Szybka wysyłka w 24h od złożenia zamówienia
Szybka dostawa z 
Szukaj
Silne i gwałtowne napady kaszlu? To może być krztusiec
Krztusiec, znany również jako koklusz, to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Bordetella pertussis, która zwykle przebiega w formie przewlekłego zapalenia oskrzeli. Charakterystycznym objawem choroby jest silny, uporczywy kaszel, który pojawia się w nagłych napadach i może prowadzić do bezdechu przy wdechu lub wymiotów po atakach kaszlu. Infekcja ta dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych, szczególnie tych, którzy nie przeszli pełnego cyklu szczepień ochronnych. Poznaj najważniejsze informacje o rozpoznawaniu oraz leczeniu krztuśca i zyskaj większą wiedzę na temat tej choroby.
Co to jest krztusiec?
Krztusiec, nazywany także kokluszem, objawia się głównie przewlekłym zapaleniem oskrzeli, które może trwać ponad 3 tygodnie. Ta bakteryjna choroba zakaźna rozwija się, gdy do organizmu przedostają się pałeczki Bordetella pertussis. Najczęściej do infekcji dochodzi przez układ oddechowy, gdzie bakteria zaczyna produkować toksyny, prowadzące do uszkodzenia błon śluzowych tchawicy oraz oskrzeli. Zniszczenie nabłonka i nagromadzenie gęstego śluzu wywołują silny odruch kaszlowy – podstawowy objaw krztuśca. Choroba ta przenosi się głównie przez kontakt z osobą zakażoną, nawet jeśli była wcześniej szczepiona. Pałeczki krztuśca rozprzestrzeniają się drogą kropelkową, co oznacza, że infekcję można złapać podczas kaszlu chorego, wdychając zawieszone w powietrzu drobiny wydzieliny dróg oddechowych.
Jak można zarazić się krztuścem?
Krztusiec wyróżnia się niezwykle wysoką zaraźliwością – bliski kontakt z chorym może w niemal 100% prowadzić do zakażenia. Drobnoustroje przenoszą się, gdy zakażona osoba kaszle, kicha lub mówi, a my wdychamy drobiny jej wydzielin. Możliwe jest także zarażenie się przez kontakt z zainfekowaną wydzieliną, choć ryzyko w takim przypadku jest nieco niższe. Po dostaniu się do dróg oddechowych, Bordetella pertussis zaczyna produkować toksyny, które uszkadzają ich nabłonek, co prowadzi do wytwarzania lepkiego, gęstego śluzu. Organizm próbuje go usunąć, wywołując silne ataki kaszlu, charakterystyczne dla tej infekcji. Największe ryzyko zakażenia przypada na pierwsze dwa tygodnie choroby, ale może trwać nawet do miesiąca od początku objawów. Zakaźność można jednak skrócić – osoba przyjmująca antybiotyk przestaje zarażać już po 5 dniach.
Jak wyglądają objawy krztuśca u dzieci i dorosłych?
Przebieg krztuśca różni się zależnie od stopnia uodpornienia pacjenta. Osoby, które były wcześniej zaszczepione lub przeszły infekcję, zazwyczaj doświadczają łagodniejszego przebiegu choroby, który objawia się mniej charakterystycznym kaszlem i słabszym nasileniem objawów, choć mogą się one utrzymywać przez dłuższy czas. W razie podejrzenia zakażenia warto szybko skonsultować się z lekarzem. Typowy przebieg krztuśca przypomina długotrwałe zapalenie oskrzeli z atakami silnego kaszlu i rozwija się w kilku fazach. Początkowy okres nieżytowy, trwający 1-2 tygodnie, objawia się symptomami podobnymi do przeziębienia, z suchym kaszlem nasilającym się w nocy. W okresie napadowego kaszlu, który może trwać 4-6 tygodni, dzieci często doświadczają ataków duszącego kaszlu, przypominającego „pianie koguta”, z odkrztuszaniem gęstej wydzieliny, co może prowadzić do obrzęku, sinicy, a nawet wybroczyn na twarzy. U niemowląt zdarzają się bezdechy i drgawki. U dorosłych objawy mogą być mniej specyficzne, lecz kaszel często utrzymuje się ponad trzy tygodnie. Ostatni etap – okres zdrowienia – może trwać nawet do 4 miesięcy, gdy napady kaszlu powoli ustępują, choć mogą wracać przy intensywnym wysiłku fizycznym.
