Jak się przygotować do ciąży – kompleksowy poradnik dla przyszłych mam

Obecnie coraz świadomiej podchodzimy do kwestii planowania powiększenia rodziny. Takie podejście ma swoje niewątpliwe zalety. Odpowiednie przygotowanie pozwala nie tylko stworzyć optymalne warunki dla rozwoju płodu, ale także umożliwia przyszłej mamie łatwiejsze przejście przez okres ciąży i połogu. Kiedy rozpocząć przygotowania do ciąży? O czym nie należy zapominać, starając się o dziecko? Przedstawiamy Ci poradnik, który poprowadzi Cię przez wszystkie etapy przygotowań do powiększenia Twojej rodziny!

Nie czekaj na pierwsze objawy ciąży – rozpocznij przygotowania dużo wcześniej

Okres przedkoncepcyjny to termin określający całość działań profilaktycznych podejmowanych przed zajściem w ciążę. Niestety, jego definicja w literaturze naukowej jest niejednoznaczna. Powszechnie przyjmuje się, że okres przedkoncepcyjny trwa trzy miesiące, gdyż jest to średni czas mijający od rozpoczęcia starań o dziecko do zapłodnienia u płodnych par. Specjaliści coraz częściej podkreślają jednak, że lepszym rozwiązaniem jest rozpoczęcie przygotowań do ciąży o wiele wcześniej – przynajmniej rok przed poczęciem. W praktyce oznacza to, że para powinna poczynić przygotowania minimum rok przed rozpoczęciem współżycia seksualnego bez zabezpieczenia, które może prowadzić do zapłodnienia.

Wizyta u ginekologa – podstawa przygotowań do ciąży

Pierwszym krokiem, tuż po podjęciu decyzji o powiększeniu rodziny, powinna być konsultacja u ginekologa. Ścisła współpraca z tym specjalistą jest kluczowa nie tylko w ciąży, ale również w okresie starań o dziecko. W ramach opieki przedkoncepcyjnej ginekolog może ułożyć dla przyszłej mamy szczegółowy plan przygotowań, uwzględniający niezbędne konsultacje lekarskie, badania czy szczepienia. Drugim, niemniej ważnym celem wizyty jest kontrola stanu zdrowia kobiety, zwłaszcza jeśli nie wykonywała ona w ostatnim czasie badań profilaktycznych, takich jak cytologia i USG piersi.

Kontrola stomatologiczna w okresie przedkoncepcyjnym

Przed zajściem w ciążę każda kobieta powinna udać się do stomatologa. W trakcie ciąży stan zębów ulega niestety szybkiemu pogorszeniu z powodu zmian hormonalnych, czynników dietetycznych i higienicznych, a także ewentualnych wymiotów. Tymczasem badania naukowe wskazują, że choroby zębów i przyzębia, a zwłaszcza zmiany próchnicze, są częstą przyczyną poronień i porodów przedwczesnych. Kontrola i ewentualne leczenie stomatologiczne powinny być przeprowadzone wcześniej także z uwagi na fakt, że niektóre metody diagnostyczne wykorzystywane w stomatologii nie powinny być przeprowadzane w trakcie ciąży.

Leczysz się przewlekle? Skonsultuj się przed ciążą ze swoim lekarzem prowadzącym

W przypadku kobiet leczących się z powodu chorób przewlekłych decyzja o zajściu w ciążę powinna być dodatkowo skonsultowana z lekarzem prowadzącym. Warto o tym pomyśleć wcześniej, zanim pojawią się pierwsze objawy ciąży, ponieważ wiele część leków wykazuje działanie teratogenne, prowadząc do wystąpienia u płodu poważnych wad wrodzonych. O konsultacji powinny pamiętać przede wszystkim kobiety leczące się z powodu:

• padaczki,
• depresji,
• schizofrenii,
• nadciśnienia tętniczego,
• zaburzeń krzepnięcia krwi;
• chorób tarczycy,
• chorób nowotworowych.

