Niskie tętno – kiedy zagraża życiu? Czyli wszystko o bradykardii

Bradykardia to dolegliwość charakteryzująca się niskim tętnem (niskim pulsem). Towarzyszące jej symptomy to m.in. zawroty głowy, a nawet omdlenia. Zobacz, co oznacza niski puls i kiedy stanowi zagrożenie dla zdrowia. W jakich sytuacjach trzeba podjąć leczenie i na czym powinno ono polegać? Sprawdź, jak podnieść puls i o czym może on świadczyć. Co powinieneś jeszcze wiedzieć o bradykardii? Czy niski puls jest niebezpieczny?

Co to jest bradykardia?

Bradykardia oznacza zwolnione, niskie tętno, inaczej rzadkoskurcz. Jednak nie każdą taką dolegliwość należy postrzegać jako bradykardię, bo czasem wyczuwalny puls nie pokrywa się z czynnością serca. Poza tym w trakcie badania niskiego pulsu pod uwagę trzeba wziąć nie tylko częstotliwość skurczów serca, ale także ich miarowość. Tym samym, każdą sytuację należy oceniać indywidualnie.

Prawidłowe tętno spoczynkowe u dorosłego człowieka, czyli podczas zwykłej aktywności, wynosi około 66-100 uderzeń na minutę. Gdy spada poniżej 60 na minutę, wówczas mówimy o bradykardii. Oczywiście, przedstawione tu wartości odnoszą się do osoby dorosłej. Inne przedziały są charakterystyczne dla dzieci. Jakie może być najniższe tętno w tej grupie? Prawidłowa liczba uderzeń serca na minutę zmienia się wraz z dorastaniem. U noworodka wynosi ona 120-160 uderzeń na minutę, u niemowlęcia już 100-160. Z kolei u dziecka w wieku 1-3 lata to wartość 90-150 uderzeń na minutę. Liczba uderzeń na minutę u przedszkolaka do 6 roku życia powinna wahać się między 80 a 100, a u dziecka w wieku 7-12 wynosić około 100. Wartość ta spada w okresie dojrzewania i wówczas jest to około 70.

Pamiętaj, że nie zawsze niskie tętno stanowi zagrożenie dla organizmu. W trakcie snu występuje nawet tzw. fizjologiczna bradykardia, a więc sytuacja, gdy tętno spada, by organizm mógł się zregenerować. Co ciekawe, u wielu sportowców obserwowana jest obniżona liczba skurczów serca, ponieważ serce zostało już w taki sposób wytrenowane. Układ krwionośny takich osób jest na tyle wydajny, że serce może wolniej pracować, a i tak zaspokajać potrzeby całego organizmu.

Bradykardia fizjologiczna – czym jest? Kogo dotyczy?

Każdy z nas jest inny. Nieco odmiennie mogą też działać nasze organizmy. Czasem zbyt niski puls, niż wskazują na to przyjęte normy, wcale nie świadczy o chorobie, ale o tym, że układ krwionośny i układ oddechowy są bardzo wydajne i wytrzymałe.

Tak jak już wspomnieliśmy, taka sytuacja dotyczy jednak osób, które trenują, zwłaszcza sporty wytrzymałościowe. Dodatkowo, aby rozpoznać fizjologiczną bradykardię, konkretna osoba nie może mieć też niepokojących objawów i powinna czuć się dobrze.

Jeżeli więc prowadzisz siedzący tryb życia, nie ćwiczysz i masz niskie tętno, powinno być to skonsultowane z lekarzem, nawet gdy nie masz jeszcze innych dolegliwości, ponieważ taki stan wcale nie musi być fizjologiczną bradykardią, ale sygnałem, że np. cierpisz na nadciśnienie bezpośrednio powiązane z chorobami cywilizacyjnymi wynikającymi z siedzącego trybu życia, np. z miażdżycą.

Klasyczne objawy bradykardii – na co zwrócić uwagę?