W leczeniu kaszlu
Ambrosol 30 mg/ 5 ml, syrop, 200 ml
18.19 zł
Rozpoznanie krztuśca. Jakie badania pomagają w diagnozie tej choroby?
Jedną z metod jest wyhodowanie bakterii Bordetella pertussis z wymazu pobranego głęboko z nosa lub gardła. Można także zastosować test PCR, który identyfikuje DNA bakterii w próbce wymazu. Wykrycie przeciwciał przeciwko pałeczce krztuśca we krwi jest kolejnym sposobem na potwierdzenie infekcji. W badaniach pomocniczych, jak morfologia krwi, często obserwuje się wzrost liczby białych krwinek, w tym leukocytów i limfocytów, które stanowią elementy obrony organizmu.
Ile trwa infekcja krztuścem?
Okres inkubacji bakterii Bordetella pertussis wynosi zwykle od 5 do 21 dni, choć typowo objawy rozwijają się w ciągu 1-2 tygodni od kontaktu z zakażonym. Chorzy są najbardziej zakaźni przez około 3 tygodnie od pojawienia się pierwszych objawów. Chociaż główne symptomy mogą słabnąć, to napady kaszlu mogą utrzymywać się nawet kilka miesięcy po zakażeniu, co wpływa na dłuższy okres rekonwalescencji.
Krztusiec - leczenie
Krztusiec, wywołany przez bakterię Bordetella pertussis, leczy się głównie przy użyciu antybiotyków, takich jak makrolidy – erytromycyna, azytromycyna lub klarytromycyna. Podanie antybiotyku we wczesnej fazie choroby (okresie nieżytowym) może skutecznie złagodzić objawy, szczególnie kaszel. W późniejszym etapie, gdy kaszel staje się intensywny, antybiotykoterapia nie zmienia przebiegu choroby, lecz znacząco skraca okres zakaźności chorego z 3-4 tygodni do około 5 dni, co zmniejsza ryzyko zakażenia innych osób.
Walka z kaszlem podczas krztuśca bywa trudna, zwłaszcza w fazie napadowej, gdyż brakuje skutecznego leku łagodzącego ten objaw. Noworodki, niemowlęta oraz pacjenci z ciężkim przebiegiem powinni być leczeni w warunkach szpitalnych, gdzie często wymagane jest podawanie tlenu lub wspomaganie oddechu przy użyciu respiratora.
Czy krztusiec da się wyleczyć?
Krztusiec jest chorobą, którą można całkowicie wyleczyć, szczególnie jeśli antybiotykoterapia zostanie wdrożona odpowiednio wcześnie. Niestety, infekcja ta może prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u małych dzieci, dla których bywa groźna. W miarę upływu lat ryzyko to maleje, jednak u dzieci powikłania mogą obejmować zapalenie płuc, uszkodzenia płuc, zapalenie ucha środkowego, drgawki, krwawienia wewnątrzczaszkowe, a nawet obrzęk mózgu. Najcięższą formą powikłania jest encefalopatia krztuścowa, czyli uszkodzenie mózgu, które może skutkować drgawkami, zaburzeniami świadomości, a nawet trwałymi niedowładami prowadzącymi do niepełnosprawności intelektualnej. U dorosłych choroba może prowadzić do takich problemów, jak zaburzenia snu spowodowane przewlekłym kaszlem, nietrzymanie moczu, wypadanie odbytnicy, utrata masy ciała, przepuklina, złamania żeber czy w skrajnych przypadkach – udar mózgu.
