Szybka dostawa 
Szukaj
Wytrzeszcz oczu: przyczyny, objawy, leczenie
Wytrzeszcz oczu, nazywany też egzoftalmią, to sytuacja, w której gałki oczne wysuwają się do przodu, a czasem także lekko w górę lub na boki. Przyczyn takiego stanu może być wiele – najczęściej mają związek z chorobami tarczycy, jak np. choroba Gravesa-Basedowa, ale wytrzeszcz mogą też powodować guzy, infekcje czy urazy mechaniczne.
Dokładna diagnoza jest niezwykle ważna, bo tylko rozpoznanie przyczyny pozwala wdrożyć skuteczne leczenie. Wytrzeszcz nie jest jedynie problemem estetycznym – jeśli nie zostanie odpowiednio leczony, może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak uszkodzenie rogówki, problemy ze wzrokiem czy ucisk na nerw wzrokowy.
Jeśli zauważysz u siebie wysunięte oczy, warto jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wczesna diagnoza i leczenie mogą znacząco zmniejszyć ryzyko powikłań i poprawić komfort życia.
Czym jest wytrzeszcz oczu?
Gałki oczne zazwyczaj utrzymują stałą pozycję dzięki otaczającym je tkankom miękkim i mięśniom. Wytrzeszcz oczu to stan, w którym gałka oczna nieprawidłowo przemieszcza się do przodu (wytrzeszcz osiowy) lub w innym kierunku (wytrzeszcz nieosiowy). Najczęstszą przyczyną jest ucisk tkanek miękkich oczodołu na gałkę oczną. Wytrzeszcz może dotyczyć jednego lub obu oczu, ale zwykle występuje jednostronnie.
Widoczna asymetria w ustawieniu oczu lub ich "wypukłość" powinna skłonić do konsultacji z lekarzem. Specjaliści stosują różne metody, aby ocenić prawidłowe osadzenie gałki ocznej. Pierwsza to orientacyjna ocena, podczas której pacjent patrzy w dół, a lekarz unosi jego górne powieki, co pozwala wykryć znaczną asymetrię. Dokładniejszą metodą jest użycie egzoftalmometru Hertla, umożliwiającego precyzyjny pomiar wielkości wytrzeszczu. Różnica przekraczająca 2 mm między oczami wskazuje na patologię. Stosuje się również pomiar przezroczystą linijką między określonymi strukturami oczodołu.
Wytrzesz oczu - objawy
Wytrzeszcz oczu to poważny objaw, który może wskazywać na różne schorzenia okulistyczne lub ogólnoustrojowe. Charakteryzuje się on wysunięciem gałki ocznej z oczodołu, co może prowadzić do ograniczenia ruchomości oka. Pacjenci z wytrzeszczem często doświadczają obrzęku i przekrwienia spojówek, a także zapalenia spojówek. Mogą również występować problemy z łzawieniem i nadmierną wydzieliną z oczu.
Osoby cierpiące na wytrzeszcz oczu mogą mieć trudności z mruganiem i całkowitym zamykaniem powiek. Niekiedy obserwuje się drżenie powiek przy próbie ich zamknięcia. Wytrzeszczowi często towarzyszy ból oka oraz nadwrażliwość na światło. W poważniejszych przypadkach może dojść do uszkodzenia nerwu wzrokowego, co grozi postępującą utratą wzroku.
Jednym z charakterystycznych objawów wytrzeszczu jest podwójne widzenie, które znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Szczególnie niepokojący jest wytrzeszcz jednego oka u dzieci, który wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Może on świadczyć o orbitopatii tarczycowej, ale także o obecności guza, takiego jak mięsak Ewinga, nerwiak zarodkowy lub zieleniak w przebiegu ostrej białaczki szpikowej.
Ze względu na poważne konsekwencje zdrowotne, jakie może nieść ze sobą wytrzeszcz oczu, kluczowe jest szybkie rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Każda zauważalna zmiana w wyglądzie lub funkcjonowaniu oczu powinna skłonić do niezwłocznej wizyty u specjalisty okulisty.
O czym świadczy wytrzeszcz oczu?
Najczęstszą przyczyną wytrzeszczu oczu, zarówno jednostronnego, jak i obustronnego, są choroby tarczycy. Inne możliwe przyczyny obejmują urazy i złamania w obrębie twarzoczaszki, takie jak krwotok pozagałkowy i odma oczodołu. Zaburzenia i wady rozwojowe, zapalenie tkanek miękkich oczodołu oraz zakażenia grzybicze oczodołu również mogą prowadzić do wytrzeszczu. Stany zapalne oczodołu o nieznanej przyczynie, torbiel zastoinowa zatok przynosowych oraz zaburzenia w unaczynieniu tkanek oczodołu, takie jak przetoka szyjno-jamista, są kolejnymi możliwymi przyczynami.
