Szybka wysyłka w 1 dzień
Szukaj
Cholera wciąż stanowi realne zagrożenie zdrowotne, a nie jedynie wspomnienie dawnych epidemii. W wielu regionach świata choroba ta występuje nadal, powodując poważne problemy zdrowotne i społeczne. Osoby planujące podróże do krajów o podwyższonym ryzyku zachorowania powinny rozważyć profilaktyczne szczepienie przeciwko cholerze. Kluczowe znaczenie ma również świadomość objawów cholery, co pozwala na szybsze rozpoznanie i podjęcie odpowiednich działań medycznych.
Cholera zaliczana jest do najstarszych znanych chorób zakaźnych, a jej obecność odnotowywano już w czasach starożytnych. Mimo znacznego rozwoju współczesnej medycyny, w wielu rejonach globu wciąż pojawiają się nowe ogniska epidemii. Choroba ta najczęściej szerzy się na obszarach dotkniętych niewydolnym systemem sanitarnym, brakiem dostępu do czystej wody i odpowiednich warunków higienicznych, a także na terenach zniszczonych przez konflikty zbrojne lub klęski żywiołowe.
Jednym z najpoważniejszych przypadków w ostatnich dekadach była epidemia cholery na Haiti w 2010 roku, podczas której zachorowało ponad 770 tysięcy osób, a blisko 10 tysięcy zmarło. W Polsce ostatnia duża fala zachorowań miała miejsce w latach 1892–1894, jednak pojedyncze przypadki cholery wciąż bywają notowane – ostatni zarejestrowano w 2019 roku u obywatela Indii, członka załogi statku, który przypłynął do portu w Świnoujściu.
Objawy cholery zwykle pojawiają się w ciągu 2–3 dni od momentu zakażenia, a ich przebieg koncentruje się wokół zaburzeń pracy układu pokarmowego. Charakterystycznym symptomem jest biegunka o wyglądzie białej, wodnistej cieczy, przypominającej „wodę po płukaniu ryżu”, często o lekko słodkawym zapachu. U chorego mogą również wystąpić wymioty, jednak w początkowej fazie choroby zwykle nie towarzyszą jej gorączka ani ból brzucha.
Brak szybkiej interwencji medycznej na tym etapie może prowadzić do gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia z powodu intensywnego odwodnienia – pacjent może tracić nawet do 30 litrów płynnego stolca w ciągu jednej doby. Przyczyną tego stanu jest enterotoksyna produkowana przez bakterię Vibrio cholerae, która zwiększa stężenie elektrolitów w jelicie, powodując ciągły wypływ wody z komórek nabłonka jelitowego.
Konsekwencją tak poważnego odwodnienia są typowe objawy: utrata elastyczności skóry, zapadnięcie gałek ocznych, wyostrzenie rysów twarzy (tzw. facies cholerica) oraz zmiana barwy głosu na cichy i chrapliwy (vox cholerica). W ciężkich przypadkach może dojść do niewydolności nerek, wstrząsu hipowolemicznego, a także drgawek lub śpiączki.
Cholera jest chorobą, której ryzyko zgonu znacząco zależy od szybkości i skuteczności podjętego leczenia. W przypadku wdrożenia odpowiedniej terapii na czas, wskaźnik śmiertelności utrzymuje się na poziomie około 1%. Jednak przy braku leczenia, śmiertelność może wzrosnąć nawet do 50%, co czyni tę chorobę szczególnie groźną w rejonach o ograniczonym dostępie do opieki medycznej i czystej wody.
Zakażenie cholerą następuje najczęściej poprzez spożycie skażonej wody lub zanieczyszczonej żywności, w szczególności owoców morza pochodzących z obszarów dotkniętych chorobą. Choć czynnikiem zakaźnym jest przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae), głównym źródłem jego rozprzestrzeniania są ludzie. Do transmisji dochodzi przede wszystkim drogą fekalno-oralną, zwłaszcza w warunkach niewystarczającej higieny.
Warto podkreślić, że choroba może być przenoszona również przez osoby, które nie wykazują objawów zakażenia. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), nawet 90% przypadków cholery może przebiegać bezobjawowo, co znacząco utrudnia kontrolę nad szerzeniem się infekcji.
Dostępna w Polsce szczepionka przeciwko cholerze to preparat doustny zawierający inaktywowane bakterie Vibrio cholerae serotypu O1 oraz oczyszczoną podjednostkę B toksyny cholery, która nie wykazuje działania toksycznego. Należy jednak pamiętać, że szczepionka ta nie zapewnia ochrony przed serotypem O139, który występuje głównie w Azji Południowo-Wschodniej.
Schemat szczepienia przeciwko cholerze różni się w zależności od wieku. Dorośli i dzieci powyżej 6. roku życia otrzymują dwie dawki w odstępie około 6 tygodni. Dzieci w wieku 2–6 lat wymagają trzech dawek podawanych w tym samym odstępie czasowym. Jeśli przerwa między dawkami przekroczy zalecany okres, cały cykl szczepienia należy rozpocząć od nowa.
Ze względu na doustną formę podania, konieczne jest zachowanie co najmniej jednej godziny przerwy przed i po przyjęciu preparatu – dotyczy to zarówno posiłków, napojów, jak i stosowania leków. Po podaniu mogą wystąpić działania niepożądane, najczęściej w postaci bólu brzucha, nudności, biegunki lub wymiotów.
Szczepienie na cholerę rekomendowane jest osobom podróżującym do regionów, gdzie ryzyko zachorowania jest wysokie. Ostatnia dawka powinna być przyjęta minimum 7 dni przed planowanym wyjazdem. Warto podkreślić, że nawet po zaszczepieniu należy bezwzględnie przestrzegać zasad higieny i korzystać wyłącznie z bezpiecznych źródeł wody.
Na świecie stosowane są również inne preparaty przeciwko cholerze – zawierają one inaktywowane szczepy serotypów O1 i O139, ale nie zawierają podjednostki toksyny B. Są one wykorzystywane głównie w akcjach masowych szczepień w krajach rozwijających się.
Podstawową metodą leczenia cholery jest doustne uzupełnianie płynów, które w większości przypadków pozwala skutecznie przeciwdziałać odwodnieniu. Ilość podawanych płynów dostosowuje się indywidualnie, uwzględniając nasilenie biegunki i częstotliwość wypróżnień. Od 2001 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz UNICEF zalecają stosowanie zmodernizowanej formuły doustnych płynów nawadniających (ORS). Preparat ten zawiera chlorek sodu, cytrynian sodu, chlorek potasu oraz glukozę, rozpuszczone w 1 litrze wody.
Dzięki zmniejszonej osmolarności w porównaniu do tradycyjnych elektrolitów, ORS może być bezpiecznie stosowany zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci. W przypadkach o cięższym przebiegu, wymagających szybszego przywrócenia równowagi wodno-elektrolitowej, konieczne może być zastosowanie nawadniania dożylnego. W leczeniu cholery wykorzystywane są również tetracykliny, które podawane przez 5 dni mogą skutecznie skrócić czas trwania biegunki.
Przeczytaj również:
Czy przy antybiotyku można brać ibuprofen? Z czym ich nie łączyć? Kto powienien zaszczepić się na grypę? Szczepionka przeciw grypie Bostonka – choroba brudnych rąk Czym grozi niedobór witaminy D3 u noworodków? Zwiększone ryzyko ADHD, schizofrenii i autyzmu Choroby paznokci ‒ najczęściej występujące dolegliwościNie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki
Redakcja
aptek
Codzienna
O Autorze
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Katarzyna Augustyniak
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Klaudia Kościelecka
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutęArtykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.