Choroby paznokci ‒ najczęściej występujące dolegliwości

Zdrowe i zadbane paznokcie są nie tylko wizytówką człowieka, ale także odzwierciedleniem stanu jego zdrowia. Niestety, choroby paznokci dłoni i stóp są relatywnie częstym problemem. Mogą one wynikać z nieprawidłowej pielęgnacji paznokci, ich urazu czy zakażenia drobnoustrojami, choć niekiedy też towarzyszą chorobom ogólnoustrojowym. Co warto wiedzieć o chorobach paznokci? Jak dbać o paznokcie? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule!

Choroby paznokci to powszechny problem w społeczeństwie

Dla wielu osób choroby paznokci to temat wstydliwy i krępujący. Objawy chorób, takie jak przebarwienie, złuszczenie czy pogrubienie płytki paznokcia, wielu kojarzą się z brakiem higieny czy pielęgnacji. Nic bardziej mylnego! Choroby paznokci mogą niestety dotknąć każdego, w tym także osoby regularnie wykonujące manicure i pedicure. Niekiedy wystarczy odrobina pecha czy chwila nieuwagi, by znacznie pogorszyć stan i wygląd swoich paznokci.

Jak objawiają się choroby paznokci?

Wachlarz objawów, które mogą występować w przebiegu chorób paznokci, jest dość szeroki. Do najczęściej obserwowanych symptomów zalicza się przede wszystkim:

• onycholizę ‒ częściowe lub całkowite oddzielenie się płytki paznokcia od łożyska;
• onychodystrofię ‒ deformacja budowy płytki paznokcia, która może obejmować jej zniekształcenie, rozdwojenie, zmianę struktury czy wielkości;
• leukonychię ‒ białe zmiany w obrębie płytki paznokcia;
• chromonychię i melanonychię ‒ zmiany barwnikowe w obrębie płytki paznokcia;
• koilonychię ‒ wklęśnięcie płytki paznokcia;
• onychauxis ‒ przerost płytki paznokcia;
• trachyonychię ‒ występowanie podłużnych bruzd i szorstkości na powierzchni płytki paznokcia;
• naparstkowanie paznokci ‒ obecność licznych małych zagłębień w płytce paznokcia.

Czynniki sprzyjające rozwojowi chorób paznokci

Istnieje szereg czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na jedną z chorób paznokci. Zalicza się do nich między innymi:

• nieprawidłowa, zbyt agresywna pielęgnacja paznokci lub jej brak;
• uraz mechaniczny paznokcia;
• źle dobrane obuwie z nieprzewiewnego materiału;
• korzystanie ze wspólnych ręczników czy przyrządów higienicznych;
• częste korzystanie z publicznych basenów czy saun;
• cukrzyca;
• zaburzenia odporności lub leczenie immunosupresyjne;
• nadpotliwość dłoni i stóp;
• wysoka temperatura i wilgotność otoczenia;
• występowanie innych chorób skóry, takich jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry czy liszaj płaski.

Infekcyjne choroby paznokci

Paznokcie, choć są zbudowane z martwej tkanki, nie są odporne na zakażenia drobnoustrojami. Do najczęstszych infekcji zalicza się grzybice, nieco rzadziej na paznokciach rozwija się zakażenie o etiologii bakteryjnej. Infekcyjne choroby paznokci bywają ciężkie do wyleczenia, a sama terapia trwa zazwyczaj kilka miesięcy.

Onychomikoza, czyli grzybica paznokci

Szacuje się, że grzybica paznokci dotyczy około 10% populacji ogólnej, co sprawia, że jest to najczęściej występująca choroba paznokci. W przeważającej części przypadków schorzenie to wywołane jest przez dermatofity ‒ głównie grzyby z gatunki Trichophyton rubrum i Trichophyton mentagrophytes. Zdarzają się również zakażenia wywołane przez drożdżaki, najczęściej z rodzaju Candida.

