Szybka wysyłka w 24h od złożenia zamówienia
Szybka dostawa z 
Szukaj
Drożdżyca (kandydoza) - objawy, rodzaje, przyczyny oraz leczenie
Drożdżyca to powszechna choroba grzybicza wywoływana przez nadmierne namnożenie się drożdżaków, grzybów naturalnie bytujących w ludzkim organizmie. W sprzyjających warunkach dochodzi do ich niekontrolowanego rozrostu, prowadzącego do infekcji skóry, błon śluzowych, a nawet narządów wewnętrznych.
Drożdżyca (kandydoza) – czym jest i może ją powodować?
Drożdżyca, znana również jako kandydoza lub kandydiaza, to zakażenie grzybicze wywoływane przez grzyby z rodzaju Candida. Te mikroorganizmy są powszechnie obecne w naszym otoczeniu, a także naturalnie występują na skórze i w przewodzie pokarmowym człowieka. Jednak ich nadmierne namnożenie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Grupą wysokiego ryzyka zachorowania na kandydozę są osoby z obniżoną odpornością organizmu. Zaliczają się do niej pacjenci po rozległych operacjach, wymagający wentylacji mechanicznej, z poważnymi oparzeniami, chorzy na nowotwory, noworodki z niską masą urodzeniową i wcześniaki, a także osoby wyniszczone innymi chorobami. Kandydoza często rozwija się u osób z nabytymi niedoborami odporności, takimi jak AIDS.
Rozwojowi kandydozy skóry i błon śluzowych sprzyjają wilgotne i ciepłe środowisko, brak higieny oraz bezpośredni kontakt z osobą zakażoną grzybem. Z tego powodu grupą podwyższonego ryzyka są osoby starsze, otyłe, cierpiące na cukrzycę, nadmiernie się pocące oraz unieruchomione. Grzybicze zakażenia układu sercowo-naczyniowego, takie jak zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia i naczyń krwionośnych, mogą być powikłaniem obecności obcych ciał, np. protez naczyniowych i cewników.
Objawy drożdżycy
Kandydoza występuje w różnych postaciach. Może być powierzchowna, gdy obejmuje skórę lub błony śluzowe. Zakażenie może pojawić się na śłuzówkach jamy ustnej, nosa, narządów płciowych, przełyku lub okolic odbytu. Zakażenie w kącikach ust wywołuje zajady. Drożdżyca skóry zwykle rozwija się w fałdach skóry, w wilgotnych i nieprzewiewnych miejscach. Charakterystyczne objawy to zaczerwienienie z białymi nalotami, świąd i pieczenie. Po pewnym czasie skóra może się łuszczyć, tworząc nadżerki. W przypadku kandydozy mogą wystąpić bolesne pęknięcia skóry między palcami.
Innym rodzajem powierzchownej infekcji drożdżakowej jest grzybica paznokci. Na początku objawia się bolesnym obrzękiem wokół wałów paznokciowych, przypominającym zanokcicę. Następnie pojawiają się przebarwienia i rozwarstwienie paznokci.
Zakażenia drożdżakowe mogą również rozwijać się w obrębie narządów płciowych. Choć najczęściej dotykają kobiety, mogą występować także u mężczyzn. Grzybicze zapalenie sromu i pochwy powoduje swędzenie, pieczenie przy oddawaniu moczu, ból podczas stosunku oraz upławy o nieprzyjemnym zapachu. Czynniki sprzyjające to m.in. ciąża i cukrzyca. Infekcja może się rozprzestrzeniać z narządów płciowych do okolic odbytu.
W obrębie przewodu pokarmowego kandydoza dotyczy głównie jamy ustnej, gardła i przełyku. W jamie ustnej objawia się białymi plamami (pleśniawkami) na zaczerwienionej błonie śluzowej i wygładzeniem powierzchni języka. Kandydoza przełyku często przebiega bezobjawowo, choć czasami występuje ból za mostkiem lub zgaga. Drożdżyca dalszych części przewodu pokarmowego, czyli żołądka i jelit, jest bardzo rzadka i objawia się niespecyficznymi dolegliwościami, takimi jak ból brzucha, nudności i luźne stolce.
Zakażenie drożdżakowe ośrodkowego układu nerwowego często prowadzi do grzybiczego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, czasem z tworzeniem ropni mózgu. Objawy obejmują silne bóle głowy, objawy oponowe i zaburzenia świadomości. Może również dojść do rozwoju wodogłowia. Sepsa wywołana przez drożdżaki ma zazwyczaj ciężki przebieg.
