Groźne skutki stresu, które trzeba znać

Współcześnie praktycznie każdy narażony jest na doświadczanie stresu. W małych ilościach stres ma pozytywny wpływ na organizm, mobilizuje go do działania i sprawia, że łatwiej radzimy sobie z przeciwnościami losu. Jednak jego nadmierna dawka wpływa destrukcyjnie na organizm. Poznaj negatywne skutki jego oddziaływania. Jakie są sposoby na stres?

Co to jest stres?

Choć doświadczenie stresu towarzyszy ludzkości praktycznie od zarania dziejów, determinując m.in. reakcję ucieczki albo walki, to jednak po raz pierwszy w literaturze naukowej pojęcie to pojawia się dopiero w latach 50. XX wieku dzięki Selyemu.

Warto wyjaśnić pokrótce, co to jest stres? Zgodnie z jednym z wyjaśnień, stres jest procesem, „poprzez który czynniki środowiskowe zagrażają równowadze organizm lub ją naruszają i za pomocą którego organizm reaguje na zagrożenie”.

Jeden z badaczy Cannon, twórca teorii „walcz lub uciekaj”, wskazuje, że reakcja organizmu na stres w organizmie to pobudzenie dwóch układów: współczulnego układu nerwowego oraz gruczołu przysadki. Gruczoł przysadki wydziela hormon ACTH, który mobilizuje do pracy korę nadnerczy, co przyczynia się do wydzielania dużej ilości m.in. kortyzolu. Hormon ten zwiększa spalanie tłuszczu i białka, a także ogranicza stany zapalne w organizmie. Z kolei pobudzenie tego pierwszego systemu powoduje aktywację rdzenia nadnerczego, który wpływa na aktywację adrenaliny i noradrenaliny. Te hormony stresu pobudzają organizm do działania poprzez szybsze krążenie, intensywne oddychanie, zwiększoną pracę umysłu. Dzięki temu organizm może znacznie sprawniej reagować na zagrożenie.

Stres jest to więc funkcja bezpieczeństwa dla naszego organizmu, jednak jego nadmierna ilość może wyczerpać nasze możliwości i doprowadzić do problemów zdrowotnych, a nawet do śmierci.

Objawy stresu

Co wywołuje stres? Aby pojawiła się reakcja stresowa, musi najpierw wystąpić bodziec stresowy, tzw. stresor (np. zagrożenie życia, lęk przed utratą pracy, obawy związane z egzaminem, niepewność przyszłości), wpływający na funkcje organizmu. Aktywuje on mechanizm reagowania zarówno w aspekcie fizjologicznym, jak i psychologicznym. Jednak to, co ma nas wspierać, w zbyt dużej ilości szkodzi i organizm może informować nas o tym w określony sposób, poprzez symptomy fizyczne.

Wśród najczęstszych objawów stresu wymienić można:

• niepokój,
• drżenie rąk,
• uczucie ciepła lub zimna nieadekwatne do sytuacji,
• pocenie się,
• problemy żołądkowe.

Objawy stresu mogą pojawiać się od razu w reakcji na stresor, ale również nawarstwiać się przez lata i dać wyraz o sobie w postaci choroby psychosomatycznej, np. atopowego zapalenia skóry czy nadczynności tarczycy. Nadmierny stres – z uwagi na zwiększone wydzielanie hydrokortyzonu w organizmie w sytuacji stresowej – oddziałuje również na stan kości, prowadząc do redukcji ich gęstości, zwiększając podatność na pęknięcia. Stres może też zmniejszyć siłę mięśniową i osłabić mięśnie.

Stres oksydacyjny – konsekwencja permanentnego stresu

Przeżywanie ciągłego stresu, z którym nie umiemy sobie radzić, może być równie szkodliwe dla komórek ciała co palenie papierosów, picie alkoholu czy jedzenie wysoko przetworzonej czynności. Okazuje się, że jest jednym z czynników wpływających na rozwój tzw. stresu oksydacyjnego, czyli nierównowagi w komórkach pomiędzy ilością wolnych rodników a antyoksydantów.

Stres oksydacyjny przyczynia się do szybszego starzenia się organizmu, zwiększa ryzyko chorób układu krwionośnego, rozwoju miażdżycy, udaru mózgu i choroby wieńcowej. Co ciekawe, stres oksydacyjny wywołany m.in. przez opisaną tu reakcję stresową może być podłożem do wystąpienia nowotworów.

Zdrowie psychiczne a nadmierny stres – skutki

Początkowo pobudzenie organizmu wywołane stresem sprawia, że procesy myślowe zachodzą szybciej. Jednak nadmierny stres powoduje kłopoty z pamięcią i koncentracją. Ponadto przez stres zdrowie psychiczne jest zagrożone.

Hormon stresu bierze udział w patogenezie rozwoju wielu chorób psychicznych, m.in. nerwic, a nawet depresji czy schizofrenii. To właśnie intensywny stres może mieć wpływ na pierwsze wystąpienie epizodu choroby psychicznej. Stres nasila też fobie różnego rodzaju. Dlatego chcąc zatroszczyć się o zdrowie psychiczne, warto poznać sposoby radzenia sobie ze stresem.

Sposoby na stres

Jak radzić sobie ze stresem? Przede wszystkim należy ustalić przyczynę pojawiania się napięć, czyli określić, co jest stresorem. Najlepszym rozwiązaniem byłoby wyeliminowanie tego typu bodźca, jednak nie zawsze jest to możliwe. Czasem, aby zyskać coś więcej, np. zdobyć tytuł naukowy, lepszą pozycję w pracy, trzeba narazić się na działanie stresu.

Pozostaje więc odpowiedzieć sobie na pytanie, jak radzić sobie ze stresem, którego nie można uniknąć? Pojęcie „radzenia sobie ze stresem” pojawiło się po raz pierwszy w latach 60. XX wieku i wciąż rozwijają się nowe strategie działania pomimo stresu, nie obciążając przy tym organizmu. Bardzo istotny jest higieniczny styl życia, wprowadzenie rutyny do życia. Natomiast, gdy stresor pojawia się nagle, można poradzić sobie poprzez takie sposoby na stres jak: ćwiczenia oddechowe, przydatna jest też medytacja na stres albo ćwiczenia fizyczne.

Leki na stres

Jeżeli doświadczenie napięcia i innych dolegliwości związanych ze stresem jest nie do pokonania zachowawczymi metodami, a eliminacja stresorów niemożliwa, bo np. stresuje nas wszystko, warto udać się do specjalisty, który zaleci psychoterapię oraz przepisze leki na stres.

Jeżeli stresu doświadczamy w mniejszych dawkach, to można spróbować wyciszyć działanie układu nerwowego poprzez uspokajające tabletki na stres dostępne bez recepty. Na początek jednak, zamiast sięgać po leki na stres warto zbudować sobie odporność organizmu i układu nerwowego poprzez dostarczanie wartościowych witamin i minerałów, m.in. witamin z grupy B. Nasza apteka internetowa to miejsce, gdzie można je zakupić.

Sposoby radzenia sobie ze stresem uwzględniają ćwiczenia oddechowe, ale także właściwy styl życia, oparty na higienie umysłu i właściwej diecie. Nasza apteka internetowa oferuje zakup suplementów diety, których składniki wesprą funkcjonowanie układu nerwowego i pomogą radzić sobie ze stresem.