?

Dbałość o profilaktyczne szczepienia jest niezwykle ważna, ponieważ ospa może wywołać szereg powikłań takich jak:

• infekcje skórne wynikające z drapania wykwitów,
• ropne zapalenie skóry,
• blizny po zakażonych miejscach,
• powikłania neurologiczne, np. zapalenie móżdżku, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zmiany w rogówce i upośledzenie widzenia.

Szczepienie na ospę pozwoli ograniczyć ryzyko ciężkiego przebiegu choroby, a jednocześnie zmniejszy możliwość wystąpienia niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań. Szczepionka, która została podana do 3 dni od ekspozycji na wirus, ma skuteczność sięgającą 90%.

Ospa wietrzna to jedna z najbardziej klasycznych chorób zakaźnych, występująca zwykle w okresie dzieciństwa. Może jednak pojawić się również u dorosłego, który w przeszłości na nią nie chorował. Profilaktyka ospy wietrznej to przede wszystkim szczepienia ochronne, a także odpowiednie metody zwalczania objawów, w sytuacji, gdy choroba już się pojawi.