Grzybica paznokci to choroba prezentująca szerokie spektrum objawów. Zakażone paznokcie mogą być przebarwione czy zniekształcone, a ich powierzchnia może ulec nadmiernemu rogowaceniu, pofałdowaniu lub złuszczeniu. Zainfekowany grzybem paznokieć może także oddzielać się od łożyska, by w zaawansowanym stadium choroby całkowicie odpaść. Leczenie grzybicy stóp jest długotrwałe i polega na kilkumiesięcznym stosowaniu preparatów (doustnych lub miejscowych) o działaniu przeciwgrzybiczym.

Zakażenie Pseudomonas aeruginosa ‒ zielona bakteria na paznokciach

Pseudomonas aeruginosa, czyli pałeczka ropy błękitnej, w odniesieniu do chorób paznokci bywa nazywana także zieloną bakterią. Określenie to wynika z faktu, że zakażenie tą bakterią wywołuje na płytce paznokcia charakterystyczne, zielono-żółte przebarwienia. Zakażenie Pseudomonas aeruginosa najczęściej dotyczy paznokci rąk i wymaga długotrwałego leczenia lekami przeciwbakteryjnymi.

Choroby paznokci związane z chorobami zapalnymi skóry

Niepokojące objawy w obrębie płytki paznokcia mogą być związane z licznymi chorobami ogólnoustrojowymi. Szczególnie często przyczyną zmian na paznokciach są choroby zapalne tkanki łącznej, w tym także skóry. Dość powszechnym przykładem jest łuszczyca paznokci, która może towarzyszyć łuszczycy skóry czy łuszczycowemu zapaleniu stawów. W literaturze naukowej opisuje się także związek patologicznych zmian płytki paznokcia w przebiegu chorób takich jak łysienie plackowate, skleroderma czy toczeń rumieniowaty.

Łuszczyca paznokci

Łuszczyca paznokci dotyczy blisko 50% osób chorujących na łuszczycę skóry. Dość charakterystycznym objawem tej choroby jest naparstkowanie paznokci, czyli obecność niewielkich, punktowych zagłębień na powierzchni płytki paznokcia. Symptomem choroby mogą być także tzw. plamy olejowe, czyli przeświecające przez płytkę żółte przebarwienia, które do złudzenia przypominają krople tłuszczu. W przebiegu łuszczycy paznokci może dojść do częściowego lub całkowitego oddzielenia się płytki od łożyska, a także jej nadmiernego złuszczenia czy zniekształcenia.

Czym są wrastające paznokcie?

Wrastający paznokieć to dolegliwość, w której przebiegu boczna krawędź płytki paznokcia wrasta w otaczającą go skórę. Stan ten objawia się zaczerwienieniem wału okołopaznokciowego, jego opuchlizną, a także bólem. Wrastające paznokcie zwykle występują w obrębie paznokci stóp, najczęściej paznokcia palucha. Przyczyną tej choroby są zbyt ciasne buty, nadpotliwość stóp, a także nieprawidłowa pielęgnacja paznokci. Obecnie leczenie wrastających paznokci skupia się na postępowaniu zachowawczym, przy użyciu takich narzędzi jak szyny, rurki czy klamry podologiczne.

Gdzie udać się z chorymi paznokciami?

W przypadku zaobserwowania zmian chorobowych w obrębie paznokci warto wybrać się do lekarza dermatologa. Jest to specjalista, który pokieruje diagnostyką i leczeniem schorzenia, niezależnie od jego etiologii. Dobrym rozwiązaniem jest także wizyta u podologa. Jest to specjalista kojarzony głównie z problemami w obrębie stóp, jednak najczęściej jest on w stanie doradzić również w temacie chorób paznokci u rąk. Co więcej, podolog może też udzielić porady na temat kosmetyków do paznokci, które zredukują dolegliwości związane z chorobą i zmniejszą ryzyko jej nawrotu po zakończonym leczeniu.

