Nowa szczepionka na COVID-19 Nuvaxovid ‒ co warto o niej wiedzieć?

Pandemia COVID-19, która rozpoczęła się w 2019 roku, ciągle ewoluuje, przynosząc nowe wyzwania dla globalnego zdrowia publicznego. Wśród najnowszych rozwiązań znajduje się szczepionka Nuvaxovid, opracowana jako odpowiedź na pojawiające się warianty wirusa, w tym niedawno zidentyfikowany wariant Kraken. Co warto wiedzieć o szczepieniu na COVID-19 ‒ wskazaniach, przygotowaniu i ewentualnych działaniach niepożądanych? Wszystkie niezbędne informacje przedstawiamy w poniższym artykule!

Pandemia COVID-19 ‒ co się zmieniło?

COVID-19, czyli infekcja wywołana przez koronawirusa SARS-CoV-2, pojawiła się po raz pierwszy pod koniec 2019 roku w chińskim mieście Wuhan. Szybko rozprzestrzeniła się na cały świat, prowadząc do globalnego kryzysu zdrowotnego, w konsekwencji czego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w marcu 2020 roku ogłosiła ją pandemią. W odpowiedzi na rosnącą liczbę przypadków, kraje na całym świecie wprowadziły różnorodne środki ochronne, w tym blokady i ograniczenia podróży.

W miarę postępów w badaniach i rozwoju szczepionek sytuacja zaczęła się stabilizować. W Polsce oficjalne zniesienie stanu zagrożenia epidemiologicznego ogłoszono 1 lipca 2023 roku. Niestety, pojawienie się nowych wariantów wirusa, takich jak Omikron, a zwłaszcza jego podwariant ‒ Kraken w 2023 roku, ponownie zwróciło uwagę na dynamikę zakażeń i nieprzewidywalność wirusa SARS-CoV-2. WHO oficjalnie ogłosiła koniec pandemii COVID-19 w 2023 roku, choć podkreślała konieczność dalszej czujności i adaptacji do zmieniającej się sytuacji epidemiologicznej.

Kraken ‒ nowy wariant koronawirusa

Czym jest Kraken? Nazwą tą, pochodzącą od agresywnego potwora morskiego ze skandynawskich legend, określa się nowy wariant koronawirusa ‒ XBB.1.5. Nazwa Kraken nie jest bynajmniej przypadkiem, gdyż naukowcy podkreślają, że jest to jedna z najbardziej zakaźnych mutacji wirusa SARS-CoV-2. Szybka transmisja tego wariantu wynika przede wszystkim z jego umiejętności „omijania” mechanizmów układu odpornościowego, wytworzonych na skutek zachorowań lub szczepień na wcześniejsze warianty koronawirusa.

Infekcja wywołana wariantem Kraken charakteryzuje się łagodniejszym przebiegiem i krótszym czasem trwania w porównaniu do wcześniejszych wariantów COVID-19. Mimo to głównym zagrożeniem jest wyjątkowo wysoka liczba zachorowań, co może doprowadzić do przeciążenia systemu opieki zdrowotnej. Szybko rosnąca liczba chorych osób, nawet o niezbyt nasilonych objawach, może zwiększać presję na przychodnie zdrowie, szpitale i pracowników służby zdrowia, powodując ryzyko niewydolności w zapewnieniu adekwatnej opieki dla wszystkich pacjentów.

Nuvaxovid ‒ nowa szczepionka przeciwko COVID-19

W odpowiedzi na dynamiczny rozwój pandemii, naukowcy nieustannie poświęcali czas na opracowanie nowych szczepionek przeciwko COVID-19, dostosowanych do mutujących wariantów wirusa. Jednym z kluczowych osiągnięć w tej dziedzinie jest szczepionka Nuvaxovid, która stała się rekomendowanym preparatem na sezon 2023/2024. Ten nowy rodzaj szczepionki został opracowany przez firmę Novavax i zyskał uznanie ze względu na swoją skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania.

Warty podkreślenia jest fakt, że nowa szczepionka na COVID-19 wykazuje skuteczność przeciwko różnym wariantom koronawirusa, w tym także przeciwko tym najnowszym, takim jak Kraken.

Co warto wiedzieć o nowej szczepionce na COVID-19?

Nuvaxovid, bazując na technologii białek rekombinowanych, stanowi alternatywę dla wcześniejszych szczepionek wykorzystujących technologię mRNA. Jej działanie polega na wykorzystaniu laboratoryjnie wytworzonych białek wirusowych (a dokładniej białka S), które imitują strukturę wirusa SARS-CoV-2, pobudzając układ odpornościowy do reakcji i tworzenia odporności bez narażania organizmu na kontakt z rzeczywistym wirusem.

Nowa szczepionka została dobrze przyjęta ze względu na swoją wyższą tolerancję wśród osób, które wcześniej doświadczyły działań niepożądanych po szczepionce na COVID-19 wykorzystującej technologię mRNA. Godny uwagi jest także komfort jej zastosowania – w przypadku pierwszorazowego podania wymaga ona dwóch dawek, podawanych w odstępach kilku tygodni. Z uwagi na swoje właściwości, szczepionka ta jest rekomendowana jako ważny element strategii zapobiegania rozprzestrzenianiu się COVID-19 w kolejnym sezonie epidemicznym.

Kto powinien zaszczepić się nową szczepionką?