Początkowo bradykardia może nie dawać żadnych objawów. Jednak niskie tętno zwykle nie pozostaje bez znaczenia dla całego organizmu, który w wyniku zbyt rzadkich skurczów serca nie otrzymuje niezbędnej do pracy ilości tlenu. Przekłada się to na ogólne samopoczucie osoby z bradykardią. Co powinno zwrócić Twoją uwagę? Oto klasyczne objawy bradykardii, świadczące o tym, że najprawdopodobniej masz niski puls:

• osłabienie,
• omdlenia,
• zawroty głowy,
• zasłabnięcia,
• mroczki przed oczami,
• zaburzenia snu,
• trudności z koncentracją i pamięcią,
• problemy z oddychaniem,
• bóle w klatce piersiowej,
• w skrajnych przypadkach: drgawki.

Oczywiście, nie wszystkie tego typu dolegliwości mają zawsze związek z niskim tętnem. Niekiedy wskazują też na inne choroby. Dlatego, gdy poczujesz się gorzej i doświadczysz objawów z tej listy, koniecznie zgłoś się do lekarza rodzinnego. Symptomy te są dość niespecyficzne i mogą świadczyć o wielu innych problemach zdrowotnych.

Dlaczego mam niskie tętno? Choroby mające związek z bradykardią

Gdy poddasz się badaniom, choćby zmierzysz puls na domowym urządzeniu i zauważysz, że te wartości są zdecydowanie poniżej normy, zadasz sobie z pewnością pytanie: dlaczego mam niskie tętno. Przyczyn jest co najmniej kilka i mogą być różne w zależności od wieku i ogólnego stanu zdrowia.

Co oznacza niski puls u dorosłych, a co u dzieci? Z jakimi chorobami można łączyć nieprawidłowy i zbyt niski puls? Czy zawsze stanowi zagrożenie? Wpływ na pracę serca mogą mieć zarówno czynniki wewnętrzne, związane z samym organem serca, jak i zewnętrzny wpływ, np. leki, obce substancje, używki czy choroby ogólnoustrojowe. Poniżej przeanalizowaliśmy, co ma wpływ na osłabione tętno w poszczególnych grupach wiekowych.

Niski puls – przyczyny występowania u dorosłych

O niskim tętnie u dorosłych mówimy wówczas, gdy serce pracuje wolniej niż 50 uderzeń na minutę. To oznacza, że jeżeli puls jest lekko obniżony, np. wynosi 58-60, a dodatkowo nie towarzyszą mu żadne dodatkowe dolegliwości, to nie powinien być powodem do niepokoju. Zawsze jednak warto ten stan skonsultować z lekarzem, by mieć pewność, że obniżone tętno nie świadczy o rozwoju chorób czy innych zaburzeń w organizmie.

Jakie są przyczyny niskiego pulsu u dorosłych? Oto możliwe powody, dla których osoba dorosła boryka się z tą dolegliwością:

• naturalne starzenie się organizmu,
• przebyty zawał albo choroba serca,
• nadciśnienie tętnicze,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zaburzenia równowagi elektrolitowej,
• niedoczynność tarczycy,
• rozwój zespołu bezdechu śródsennego,
• nadmiar żelaza w tkankach,
• choroby zapalne, np. takie jak toczeń.

Zazwyczaj za bradykardią stoją błędy związane z ogólną pracą serca. Dlatego z taką dolegliwością warto udać się do kardiologa, który oceni stan tego narządu.

Bradykardia może też zdarzyć się sporadycznie również zdrowym osobom. Czynnikami, które do tego predysponują, jest gwałtowny stres albo wilgotne, zbyt gorące środowisko, np. w saunie.

Niski puls – przyczyny występowania u dziecka

U dzieci przyczyną niskiego pulsu jest zazwyczaj nadmierne napięcie nerwu błędnego. Do takiej sytuacji dochodzi m.in. chociażby podczas kaszlu, oddawania stolca, wymiotów. Niekiedy bradykardia tej grupie wiekowej może mieć związek z napadem bezdechu wywołanym szokującym widokiem, np. nadmiarem krwi, a także nadmiernym bólem.

Poza tym przypadki, kiedy tętno jest niskie to m.in.:

• obniżona temperatura ciała,
• zaburzenia tarczycy,
• wzmożone ciśnienie śródczaszkowe,
• zaburzenia równowagi elektrolitowej,
• choroby serca.