Jak można zapobiegać krztuścowi?
Podstawowym sposobem ochrony przed krztuścem jest szczepienie ochronne, które jest częścią obowiązkowego kalendarza szczepień dla dzieci w Polsce. Szczepionka skojarzona przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP) zapobiega ciężkiemu przebiegowi kokluszu. Szczepienie odbywa się w kilku dawkach: w 2., 3. lub 4., 5., lub 6., oraz 16. lub 18. miesiącu życia, a następnie w 6. roku życia. Kolejną dawkę przypominającą dzieci przyjmują w wieku 14 lat, a następną w 19. roku życia. Dorośli powinni przyjmować dawkę przypominającą co 10 lat, aby zachować ochronę. Ważne jest, że ani szczepienie, ani wcześniejsze przechorowanie krztuśca nie dają trwałej odporności, jednak ponowne zakażenie przebiega zwykle łagodniej.
Efekty poszczepienne są z reguły łagodne i znacznie mniejsze niż ryzyko związane z chorobą oraz jej powikłaniami. Krztusiec jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt i kobiet w trzecim trymestrze ciąży. W razie kontaktu z chorym na koklusz, osoby te powinny przyjąć dawkę antybiotyku jako profilaktykę poekspozycyjną. Chorzy powinni przebywać w izolacji domowej, aby ograniczyć rozprzestrzenianie bakterii – trwa ona minimum 5 dni po rozpoczęciu antybiotykoterapii lub 3 tygodnie od pojawienia się kaszlu, jeśli leczenie nie zostało wdrożone. O dalszym postępowaniu decyduje lekarz.
Jakie mogą być powikłania krztuśca?
W przypadku starszych dzieci i dorosłych krztusiec zazwyczaj kończy się pełnym wyleczeniem bez długotrwałych powikłań. U noworodków i niemowląt przebieg choroby może być jednak ciężki i stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia. Wysokie ryzyko powikłań dotyczy także osób z chorobami przewlekłymi. Krztusiec może prowadzić do takich komplikacji jak zapalenie płuc, odma opłucnowa, niedodma, a także do problemów neurologicznych, takich jak krwawienia wewnątrzczaszkowe, drgawki, padaczka, obrzęk mózgu, trwała niepełnosprawność intelektualna czy głuchota. Długotrwały kaszel może też powodować nietrzymanie moczu, uszkodzenia w obrębie jamy ustnej, takie jak naderwanie wędzidełka języka, przepuklinę, a nawet wypadanie odbytnicy.
Przeczytaj również:
Przepuklina u dzieci i niemowląt - przyczyny, rodzaje oraz sposoby leczenia Domowe sposoby na wzmocnienie organizmu jesienią Alergia pokarmowa u dzieci – przyczyny i objawy Wszy i wszawica: jakie są objawy i jak zapobiegać? Strzyżak jeleni (sarni) - latający kleszcz niebezpieczny dla człowiekaSprawdź ofertę naszej apteki!
Nie trać czasu i energii na stanie w kolejce w aptece. Przejdź na naszą stronę apteki internetowej już teraz i ciesz się korzyściami zakupów online.
Przejdź do apteki
Redakcja
aptek
Codzienna
O Autorze
Inne publikacje
Przepuklina u dzieci i niemowląt - przyczyny, rodzaje oraz sposoby leczenia
Autor
Natalia Młynek
Domowe sposoby na wzmocnienie organizmu jesienią
Autor
Patrycja Rafalska
Wszy i wszawica: jakie są objawy i jak zapobiegać?
Autor
Redakcja aptek Codzienna
Strzyżak jeleni (sarni) - latający kleszcz niebezpieczny dla człowieka
Autor
Agnieszka Stelmach
Szukasz porady farmaceuty?
Farmaceuta odpowie na Twoje pytanie w zakresie zdrowia, doboru leków lub ich dawkowania.
Zapytaj farmaceutę
Artykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Codzienna nie stanowią porady medycznej, ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.