Diagnostyka drożdżycy
Rozpoznanie powierzchownej drożdżycy, czyli skóry, błon śluzowych i paznokci, opiera się na charakterystycznym wyglądzie zmian i występujących objawach. Infekcje drożdżakowe mogą być również sugerowane przez znane czynniki osłabienia odporności. W razie wątpliwości można wykonać posiew mykologiczny materiału pobranego ze zmiany. Grzybicza etiologia zapalenia pochwy jest sugerowana przez białą, grudkowatą wydzielinę o kwaśnym odczynie. Dodatkowo, kolonie grzyba można zaobserwować w preparacie mikroskopowym.
Kandydoza przełyku może być zdiagnozowana za pomocą badania endoskopowego. Podczas tego badania pobiera się także wymaz szczoteczkowy do analizy mikrobiologicznej, co pozwala na dokładne określenie gatunku patogenu i jego wrażliwości na leki.
Zakażenia grzybicze ośrodkowego układu nerwowego można rozpoznać na podstawie badania mikrobiologicznego płynu mózgowo-rdzeniowego. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny mogą wykazać obecność ropni mózgu.
Sposoby na zapobieganie drożdżycy
Kluczową rolę w zapobieganiu rozwojowi drożdżycy odgrywa prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy oraz przestrzeganie zasad higieny. Niestety, czynniki takie jak zaburzenia odporności, spowodowane między innymi stosowaniem antybiotyków, sterydów, leków immunosupresyjnych czy chemioterapii, znacząco zwiększają ryzyko wystąpienia tej niepożądanej infekcji grzybiczej.
Aby skutecznie walczyć z drożdżycą, niezbędne jest wzmocnienie odporności organizmu oraz stosowanie odpowiednich preparatów przeciwgrzybiczych. Warto również zwrócić uwagę na dietę bogatą w probiotyki, które wspierają prawidłową florę bakteryjną ciała, utrudniając rozwój grzybów Candida.
Preparaty przeciwgrzybicze
Daktarin, 20 mg/g, krem 30 g
22.49 zł
Tersilat 10 mg/g, krem, 30 g
8.49 zł
Steper Pro 10 mg/g, krem, 15 g
16.79 zł
Drożdżyca - leczenie
Leczenie grzybic różni się w zależności od lokalizacji i obrazu zmian chorobowych. Pojedyncze zmiany na skórze lub paznokciach leczy się miejscowo. Natomiast mnogie zmiany grzybicze, rozległe zmiany na skórze lub drożdżyca paznokci na co najmniej dwóch palcach wymagają połączenia leków doustnych z miejscowymi. Leczenie drożdżycy skóry nieowłosionej lub błon śluzowych zazwyczaj trwa około 2 tygodni, natomiast drożdżyca paznokci oraz skóry owłosionej może wymagać wielomiesięcznej terapii, zależnie od używanego leku.
Do najczęściej stosowanych leków przeciwgrzybiczych należą ketokonazol, itrakonazol, flukonazol, terbinafina, nystatyna, amfoterycyna B i natamycyna. Każdy z tych leków ma określoną skuteczność w leczeniu różnych odmian drożdżycy. Ketokonazol dostępny jest w formie doustnej oraz jako szampony i kremy przeciwgrzybicze. Itrakonazol jest bezpieczniejszy i bardziej skuteczny, a w formie doustnej stosowany jest m.in. w kandydozie paznokci, także u dzieci. Flukonazol w formie doustnej jest jednym z najskuteczniejszych leków przeciwko zakażeniom drożdżakowym, szczególnie przydatnym w leczeniu drożdżycy błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, pochwy oraz grzybicy paznokci. Terbinafina dostępna jest doustnie, a także jako kremy i aerozole, skuteczna w drożdżycy paznokci.
Nystatyna, amfoterycyna B i natamycyna należą do innej grupy leków. Stosowane są doustnie lub dożylnie w ciężkich zakażeniach grzybiczych, ale nystatyna i natamycyna mogą być również stosowane miejscowo jako kremy, maści, globulki dopochwowe oraz roztwory do płukania jamy ustnej. Preparaty ketokonazolu i terbinafiny do stosowania miejscowego w drożdżycach skóry, błon śluzowych i paznokci są dostępne bez recepty.
Istnieje także wiele środków przeciwgrzybiczych przeznaczonych wyłącznie do stosowania miejscowego. Na przykład, maść z kwasem undecylenowym jest wskazana przy niektórych grzybicach skóry owłosionej i gładkiej. Skuteczny w przypadku drożdżycy paznokci oraz skóry między palcami jest płyn zawierający chlormidazol. Amorolfina jest lekiem przeciwgrzybiczym dostępnym jako lakier do paznokci.