Nowe szczepienie przeciwko COVID-19 dostępne jest dla każdej osoby, która ukończyła 12 lat. W przypadku wcześniejszego przejścia cyklu szczepień nowa szczepionka może być podana po 180 dniach od ostatniej dawki. Osoby, które dotychczas nie zdecydowały się na szczepienie, powinny otrzymać dwie dawki, w odstępie 3 tygodni.

Kto powinien zaszczepić się nową szczepionką w pierwszej kolejności? Ministerstwo Zdrowia wskazuje, że powinny zrobić to przede wszystkim osoby, które:

• mają co najmniej 60 lat;
• mają obniżoną odporność, na przykład na skutek pierwotnych niedoborów odporności, zakażenia wirusem HIV, leczenia immunosupresyjnego czy leczenia przeciwnowotworowego;
• mają choroby współistniejące, takie jak niewydolność serca czy przewlekła obturacyjna choroba płuc, które zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji COVID-19;
• są pracownikami ochrony zdrowia i mają bezpośredni kontakt z chorymi pacjentami lub materiałem zakaźnym.

Jak przygotować się do szczepienia przeciwko COVID-19?

Przygotowanie do szczepienia przeciwko COVID-19 nie wymaga szczególnych działań. Kluczowe jest jednak, aby w dniu szczepienia osoba planująca przyjęcie szczepionki była w dobrym stanie zdrowia. Oznacza to, że nie powinna wykazywać aktywnych objawów infekcji, szczególnie gorączki.

Zaleca się, aby przed szczepieniem na COVID-19 być wypoczętym i wyspanym. Dobre samopoczucie i odpoczynek mogą pomóc w zminimalizowaniu ewentualnego dyskomfortu po szczepieniu, takiego jak ból w miejscu wstrzyknięcia czy ogólne zmęczenie. Zaleca się również utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu, pijąc wystarczającą ilość wody przed i po szczepieniu.

Jak zapisać się na szczepienie nową szczepionką przeciwko COVID-19?

W Polsce szczepienie na COVID-19 jest dobrowolne i darmowe. Zapisy na szczepienie nową szczepionką są wygodne, a pacjenci mają do dyspozycji aż cztery metody rejestracji. Niezbędne do tego e-skierowanie na szczepienie jest dostępne na Internetowym Koncie Pacjenta oraz w aplikacji mojeIKP. Jeżeli e-skierowania nie ma w systemie, można je uzyskać od lekarza POZ.

Na samo szczepienie można zapisać się poprzez:

• aplikację mojeIKP;
• wybrany punkt szczepień, czyli przychodnię POZ lub aptekę;
• Internetowe Konto Pacjenta;
• telefon na bezpłatną infolinię 989.

Działania niepożądane po szczepionce na COVID-19

Wiele osób obawia się szczepienia, głównie ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych po szczepionce na COVID-19. Bezpieczeństwo nowej szczepionki zostało ocenione na podstawie badań klinicznych obejmujących łącznie 49950 osób. Do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych zalicza się głównie:

• tkliwość w miejscu wstrzyknięcia preparatu;
• zmęczenie i złe samopoczucie;
• bóle mięśniowo-stawowe;
• bóle głowy;
• nudności i wymioty.

Objawy te zwykle pojawiały się w ciągu pierwszych kilku godzin po szczepieniu i ustępowały w ciągu 1-2 dni. Nie powinny być one przyczyną niepokoju, gdyż są oznaką, że układ odpornościowy prawidłowo reaguje na kontakt z fragmentami wirusa.

Poważne działania niepożądane, w tym wstrząs anafilaktyczny, po nowej szczepionce na COVID-19 występują niezwykle rzadko. Potwierdzają liczne badania i obserwacje kliniczne. Należy pamiętać, że szczepionka, zanim została dopuszczona do użytku publicznego, została dokładnie przetestowana pod kątem bezpieczeństwa i skuteczności.

Objawy infekcji ‒ jak sprawdzić, czy to nie COVID-19?

Dojmujące uczucie osłabienia, bóle mięśniowo-stawowe czy kaszel ‒ objawy infekcji COVID-19 nie zawsze są charakterystyczne, przez co łatwo pomylić je z innymi zakażeniami. Na szczęście w aptekach internetowych zakupić można proste testy diagnostyczne, które umożliwiają samodzielne zdiagnozowanie infekcji w domu, na podstawie prostego wymazu. Od niedawna w Aptece Codziennej dostępne są także w sprzedaży tzw. testy combo, które pozwalają nie tylko na wykrycie zakażenia koronawirusem, ale także innymi patogenami: wirusem grypy A i B oraz wirusem RSV.

W przypadku infekcji wirusowej warto wykazać się rozsądkiem i odpowiedzialnością. Ograniczenie kontaktów z innymi ludźmi, a także używanie środków ochrony osobistej, pomoże zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji. Należy także pamiętać, że jakiekolwiek zaostrzenie objawów infekcji, wymaga konsultacji z lekarzem, który oceni stan zdrowia chorego i pokieruje dalszym postępowaniem diagnostyczno-leczniczym.

Podsumowanie

Mogłoby się wydawać, że sytuacja epidemiologiczna w Polsce uległa stabilizacji. Pojawiające się nowe warianty koronawirusa nie pozwalają nam jednak całkowicie zapomnieć o zagrożeniu koronawirusem. Szczepionki przeciwko COVID-19 oraz testy do samokontroli stanowią ważne elementy profilaktyki zdrowotnej. Jednocześnie nie należy zapominać o konieczności dbania o funkcjonowanie układu odpornościowego, wprowadzając odpowiednie zmiany stylu życia oraz naturalną suplementację.