Szybka dostawa z 
Szukaj
Mykoplazma u dzieci i dorosłych - przyczyny, objawy i leczenie
Mykoplazma to potoczne określenie infekcji wywołanej przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, która najczęściej atakuje dzieci i młodzież. Zakażenie zwykle obejmuje górne drogi oddechowe, powodując objawy podobne do przeziębienia, jednak w niektórych przypadkach może prowadzić do rozwoju mykoplazmatycznego zapalenia płuc.
Czym jest mykoplazma dróg oddechowych?
Mykoplazma (Mycoplasma pneumoniae) to Gram-ujemna bakteria, należąca do rodziny Mycoplasmataceae, odpowiedzialna za infekcje układu oddechowego. Jest jedną z najmniejszych bakterii i wyróżnia się brakiem ściany komórkowej, posiadając jedynie błonę komórkową, co czyni ją odporną na wiele antybiotyków, w tym penicyliny.
Do zakażenia dochodzi głównie drogą kropelkową poprzez kaszel lub kichanie, a okres inkubacji wynosi od 2 do 3 tygodni. Mykoplazma jest szeroko rozpowszechniona na całym świecie, a infekcje mogą występować przez cały rok, jednak szczyt zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy. Co kilka lat obserwuje się znaczący wzrost liczby zakażeń.
Pod koniec grudnia 2024 roku w mediach pojawiły się doniesienia o wzroście przypadków mykoplazmozy, co miało związek z osłabieniem odporności populacyjnej. Mimo rosnącej liczby zakażeń, w większości przypadków infekcja nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia.
Co to bakteria Mycoplasma pneumoniae?
Bakteria Mycoplasma pneumoniae została po raz pierwszy wyizolowana w 1898 roku przez Nocarda i Roux u bydła cierpiącego na zapalenie płuc i opłucnej. Natomiast u ludzi patogen ten został zidentyfikowany w 1944 roku przez Eatona w badaniach nad ludzką plwociną.
Zakażenia Mycoplasma pneumoniae w populacji wykazują cykliczne wzrosty, które pojawiają się co 3-5 lat, zazwyczaj w okresach wiosennych i jesiennych. Do transmisji dochodzi głównie drogą kropelkową, a źródłem zakażenia jest osoba chora.
Infekcja najczęściej objawia się jako zakażenie górnych dróg oddechowych lub ostre zapalenie oskrzeli, choć w niektórych przypadkach może prowadzić do zapalenia płuc. W rzadkich sytuacjach bakteria może wywołać mykoplazmatyczne zapalenie mózgu, ostre zapalenie wątroby, zapalenie serca lub niedokrwistość hemolityczną.
Czym jest bakteria Mycoplasma genitalium?
Bakteria Mycoplasma genitalium stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka, ponieważ wywołuje zakażenia przenoszone drogą płciową. Infekcja tym patogenem może prowadzić do rozwoju różnych schorzeń, w tym:
- nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej u mężczyzn,
- zapalenia szyjki macicy,
- zapalenia pochwy,
- zapalenia narządów miednicy mniejszej u kobiet,
- reaktywnego zapalenia stawów.
Ze względu na potencjalne powikłania, zakażenie Mycoplasma genitalium wymaga właściwej diagnostyki i odpowiedniego postępowania medycznego.
Kto jest szczególnie narażony na zakażenie mykoplazmatyczne?
Zakażenie Mycoplasma pneumoniae może dotknąć osoby w każdym wieku, jednak najbardziej narażone są dzieci w wieku od 3 do 16 lat. Wyższe ryzyko zachorowania obserwuje się także w miejscach o dużym zagęszczeniu ludzi, takich jak szkoły z internatem czy przedszkola.
Badania przeprowadzone w 2008 roku w Łodzi wykazały, że infekcje Mycoplasma pneumoniae najczęściej dotykają dzieci powyżej 7. roku życia (43,7%), co pokrywa się z okresem rozpoczęcia nauki szkolnej. Najrzadsze przypadki zachorowań odnotowano w grupie 2-3-latków (16,2%), czyli dzieci jeszcze nieobjętych edukacją przedszkolną. Podwyższona podatność na zakażenie tą bakterią dotyczy również osób cierpiących na astmę oskrzelową oraz przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP).