Profilaktyka dla przyszłej mamy

Okres przygotowań do ciąży wiąże się nie tylko z konsultacjami lekarskimi i badaniami diagnostycznymi, ale również z wprowadzeniem odpowiedniej profilaktyki. Jej głównym celem jest zminimalizowanie ryzyka transmisji chorób z matki na dziecko, a także wystąpienia u dziecka wad wrodzonych. Podstawą profilaktyki w trakcie starań o dziecko jest odpowiednio dobrana suplementacja, a także szczepienia ochronne.

Przygotowania do ciąży a suplementacja

Pierwsze objawy ciąży często skłaniają przyszłą mamę do zakupu preparatów multiwitaminowych i wdrożenia suplementacji. Nic dziwnego, w końcu okres ciąży i połogu związany jest ze zwiększonym zapotrzebowanie na makro- i mikroelementy. Zaskakujący może być jednak fakt, że suplementację niektórych związków odżywczych należy wdrożyć jeszcze przed zajściem w ciążę. Nie trzeba jednak od razu sięgać po złożone produkty dla ciężarnych i mam.

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników rekomenduje, by co najmniej 3 miesiące  przed poczęciem rozpocząć suplementację kwasu foliowego w dawce dostosowanej do grupy ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej u potomstwa. Udowodniono, że podaż tego składnika w okresie przedkoncepcyjnym zmniejsza ryzyko rozwoju wad wrodzonych, takich jak rozszczep kręgosłupa czy przepuklina oponowo-rdzeniowa, nawet o 70%. Wytyczne wspominają również, że w staraniach o dziecko można wdrożyć suplementację witaminy D, żelaza czy kwasów omega-3, o ile badania laboratoryjne przyszłej mamy wskazują na niedobór tych składników.

Szczepienia przed ciążą – dlaczego są tak ważne?

Szczepienia chronią przed chorobami zakaźnymi nie tylko przyszłą mamę, ale również jej dziecko. Wytworzone pod wpływem szczepionki przeciwciała przechodzą w II i III trymestrze ciąży przez łożysko, dzięki czemu dziecko zyskuje dodatkową ochronę przed chorobami w pierwszych miesiącach swojego życia. Harmonogram szczepień dla przyszłej mamy powinien być zindywidualizowany, uzależniony od wieku przyszłej mamy oraz jej potencjalnego statusu odporności.

Ciąża nie stanowi przeciwwskazania do wykonania większości szczepień, z wyjątkiem tych, w których wykorzystuje się szczepionki żywe. Właśnie dlatego szczepienie przeciwko ospie wietrznej oraz szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce należy wykonać w okresie przygotowań do ciąży, co najmniej miesiąc przed zapłodnieniem. Do innych szczepień zalecanych dla przyszłych mam zalicza się:

• szczepienie przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi,
• szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B,
• szczepienie przeciw grypie,
• szczepienie przeciw COVID-19.

Starania o dziecko a zmiana stylu życia

W przygotowaniach do ciąży nie można pominąć zmian stylu życia. To właśnie codzienne, pozornie drobne nawyki mają ogromny wpływ na zdrowie przyszłej mamy, jak również zdrowie jej potomstwa. W okresie starań o dziecko warto zadbać przede wszystkim o zdrową dietę i aktywność fizyczną, wykluczając przy tym jednocześnie wszelkie używki. Nie mniej ważne jest też unikanie nadmiernego stresu oraz utrzymywanie higieny snu.

Zdrowe nawyki żywieniowe i prawidłowa masa ciała

W przypadku stwierdzenia niedoborów żywieniowych przyszłe mamy często w pierwszej kolejności szukają w aptece internetowej lub stacjonarnej preparatów multiwitaminowych. Warto jednak równocześnie przyjrzeć się swojej diecie i wprowadzić odpowiednie zmiany. Prawidłowo zbilansowana, zróżnicowana dieta powinna w całości pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze.

