Szybka wysyłka w 1 dzień
Szybka dostawa z 
Szukaj
Krztusiec u niemowlaka. Objawy, rozpoznanie i leczenie
Krztusiec to zakaźna i ostra choroba dróg oddechowych, której przyczyną jest infekcja bakteryjna. Charakterystycznym symptomem są powtarzające się, intensywne ataki kaszlu, utrudniające prawidłowe oddychanie. To schorzenie ma wysoki poziom zaraźliwości i przenosi się przede wszystkim poprzez drogę kropelkową lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną. Okres inkubacji krztuśca trwa zazwyczaj od 3 do 14 dni. Osoba zakażona staje się źródłem zakażenia już na kilka dni przed pojawieniem się objawów i może zarażać innych nawet do 21 dni od momentu wystąpienia pierwszych napadów kaszlu.
Czym jest krztusiec?
Krztusiec, znany również jako koklusz, to ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Jest to schorzenie wysoce zaraźliwe, szczególnie niebezpieczne dla niemowląt i małych dzieci.
Dramatyczny wzrost zachorowań u dzieci
Liczba przypadków zakażeń wirusem RSV oraz krztuścem w Polsce wzrosła drastycznie. Od stycznia do połowy października 2024 roku zdiagnozowano łącznie 38 356 infekcji RSV, z czego aż 17 732 dotyczyło dzieci poniżej 2. roku życia. Dla porównania, przez cały 2023 rok odnotowano niespełna 12 tysięcy przypadków, w tym około 5,5 tysiąca wśród najmłodszych dzieci.
Jeszcze bardziej niepokojące są dane dotyczące krztuśca. W ubiegłym roku zarejestrowano 927 zachorowań, natomiast do połowy października 2024 liczba ta wzrosła aż do 20 677 przypadków. Tylko w ciągu ostatnich dwóch tygodni zgłoszono 3849 nowych infekcji.
Według ekspertów, epidemiczne fale krztuśca pojawiają się cyklicznie co 4–5 lat, a ostatni znaczący wzrost wystąpił w 2016 roku. Kolejny przewidywano na 2020, jednak pandemiczny lockdown spowolnił transmisję choroby. Jak tłumaczy prof. Aneta Nitsch-Osuch, pediatra i specjalista epidemiologii, obecny wzrost zachorowań to efekt nie tylko zwiększonej mobilności społecznej, ale również naturalnego spadku odporności po szczepieniach. Szczepionka przeciwko krztuścowi nie chroni przez całe życie, dlatego wraz z upływem lat ochrona po szczepieniu z dzieciństwa maleje.
Jak przebiega krztusiec u dziecka?
Przebieg krztuśca dzieli się na 3 okresy: nieżytowy, kaszlu napadowego i rekonwalescencji.
Okres nieżytowy: Faza nieżytowa krztuśca utrzymuje się przez około 14 dni. W tym okresie pojawiają się objawy przypominające przeziębienie, takie jak katar, napadowy suchy kaszel nasilający się zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy, stan podgorączkowy, a niekiedy również zaczerwienienie i podrażnienie spojówek.
Okres silnego kaszlu napadowego: Faza napadowego kaszlu rozwija się w wyniku działania toksyn bakteryjnych oraz obecności gęstej, lepkiej wydzieliny w drogach oddechowych. U starszych dzieci pojawiają się intensywne napady kaszlu, nierzadko prowadzące do zanoszenia się, szczególnie nasilone nocą. Podczas napadu mogą wystąpić: zaczerwienienie twarzy, wysuwanie języka (u niemowląt możliwe jest nawet uszkodzenie wędzidełka), trudności w oddychaniu, a także bezdechy, którym czasem towarzyszy sina barwa skóry, niekontrolowane oddanie moczu lub stolca. Charakterystycznym objawem kończącym napad jest świszczący wdech, a także wymioty. Po epizodzie kaszlu chory jest zazwyczaj skrajnie zmęczony. Niekiedy obserwuje się wylewy krwawe do spojówek i drobne wybroczyny na skórze twarzy. Przebieg krztuśca u niemowląt i małych dzieci jest zazwyczaj cięższy – zamiast typowego kaszlu mogą pojawić się kichanie, łzawienie, duszności lub epizody bezdechu. U osób dorosłych przewlekły, uporczywy kaszel powinien skłonić do rozszerzenia diagnostyki o krztusiec.