Profilaktyka
W zapobieganiu grzybicy powierzchownej kluczowe znaczenie ma utrzymywanie prawidłowej higieny skóry, jamy ustnej oraz okolic intymnych. Osoby przyjmujące przewlekle sterydy wziewne, na przykład w przebiegu astmy, powinny po każdej aplikacji leku przepłukać usta wodą. Utrzymanie higieny jamy ustnej jest szczególnie ważne u osób z protezy zębowe. W tym przypadku zaleca się stosowanie płukanek do jamy ustnej zawierających roztwór chlorheksydyny. Dostępne są również płukanki ze składnikami ziół o działaniu przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym.
Leczenie nawracającej grzybicy stóp jest długotrwałe i wymaga utrzymania higieny. Profilaktyczne stosowanie pudrów przeciwgrzybiczych, na przykład preparatów mikonazolu w formie aerozolu, może być pomocne.
Nawracająca kandydoza jamy ustnej i przełyku dotyczy głównie osób z zaburzeniami odporności w przebiegu zakażenia wirusem HIV. W takich przypadkach należy rozważyć profilaktyczne stosowanie flukonazolu doustnie trzy razy w tygodniu.
Dieta przy drożdżycy
Candida albicans podnosi poziom kortyzolu we krwi, co pośrednio zwiększa ochotę na jedzenie słodkich produktów. Dieta powinna jednak mieć niski indeks glikemiczny i ograniczać cukry proste. Dieta niskowęglowodanowa sprzyja zmniejszeniu ilości Candida. Należy przede wszystkim ograniczyć:
- sery pleśniowe i topione
- pieczywo z białej mąki
- ostre przyprawy
- tłuste mięso
- soki owocowe, nektary
- napoje gazowane
- miód
- ciasta, ciasteczka, czekolady
- jasny makaron, ryż biały
- piwo
- pieczywo na drożdżach
- gotowe wędliny
- alkohol
- cukier
- kluski i inne produkty z białej mąki pszennej
- słodycze
Dieta powinna opierać się na węglowodanach złożonych (pełnoziarniste produkty zbożowe, ryż brązowy, gruboziarniste kasze), ciemnym chlebie na zakwasie, rybach, chudym mięsie, niesłodzonych jogurtach probiotycznych, orzechach, surowych warzywach, owocach o niskim i średnim indeksie glikemicznym (jabłka, gruszki, maliny, truskawki, jagody, jeżyny, grejpfruty, pomarańcze, wiśnie, kiwi), olejach roślinnych dodawanych na zimno (nierafinowanych), roślinach strączkowych, wodzie oraz herbatkach ziołowych. Należy również dbać o dostarczanie prebiotyków (cykoria, karczochy, inulina).
Przeczytaj również:
Czy olej z czarnuszki pomaga na atopowe zapalenie skóry (AZS)? Ibuprofen a paracetamol – czym się różnią? Porównanie składników Trądzik pospolity: czym jest, rodzaje, objawy oraz sposoby leczenia Sposoby na zdrowy sen, czyli jak się efektywnie wyspać! Jak odróżnić objawy COVID-19, grypy i przeziębienia?Sprawdź ofertę naszej apteki!
Nie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki- Vazquez-Munoz, Roberto, et al. "A prebiotic diet modulates the oral microbiome composition and results in the attenuation of oropharyngeal candidiasis in mice."Microbiology Spectrum (2023): e01734-23.
- Neville, B. Anne, Christophe d'Enfert, and Marie-Elisabeth Bougnoux. "Candida albicans commensalism in the gastrointestinal tract." FEMS yeast research 7 (2015): fov081.
- Hellwig E., Lehmann K., Propedeutyka stomatologii zachowawczej i protetyki, Wydanie I polskie pod redakcją Stanisława Potoczka. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 1994.
- Spiechowicz E., Protetyka stomatologiczna. Podręcznik dla studentów, Wydanie VI uaktualnione i rozszerzone. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- P. Biliński, I. Seferyńska, K. Warzocha, Diagnostyka i leczenie układowych zakażeń grzybiczych w onkohematologii, „Onkologia w Praktyce Klinicznej”, nr 15-24 (4) 2008.
- S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa 2010.
Poradnik
Codzienna
O Autorze
Inne publikacje
Ibuprofen a paracetamol – czym się różnią? Porównanie składników
Autor
Patrycja Rafalska
Trądzik pospolity: czym jest, rodzaje, objawy oraz sposoby leczenia
Autor
Natalia Młynek
Sposoby na zdrowy sen, czyli jak się efektywnie wyspać!
Autor
Klaudia Kościelecka
Jak odróżnić objawy COVID-19, grypy i przeziębienia?
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Szukasz porady farmaceuty?
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutę
Artykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.