Sprawdź nasz poradnik o zdrowiu
Szukaj
Od 2025 roku farmaceuci w aptekach uzyskali uprawnienia do przeprowadzania szczepień ochronnych u osób dorosłych – czyli pacjentów, którzy ukończyli 18. rok życia. Nowe regulacje umożliwiają wykonywanie szczepień przeciwko wybranym chorobom zakaźnym bez konieczności wizyty w przychodni. Program realizowany w aptekach obejmuje zarówno bezpłatne szczepienia dla określonych grup populacyjnych, jak i szczepienia odpłatne – w pełni lub częściowo finansowane przez pacjentów spoza grup priorytetowych.
Od 14 lutego 2025 roku obowiązują nowe przepisy, które znacząco rozszerzyły kompetencje farmaceutów w Polsce w zakresie wykonywania szczepień ochronnych w aptekach ogólnodostępnych. Na mocy nowelizacji ustawy farmaceuci mogą obecnie szczepić osoby dorosłe (powyżej 18. roku życia) przeciwko wszystkim 26 chorobom zakaźnym, które znalazły się w wykazie szczepień zalecanych określonym w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r.
Nowe regulacje umożliwiają również wystawianie przez farmaceutów recept farmaceutycznych na szczepionki, w tym także recept refundowanych, co wcześniej było ograniczone jedynie do sytuacji zagrożenia zdrowia lub szczepień przeciw grypie (i to tylko odpłatnych). Obowiązuje jednak zasada, że szczepienie musi zostać wykonane w tej samej aptece, w której została wystawiona recepta.
Farmaceuci, którzy posiadają odpowiednie kwalifikacje, mogą dodatkowo przeprowadzać badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem ochronnym – zarówno w przypadku preparatów w pełni, jak i częściowo finansowanych ze środków publicznych.
Wyjątkiem od nowych zasad są kobiety w ciąży, które – mimo uprawnienia do recept refundowanych na szczepionkę przeciw grypie – muszą uzyskać ją wyłącznie od lekarza, który oceni ich stan zdrowia. W ich przypadku refundacja kosztów szczepienia w aptece nie obowiązuje.
Wciąż nierozwiązana pozostaje również kwestia osób powyżej 65. roku życia, które mają ustawowe prawo do refundowanej szczepionki przeciw pneumokokom – jednak farmaceuci nie mają obecnie możliwości weryfikacji ich uprawnień refundacyjnych. Ministerstwo zapowiedziało, że problem ten zostanie uregulowany jeszcze w trwającym sezonie szczepień.
Szczepienia ochronne w aptekach mogą być realizowane wyłącznie przez farmaceutów z odpowiednimi kwalifikacjami i uprawnieniami. Usługa ta skierowana jest wyłącznie do osób dorosłych, które ukończyły 18. rok życia. Natomiast dzieci i młodzież mogą być szczepione jedynie w ramach systemu Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ).
Warto pamiętać, że nie każda apteka wykonuje szczepienia – aby skorzystać z tej możliwości, należy wcześniej upewnić się, czy dana placówka posiada aktualną umowę uprawniającą do przeprowadzania szczepień ochronnych.
Zgodnie z obowiązującą nowelizacją ustawy, w aptekach ogólnodostępnych możliwe jest wykonanie szczepienia ochronnego przeciwko 26 chorobom zakaźnym objętym wykazem szczepień zalecanych. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie szczepionki są refundowane, a także nie każda usługa szczepienia będzie automatycznie pokrywana przez ubezpieczenie zdrowotne pacjenta.
Bezpłatne szczepienia przysługują osobom dorosłym w przypadku:
szczepienia przeciw COVID-19 – dostępnego bez konieczności wystawienia recepty dla wszystkich pełnoletnich pacjentów;
szczepienia przeciw grypie – dla osób powyżej 65. roku życia;
szczepienia przeciw pneumokokom – dla seniorów 65+, którzy spełniają określone kryteria medyczne (np. obecność chorób przewlekłych).
W pozostałych sytuacjach pacjent ponosi częściową lub pełną odpłatność, zarówno za preparat szczepionkowy, jak i za samą usługę szczepienia. Koszt tej usługi może wynosić od 15 zł do 40 zł, w zależności od rodzaju szczepionki oraz zasad finansowania.
Rodzaj szczepionki | Wymagana recepta | Odpłatność | Grupa docelowa |
COVID-19 | Nie | Bezpłatnie | Osoby dorosłe (18+), bez konieczności recepty |
Grypa (Vaxigrip Tetra, Influvac Tetra) | Tak (farmaceutyczna lub lekarska) | Bezpłatnie / 50% refundacji | 65+ – bezpłatnie |
18–64 – 50% refundacji | |||
kobiety w ciąży – recepta od lekarza | |||
Grypa (Efluelda Tetra) | Tak | 50% refundacji | Dorośli od 60. roku życia |
Pneumokoki (Prevenar 13) | Tak (po weryfikacji wskazań) | Bezpłatnie (dla osób spełniających kryteria) | Seniorzy 65+ z chorobami współistniejącymi |
Tężcem, błonicą i krztuścem (szczepionka skojarzona Tdap)
Cholerą
Durem brzusznym
Gruźlicą (tuberkulozą)
Zakażeniami wywołanymi przez Haemophilus influenzae typu B
Zakażeniami Neisseria meningitidis (m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)
Japońskim zapaleniem mózgu
Kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM)
Wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)
Odra, świnka, różyczka (szczepionka skojarzona MMR)
Ospą wietrzną
Poliomyelitis (ostre nagminne porażenie dziecięce)
Wirusowym zapaleniem wątroby typu A (WZW A)
Wirusowym zapaleniem wątroby typu B (WZW B)
Wścieklizną
Zakażeniami rotawirusowymi
Żółtą gorączką
Zakażeniem wirusem RSV (syncytialnym układu oddechowego)
Półpaścem (w określonych wskazaniach klinicznych)
Przeczytaj również:
Kto powienien zaszczepić się na grypę? Szczepionka przeciw grypie Jak uzyskać receptę farmaceutyczną w trakcie powodzi? Zmutowany wirus polio w warszawskich ściekach. Jak groźny jest ten wirus? Od 7 listopada zmieniono system wystawiania recept na leki opioidowe np. fentanyl Krew pępowinowa . Do czego jest stosowana we współczesnej medycynie?Nie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki
Redakcja
aptek
Codzienna
O Autorze
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutęArtykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.