Okres rekonwalescencji: Okres rekonwalescencji po krztuścu charakteryzuje się stopniowym osłabieniem nasilenia kaszlu, jednak napadowy kaszel może utrzymywać się przez wiele tygodni, a nawet kilka miesięcy. Jego intensywność może ponownie wzrosnąć w przypadku współistniejących infekcji układu oddechowego, co często wydłuża czas całkowitego powrotu do zdrowia.
Syrop na kaszel
Jakie są powikłania krztuśca u dzieci?
U niemowląt powikłania po krztuścu występują częściej i mogą mieć cięższy przebieg, niekiedy prowadząc nawet do zgonu. Do najczęstszych należą: zapalenie płuc, oskrzeli, a także zapalenie ucha środkowego. U najmłodszych pacjentów mogą również pojawić się drgawki, bezdechy, a w poważniejszych przypadkach – zapalenie mózgu czy krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego.
Badania nad szczepionką dla dzieci wciąż trwają
Profilaktyka zakażeń RSV u wcześniaków realizowana jest bezpłatnie w ramach programu lekowego z wykorzystaniem przeciwciał monoklonalnych. Preparat podawany jest domięśniowo raz w miesiącu, w okresie jesienno-zimowym – od września do końca kwietnia. Jak zauważa prof. Aneta Nitsch-Osuch, pediatra, w niektórych krajach, np. w Hiszpanii, dostępny jest już nowoczesny preparat jednorazowy o podobnym działaniu. Na jego dostępność czekają również polscy specjaliści.
Zdaniem prof. Nitsch-Osuch konieczne jest wdrożenie szeroko zakrojonej profilaktyki zakażeń RSV, ponieważ wirus ten może prowadzić do ciężkich infekcji dróg oddechowych u niemowląt, często kończących się hospitalizacją.
Co istotne – większość hospitalizowanych maluchów to dzieci, które wcześniej były zdrowe i nie miały obciążeń takich jak wcześniactwo, wady serca czy choroby przewlekłe. Mimo braku czynników ryzyka infekcja RSV może prowadzić do konieczności leczenia szpitalnego, co bywa traumatycznym doświadczeniem zarówno dla dziecka, jak i jego rodziny. Ekspertka podkreśla: ochrona przed RSV powinna obejmować wszystkie niemowlęta, niezależnie od ich stanu zdrowia.
Krztusiec u dziecka lepiej leczyć w szpitalu
Niemowlęta oraz małe dzieci, u których występują silne napady kaszlu krztuścowego, powinny być objęte leczeniem szpitalnym z powodu ryzyka wystąpienia bezdechów.
W początkowej fazie choroby stosuje się leczenie antybiotykiem, natomiast w późniejszych etapach wdrażana jest terapia objawowa. Hospitalizacja jest konieczna w przypadku pojawienia się powikłań. Lżejsze postacie krztuśca można natomiast leczyć w warunkach domowych, pod warunkiem ścisłego przestrzegania zaleceń lekarskich.
Przeczytaj również:
Polio – przyczyny, objawy, leczenie choroby Heinego-Medina Uczulenie na komary. Jak się objawia, jakie są przyczyny oraz czy wymaga leczenia? Zapalenie wyrostka robaczkowego: przyczyny, objawy oraz leczenie Paracetamol czy ibuprofen? Który lek na gorączkę lepszy dla dziecka? Przewlekły kaszel- przyczyny, diagnostyka i leczenieSprawdź ofertę naszej apteki!
Nie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki
Redakcja
aptek
Codzienna
O Autorze
Inne publikacje
Polio – przyczyny, objawy, leczenie choroby Heinego-Medina
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Uczulenie na komary. Jak się objawia, jakie są przyczyny oraz czy wymaga leczenia?
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Paracetamol czy ibuprofen? Który lek na gorączkę lepszy dla dziecka?
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Przewlekły kaszel- przyczyny, diagnostyka i leczenie
Autor
Elżbieta Litwin
Szukasz porady farmaceuty?
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutę
Artykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.