Szukaj
Leki przeciwhistaminowe, znane również jako antagoniści receptorów H1, to grupa preparatów, które blokują działanie histaminy w organizmie. Są one powszechnie stosowane w leczeniu alergii, jednak ich stosowanie może wiązać się z pewnymi skutkami ubocznymi, takimi jak senność, obniżona sprawność psychofizyczna czy suchość w jamie ustnej.
Histamina to naturalnie występujący w organizmie związek chemiczny, pełniący rolę hormonu tkankowego oraz neuroprzekaźnika w ośrodkowym układzie nerwowym. Powstaje z aminokwasu histydyny poprzez reakcje enzymatyczne. Najwyższe stężenia histaminy występują w płucach, skórze, błonie śluzowej nosa oraz żołądka.
Pełni ona funkcję mediatora reakcji alergicznych. W przypadku wystąpienia kataru alergicznego lub pokrzywki, dochodzi do uwolnienia histaminy w wyniku reakcji kaskadowych. Uwolnienie to może być również spowodowane działaniem niektórych leków, takich jak morfina czy antybiotyki.
Histamina powoduje rozkurcz mięśni gładkich małych tętnic oraz zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych, co prowadzi do wysięku płynu poza naczynia. Skutkuje to obniżeniem ciśnienia krwi, zwiększeniem akcji serca, a także skurczem mięśni gładkich oskrzeli i przewodu pokarmowego. Działa poprzez oddziaływanie na receptory histaminowe.
Leki przeciwhistaminowe działają poprzez blokowanie receptorów H1, co prowadzi do zahamowania aktywności histaminy jako mediatora reakcji zapalnej. W rezultacie, leki te hamują rozszerzanie naczyń krwionośnych i zmniejszają ich przepuszczalność, przeciwdziałając objawom alergii.
Leki przeciwhistaminowe I generacji obejmują różne grupy związków chemicznych, takie jak etanoloaminy (np. difenhydramina, dimenhydrynat), etylenodiaminy, alkiloaminy (np. dimetinden, chlorfeniramina, feniramina), piperazyny (np. hydroksyzyna) oraz fenotiazyny (np. prometazyna). Charakteryzują się one nieselektywnym działaniem, blokując nie tylko receptory H1, ale także inne receptory, co prowadzi do wystąpienia działań niepożądanych, takich jak senność, otępienie czy zaburzenia koordynacji ruchowej. W związku z tym, po ich zastosowaniu, nie zaleca się prowadzenia pojazdów mechanicznych.
leczenie gwałtownych reakcji alergicznych,
atopowy nieżyt nosa,
pokrzywkę skórną,
chorobę lokomocyjną,
działanie uspokajające i przeciwwymiotne,
schorzenia alergiczne nasilane przez stres, takie jak choroby skóry z intensywnym świądem,
składniki preparatów złożonych stosowanych w przeziębieniu i grypie.
Leki przeciwhistaminowe II generacji dzielą się na trzy grupy:
leki długodziałające stosowane doustnie: np. bilastyna, cetyryzyna, loratadyna, azelastyna;
leki stosowane miejscowo na błonę śluzową: np. azelastyna;
leki o krótkim działaniu: np. akrywastyna.
Pod względem chemicznym, leki te nie stanowią jednolitej grupy. W odróżnieniu od leków I generacji, mają inne powinowactwo do receptorów i nie przenikają w dużych ilościach do ośrodkowego układu nerwowego, co skutkuje mniejszą ilością działań niepożądanych, takich jak nadmierna senność. Należy jednak pamiętać, że u niektórych pacjentów, mimo selektywności względem receptora H1, działanie hamujące na ośrodkowy układ nerwowy może wystąpić.
Przeciwwskazania do stosowania leków przeciwhistaminowych I generacji obejmują: jaskrę, przerost gruczołu krokowego, uszkodzenie szpiku oraz nadwrażliwość na lek. Natomiast w przypadku leków II generacji przeciwwskazaniami są nadwrażliwość oraz, w niektórych przypadkach, zaburzenia pracy serca. Przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku przeciwhistaminowego, zaleca się dokładne zapoznanie z ulotką informacyjną.
Działania niepożądane związane z lekami przeciwhistaminowymi I generacji to m.in.: senność, znużenie, otępienie, zawroty głowy, suchość w jamie ustnej, zaburzenia widzenia, trudności w oddawaniu moczu oraz zaburzenia rytmu serca. Leki II generacji charakteryzują się mniejszą ilością działań niepożądanych, jednak mogą powodować senność oraz wpływać na pracę serca.
Leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty występują w formie tabletek, syropów oraz aerozoli do nosa. Substancje czynne tych preparatów to m.in.: dimenhydrynat, cetyryzyna, feksofenadyna, desloratadyna, lewocetyryzyna (w tabletkach), dimetinden (w żelu), loratadyna (w syropie) oraz azelastyna (w aerozolu do nosa). Przed ich zastosowaniem warto skonsultować się z farmaceutą.
Przeczytaj również:
Wirus pryszczycy wrócił w Niemczech. Czy jest się czego obawiać? Glistnik jaskółcze ziele - skuteczna broń nie tylko na kurzajki. Czym jest i jakie ma właściwości? Trądzik pospolity: czym jest, rodzaje, objawy oraz sposoby leczenia Łupież w ciąży. Jaki szampon przeciwłupieżowy stosować podczas ciąży? Czy jesienią i zimą stosować krem z filtrem? Skuteczna fotoochrona przez cały rokNie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki
Redakcja
aptek
Codzienna
O Autorze
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Autor
Natalia Młynek
Autor
Natalia Młynek
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutęArtykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.