W przypadku Mycoplasma genitalium, dostępne dane epidemiologiczne są ograniczone, jednak według statystyk infekcja ta najczęściej diagnozowana jest u mężczyzn w wieku 25-34 lat, natomiast u kobiet zakażenia występują najczęściej w przedziale wiekowym 35-44 lata.
Produkty powiązane
Ambrosol 30 mg/ 5 ml, syrop, 200 ml
19.89 zł
Sinecod 1,5 mg/ml, syrop, 100 ml
26.19 zł
Jakie są objawy infekcji?
Bakteria ta może prowadzić do zapalenia gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli oraz oskrzelików. Jest również jednym z głównych patogenów wywołujących atypowe zapalenie płuc, znane jako „chodzące zapalenie płuc” (ang. walking pneumonia). Zazwyczaj ma ono łagodniejszy przebieg niż klasyczne zapalenie płuc, choć w niektórych przypadkach może prowadzić do ciężkich objawów wymagających hospitalizacji. Szacuje się, że Mycoplasma pneumoniae odpowiada za około 40% pozaszpitalnych przypadków zapalenia płuc.
Przebieg zakażenia może być bezobjawowy, jednak najczęściej występują następujące symptomy:
- suchy, uporczywy kaszel lub kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny, który może utrzymywać się przez kilka tygodni – jest to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów zakażenia,
- chrypka,
- gorączka lub stan podgorączkowy,
- dreszcze,
- ból gardła,
- bóle głowy,
- katar,
- powiększenie węzłów chłonnych szyjnych,
- ogólne osłabienie organizmu.
Objawy mykoplazmozy są wynikiem działania substancji biochemicznych wytwarzanych przez bakterię, takich jak nadtlenek wodoru czy ADP-rybozylowana toksyna, które uszkadzają nabłonek oddechowy i wywołują stan zapalny.
Diagnostyka i rozpoznanie zakażenia mykoplazmą
Wiele przypadków zakażenia Mycoplasma pneumoniae przebiega bezobjawowo, co sprawia, że choroba często pozostaje nierozpoznana. U niektórych pacjentów infekcja przypomina zwykłe przeziębienie, przez co nie zawsze otrzymują oni jednoznaczną diagnozę. Rozpoznanie mykoplazmozy staje się kluczowe w sytuacjach, gdy występują objawy pozapłucne, choroba ma ciężki przebieg lub gdy zapalenie płuc nie reaguje na standardową antybiotykoterapię.
W diagnostyce rzadko stosuje się posiew, ponieważ hodowla bakterii jest czasochłonna i może opóźnić proces identyfikacji patogenu. Najczęściej stosowane metody to:
- badanie krwi w celu wykrycia przeciwciał przeciwko Mycoplasma pneumoniae,
- testy molekularne, które umożliwiają identyfikację bakterii w próbce śliny lub w wymazie z nosogardła.
Szybkie i precyzyjne rozpoznanie zakażenia pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia i minimalizację ryzyka powikłań.
Leczenie mykoplazmy dróg oddechowych
Zakażenia górnych dróg oddechowych o łagodnym lub umiarkowanym przebiegu zwykle nie wymagają stosowania antybiotyków. W przypadku mykoplazmatycznego zapalenia płuc konieczne jest jednak wdrożenie odpowiedniego leczenia, obejmującego antybiotykoterapię oraz łagodzenie objawów.
Ze względu na brak ściany komórkowej u bakterii Mycoplasma pneumoniae, antybiotyki beta-laktamowe, takie jak penicyliny i cefalosporyny, nie są skuteczne. W terapii stosuje się:
- makrolidy (np. azytromycyna, klarytromycyna) – leki pierwszego wyboru, zwłaszcza u dzieci i młodzieży,
- tetracykliny (np. doksycyklina),
- fluorochinolony (np. lewofloksacyna, moksyfloksacyna) – stosowane u dorosłych, szczególnie w przypadkach cięższych zakażeń lub oporności na makrolidy.