W okresie przygotowań do ciąży, oprócz wprowadzenia zdrowych nawyków żywieniowych, warto skupić się na przywróceniu prawidłowej masy ciała u kobiet, które zmagają się z niedowagą, nadwagą lub otyłością. Zarówno zbyt duża, jak i zbyt niska masa ciała przyszłej mamy związana jest ze znacznie zwiększonym ryzykiem licznych powikłań ciążowych i okołoporodowych.

Przygotowania do ciąży a nałogi

Początek starań o dziecko to idealny czas, by zrezygnować ze szkodliwych używek. Przyszłym ciężarnym zaleca się całkowitą abstynencję, gdyż alkohol może prowadzić do nieodwracalnych szkód już od pierwszych dni ciąży. Podobnie jest z papierosami – dym tytoniowy zawiera szereg związków teratogennych, które zwiększają ryzyko rozwoju wad wrodzonych u dziecka, a także zaburzają rozwój i funkcjonowanie łożyska.

Jedyną używką, która nie jest całkowicie zakazana w okresie ciąży i starań o dziecko jest kawa. Według Światowej Organizacji Zdrowia 300 miligramów kofeiny dziennie nie stwarza zagrożenia dla przyszłej mamy i jej dziecka.

Czy przyszła mama powinna być aktywna fizycznie?

Panie starające się o dziecko, zwłaszcza przed swoją pierwszą ciążą, nierzadko decydują się na ograniczenie aktywności fizycznej. Tymczasem jest ona zalecana większości kobiet nie tylko przed ciążą, a także w jej trakcie. Regularne ćwiczenia przynoszą przyszłej mamie ogromne korzyści. Pomagają w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i redukcji stresu, ale również wzmacniają mięśnie grzbietu, brzucha i kręgosłupa, a także poprawiają płodność. Aktywne fizycznie kobiety nie tylko łatwiej przechodzą przez poród, ale także szybciej regenerują się w okresie połogu.

Jakie ćwiczenia powinna wykonywać kobieta przygotowująca się do ciąży? Każde, które sprawiają jej przyjemność i są dostosowane do jej stanu zdrowia. Wśród dyscyplin sportowych przynoszących szczególne korzyści kobietom ciężarnym wymienia się pływanie, jazdę na rowerze, pilates czy jogę.

Jak mężczyzna może przygotować się do ciąży swojej partnerki?

Czy przygotowania do ciąży dotyczą jedynie przyszłej mamy? Absolutnie nie! Wbrew pozorom zadania przyszłego taty nie ograniczają się do stworzenia przyjaznego środowiska dla kobiety w ciąży i malucha. Może on (a nawet powinien!) aktywnie uczestniczyć w przygotowaniach w okresie przedkoncepcyjnym. Jak mężczyzna może przygotować się do ciąży? Przede wszystkim zadbać o swoją płodność!

W okresie starań o dziecko panowie nierzadko sięgają po preparaty na potencję, poprawę libido czy zwiększenie płodności. Tymczasem płodność mężczyzny najczęściej jest odzwierciedleniem jego stanu zdrowia lub stylu życia. Wykonanie podstawowych badań diagnostycznych, wprowadzenie zdrowej diety i wysiłku fizycznego, a także ograniczenie stresu może znacznie skrócić okres starań o ciążę. Warto przy tym pamiętać, że proces produkcji i dojrzewania plemników trwa około 72 dni. Właśnie dlatego specjaliści zalecają, by mężczyźni starający się o dziecko przez co najmniej 3 miesiące przed poczęciem unikali czynników szkodliwych, takich jak alkohol, papierosy czy substancje toksyczne w środowisku pracy.

Myślisz o powiększeniu rodziny? A może już planujesz swoją pierwszą ciążę? To idealny czas na rozpoczęcie przygotowań! Wszystkie niezbędne produkty, które pomogą Ci zadbać o zdrowie Twoje i Twojego przyszłego dziecka, możesz szybko i wygodnie kupić w aptece online. Najlepsze suplementy diety, preparaty na potencję czy testy ciążowe znajdziesz w jednym miejscu ‒  w Aptece Codziennej.