Co ciekawe, te dzieci, które ćwiczą intensywnie, mają niższe tętno niż ich rówieśnicy, dlatego, zanim zaczniesz martwić się o swoją pociechę, przeanalizuj wraz z lekarzem, czy podejmowana przez niego aktywność fizyczna nie ma wpływu na obniżony puls.

Dlaczego niskie tętno może być niebezpieczne?

To, co bradykardia może wywołać w organizmie, niekiedy niepokoi. Przede wszystkim niskie tętno obniża tolerancję wysiłku fizycznego i prowadzi do uczucia zmęczenia. Bardzo w rzadkich sytuacjach, kiedy tętno jest niskie, może dojść do zatrzymania akcji serca i nagłej śmierci. Niekiedy zbyt niskie tętno prowadzi do udaru mózgu albo zatoru obwodowego. W konsekwencji może dojść do śmierci albo poważnych powikłań zdrowotnych i utraty samodzielności. Jeśli bradykardia ma związek z wadą serca, to w wielu przypadkach lekarz w celu ratowania zdrowia i życia pacjenta, podejmuje w porozumieniu z nim decyzję o operacji serca.

Czy niski puls jest niebezpieczny? Przedstawione tu sytuacje dotyczą przede wszystkim przypadków, gdy dolegliwość ma związek z poważnymi problemami serca. Warto jednak pamiętać, że bradykardia nie przybiera zawsze tak niebezpiecznej formy. U tych pacjentów, u których bradykardia nie jest zaawansowana, raczej nie powinna stanowić zagrożenia dla życia. Jest jednak dla nich pewnym obciążeniem w realizacji codziennych obowiązków. Kiedy tętno jest niskie i nie można go w żaden sposób podnieść, wówczas konkretna osoba nie jest zdolna do większego wysiłku. Może to utrudniać zwyczajne funkcjonowanie.

Zdrowe serce – jak leczyć niskie tętno?

Jeżeli bradykardia nie daje żadnych objawów, nie wymaga leczenia, a jedynie regularnych kontroli, m.in. wykonywania badań EKG, 24-godzinnego monitorowania pracy serca w ramach korzystania z Holter EKG, a także wykonywania badań laboratoryjnych, np. badań tarczycy.

W przypadku, gdy bradykardia jest dużym problemem dla pacjenta, lekarz musi opracować plan, jak podnieść puls. Gdy leczenie farmakologiczne nie przyniesie rezultatów, konieczne może być wszczepienie stymulatora pracy serca. Takie urządzenie można dowolnie programować, przez co istnieje możliwość dopasowania parametrów, m.in. częstotliwości pracy serca oraz czasu trwania impulsu do indywidualnych potrzeb pacjenta. Wbrew niektórym obiegowym opiniom, taki zabieg nie jest inwazyjny. Przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym oraz po uśpieniu pacjenta. Elektrody są wprowadzane przez żyły do prawej komory serca. Stymulator umieszczany jest podskórnie pod obojczykiem. Pacjent, chcąc dbać o zdrowie serca, powinien regularnie, według harmonogramu narzuconego przez lekarza, zgłaszać się na kontrole, by w razie np. nieprawidłowego zaprogramowania stymulatora zmienić jego ustawienia.

Jak dbać o zdrowe serce?

W takich przypadkach warto sięgać po suplementy diety zawierające wartościowe substancje wpływające pozytywnie na pracę całego układu krwionośnego. Apteka Codzienna to apteka internetowa, gdzie znajdziesz tego typu preparaty. Jak najdłużej zdrowe serce to marzenie każdego z nas. Jednak wraz z procesami starzenia się organizmu, różnymi chorobami ogólnoustrojowymi, zaburzeniami hormonalnymi może dojść do rozwoju bradykardii, czyli zbyt niskiego tętna. Warto wiedzieć, jak podnieść puls oraz jakie może być najniższe tętno bezpieczne dla organizmu człowieka. Czy niski puls jest zawsze niebezpieczny? Okazuje się, że nie. Bradykardia fizjologiczna to zjawisko występujące u osób lepiej wytrenowanych, a także w trakcie snu.