Wytrzeszcz oczu może być również spowodowany obecnością nowotworów, zarówno łagodnych, jak i złośliwych, w tym neuroblastomy. Przerzuty nowotworowe oraz układowe choroby zapalne, takie jak ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń czy sarkoidoza, mogą również prowadzić do tego stanu. Zapalenie mięśni gałkoruchowych oraz zakrzepica zatoki jamistej to inne potencjalne przyczyny wytrzeszczu.
Warto zaznaczyć, że nie zawsze wrażenie wytrzeszczu potwierdza się w badaniu. Taki stan nazywany jest pseudowytrzeszczem i może wynikać z asymetrii kości oczodołu, twarzy lub powiek.
Wytrzeszcz oczu – diagnostyka
Osoby, które zauważają u siebie wytrzeszcz oczu, powinny zgłosić się na dokładne badania okulistyczne. Podstawowym krokiem jest pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, który pomaga określić ryzyko wystąpienia jaskry. Ważnym badaniem jest też egzoftalmometria – specjalistyczny sposób mierzenia, jak bardzo gałki oczne wysunięte są z oczodołów.
Aby dokładnie ocenić struktury oczodołu i wykryć ewentualne nieprawidłowości, takie jak guzy, lekarze często zlecają badania obrazowe, w tym RTG, USG, tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny. Dodatkowo, przy pomocy lampy szczelinowej można przyjrzeć się szczegółowo przedniemu odcinkowi oka i sprawdzić jego kondycję.
Nie mniej istotne są badania krwi, szczególnie oznaczenie poziomu TSH. Takie testy pomagają wykryć ewentualne problemy z tarczycą, które często są źródłem wytrzeszczu.
Wytrzeszcz oczu – dostępne metody leczenia
Sposób leczenia wytrzeszczu zależy przede wszystkim od jego przyczyny. Najczęściej za wytrzeszcz odpowiadają choroby tarczycy. W takich przypadkach stosuje się leki przeciwtarczycowe oraz beta-blokery, np. propranolol. W niektórych sytuacjach konieczne bywa zastosowanie jodu radioaktywnego w celu zmniejszenia aktywności tarczycy lub – w skrajnych przypadkach – jej chirurgiczne usunięcie.
Czasem lekarze decydują się na leczenie steroidami, leki immunosupresyjne lub radioterapię, w zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta.
Wytrzeszcz oczu nie jest problemem, który można lekceważyć. Nieleczony może prowadzić do wysychania i uszkodzenia rogówki, a także zwiększać ryzyko rozwoju stanów zapalnych czy nowotworów w oczodole. Dlatego szybka diagnoza i odpowiednie leczenie są tak istotne – im wcześniej rozpocznie się terapię, tym większa szansa na uniknięcie poważnych powikłań.
W celu łagodzenia objawów wytrzeszczu zaleca się nawilżanie oczu solą fizjologiczną lub płynem z antybiotykiem, jeśli doszło do owrzodzenia. W przypadku stanu zapalnego może być pomocne stosowanie płynów z kortykosteroidami. Dla ochrony oczu przed nadmiernym światłem i wiatrem zaleca się noszenie okularów przeciwsłonecznych.
Czy wytrzeszcz oczu można wyleczyć?
Leczenie wytrzeszczu oczu jest ściśle związane z terapią choroby podstawowej, która go wywołuje. Metody leczenia są dobierane indywidualnie, w zależności od zdiagnozowanej przyczyny. W niektórych przypadkach stosuje się obserwację, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że objaw może ustąpić samoistnie z upływem czasu. Gdy wytrzeszcz jest spowodowany stanami zapalnymi oczodołu, lekarze mogą zalecić leczenie farmakologiczne, wykorzystując sterydy lub antybiotyki.
W bardziej skomplikowanych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna. W sytuacjach ekstremalnych rozważa się chirurgiczne usunięcie gałki ocznej lub całej zawartości oczodołu. Jeśli przyczyną wytrzeszczu jest nowotwór, stosuje się radioterapię i/lub chemioterapię, zgodnie z obowiązującymi standardami postępowania onkologicznego. Szanse na całkowite ustąpienie wytrzeszczu są ściśle powiązane z możliwością wyleczenia choroby podstawowej.
Przeczytaj również:
Zapalenie spojówek - objawy, przyczyny, leczenie Styczeń miesiącem świadomości chorób tarczycy Niedoczynność tarczycy – objawy. Czym może grozić nieleczona niedoczynność? Choroba Hashimoto: objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie Szybkie i najważniejsze informacje na temat nadczynności tarczycySprawdź ofertę naszej apteki!
Nie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki
technik farmacji
Natalia
Młynek
O Autorze
Inne publikacje
Autor
Karolina Tracz
Autor
Karolina Tracz
Autor
Paulina Korzeniewska
Szukasz porady farmaceuty?
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutę
Artykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.