Leczenie objawowe obejmuje dodatkowo:
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe – paracetamol lub ibuprofen pomagają złagodzić gorączkę i dolegliwości bólowe,
- środki przeciwkaszlowe – stosowane przy suchym, uciążliwym kaszlu, natomiast leki wykrztuśne wspomagają odkrztuszanie wydzieliny w przypadku kaszlu mokrego,
- inhalacje – w zależności od rodzaju kaszlu, mogą łagodzić jego objawy lub ułatwiać usuwanie wydzieliny,
- odpowiednie nawadnianie – przyjmowanie płynów wspiera regenerację organizmu i zapobiega odwodnieniu,
- hospitalizację i tlenoterapię – w ciężkich przypadkach, wymagających intensywnego leczenia.
Możliwe powikłania po zakażeniu
Powikłania po zakażeniu Mycoplasma pneumoniae zdarzają się rzadko, jednak mogą wystąpić w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta. U dzieci najczęstszym powikłaniem jest zapalenie ucha środkowego, natomiast u dorosłych może dojść do zapalenia zatok.
Osoby cierpiące na choroby przewlekłe lub z osłabioną odpornością są bardziej narażone na poważniejsze konsekwencje infekcji. W ich przypadku może dojść do rozwoju ciężkich powikłań, takich jak:
- sepsa (posocznica),
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
- zapalenie mięśnia sercowego.
Choć większość zakażeń Mycoplasma pneumoniae przebiega łagodnie, w przypadku pacjentów z grup ryzyka konieczna jest szczególna ostrożność i odpowiednie postępowanie lecznicze.
Przeczytaj również:
Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji Jak leczyć mokry kaszel u dziecka? Ile trwa? 10 powodów, dla których warto jeść paprykę Palenie w ciąży - czym grozi, skutki dla dziecka Wszy i wszawica: jakie są objawy i jak zapobiegać?Sprawdź ofertę naszej apteki!
Nie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki- B. Kamer B, T. Woźniakowska-Gęsicka i in., Częstość mykoplazmatycznych zapaleń płuc u dzieci w Łodzi i makroregionie na podstawie obserwacji własnych, „Pediatria Polska” 2008, nr 83(5), s. 472–476.
- A. Mierzejewska, A. Rustecka i in., Mycoplasma pneumoniae jako czynnik etiologiczny ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek – opis przypadku, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2015, nr 11 (3), s. 321–327.
- I. San Martin, S. E. Zarikian, M. Herranz, L. Moreno-Galarraga, Martwicze zapalenie płuc wywołane zakażeniem Mycoplasma pneumoniae u dzieci. Rzadkie objawy częstej choroby [w:] Advances in Respiratory Medicine 2018; 86, supl. VII
- K. B. Waites, MD, T. P. Atkinson, MD, PhD, tłum. lek. K. Perzanowska-Brzeszkiewicz, Rola Mycoplasma pneumoniae w zakażeniach górnych dróg oddechowych [w:] Medycyna po Dyplomie vol 19 / nr 1 / styczeń 2010
- Dr n. med. M. Rogalska, aktualizacja: lek. M. Wiercińska, Mykoplazma: przyczyny, objawy i leczenie mykoplazmozy [w:] Medycyna Praktyczna, 13.03.2023
- M. Rogalska, Mykoplazma: przyczyny, objawy i leczenie mykoplazmozy, [online] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/164500,mykoplazmozy [dostęp:] 26.01.2025
- E. Norberciak i in., Zakażenia przenoszone drogą płciową a płodność w praktyce lekarza rodzinnego, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2017, t. 11, nr 1.
Redakcja
aptek
Codzienna
O Autorze
Inne publikacje
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Szukasz porady farmaceuty?
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutę
Artykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.