Jak dbać o paznokcie?

Mogłoby się wydawać, że pielęgnacja paznokci wymaga regularnych zabiegów manicure i pedicure w salonie kosmetycznym. Nic bardziej mylnego! Samodzielnie wykonany manicure w domu zwykle jest wystarczający, by zachować zdrowe i estetyczne paznokcie. W tym celu konieczne są proste narzędzia, kosmetyki do paznokci, odrobina wolnego czasu oraz znajomość podstawowych zasad dbania o paznokcie. W niektórych przypadkach, takich jak powolny wzrost czy nadmierna łamliwość płytki, warto sięgnąć po specjalistyczne suplementy na zdrowe paznokcie.

Pielęgnacja paznokci ‒ domowy manicure i pedicure

Pielęgnacja paznokci w domu wcale nie musi być trudna czy czasochłonna. Do domowego manicure i pedicure przydadzą się proste narzędzia, takie jak cążki czy pilniczek oraz podstawowe kosmetyki do paznokci, czyli odżywka bądź lakier, a także żel do odsuwania skórek. Przed przystąpieniem do pielęgnacji należy pozbyć się poprzedniej stylizacji, najlepiej za pomocą wacika nasączonego delikatnym zmywaczem do paznokci.

Czyste paznokcie należy najpierw przyciąć. Czynność tą wykonuje się małymi cięciami, przycinając paznokcie krótko, nieco nad czubek palca. W tym samym czasie warto za pomocą pilniczka nadać paznokciom kształt, piłując je na prosto, by zapobiegnąć ich wrastaniu. Kolejnym etapem manicure w domu jest pozbycie się skórek. Najlepiej zrezygnować z ich obcinania, gdyż często kończy się to niewielkimi zranieniami, które są idealnymi wrotami dla drobnoustrojów. Skórki najlepiej odsunąć, a następnie rozpuścić specjalnym żelem.

Ostatnim, choć nieobowiązkowym, etapem domowego manicure jest zabezpieczenie płytki. Można to zrobić za pomocą bezbarwnej odżywki, która dodatkowo utwardza płytkę paznokcia, zapobiegając jej złamaniu czy rozdwajaniu. Inną opcją jest pomalowanie paznokci kolorowym lakierem, uprzednio zabezpieczając płytkę bazą. Po zakończeniu domowej pielęgnacji paznokci warto zadbać o skórki i skórę dłoni, nakładając na nie odżywczy krem lub oliwkę.

Leki i suplementy na zdrowe paznokcie

Pojedyncze suplementy dedykowane zdrowiu paznokci można często zobaczyć na półce w markecie czy drogerii. Szeroki wybór bogatych w składniki odżywcze preparatów oferują z kolei apteki stacjonarne i apteki internetowe. Nierzadko dedykowane suplementy diety mają poprawić nie tylko stan paznokci, ale także skóry i włosów. Co jednak powinny zawierać, by rzeczywiście poprawiać stan skóry i jej przydatków? W preparatach warto szukać takich składników jak:

• biotyna, czyli witamina B₇;
• witamina E;
• metionina i cysteina;
• cynk;
• krzem;
• NNKT, czyli niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe.

Warto pamiętać, że suplementy na zdrowe paznokcie nie zastąpią zróżnicowanej i prawidłowo zbilansowanej diety.

Podsumowanie

Leczenie chorób paznokci bardzo często jest trudne i czasochłonne. Właśnie dlatego tak ważna jest profilaktyka. Jedną z jej form jest domowy manicure, który nie tylko wpływa na estetykę paznokci, ale ‒ prawidłowo wykonany ‒ chroni je przed niektórymi chorobami i urazami. W razie zaobserwowania niepokojących zmian warto niezwłocznie udać się na konsultację do specjalisty. Wcześnie wdrożona terapia zwiększa szanse na szybkie pozbycie się problemu.