Nadmierna senność i przemęczenie – dowiedz się, co może je powodować

Przemęczenie i senność to prawdziwa plaga naszych czasów. Wymagający styl życia sprzyja temu, że organizm zaczyna się buntować i naturalnie wręcz zachęcać nas do odpoczynku. Warto jednak pamiętać, że wiele chorób somatycznych i zaburzeń psychicznych może objawiać się poprzez nadmierną senność albo odczuwanie przemęczenia. Zobacz, o czym mogą świadczyć te dwa objawy.

Nadmierna senność – jak ją rozpoznać?

Pojawianie się nadmiernej senności zwykle ma związek z przemęczeniem organizmu wywołanym przez nadmiar obowiązków, stres, chaos organizacyjny życia rodzinnego. To stan, który może się pojawić również wtedy, gdy nasz organizm nie jest przemęczony tak naprawdę żadnymi bodźcami czy obowiązkami. Wyobraź sobie, że spałeś wiele godzin, jednak wciąż nie czujesz się na tyle wypoczęty i wyspany, by móc efektywnie pracować i się rozwijać.

Jeżeli senność w ciągu dnia nie jest wywołana wymagającym stylem życia, to znaczy, że warto ten stan skontrolować. Okazuje się, że istnieje wiele przyczyn nadmiernej senności niezwiązanych z przemęczeniem po wykonywaniu obowiązków czy np. intensywnej aktywności fizycznej albo całonocnej zabawie.

Przyjrzyj się lepiej swojemu organizmowi i zastanów się, czy w krótkim odstępie czasu często doświadczasz tego rodzaju stanów. Odczuwanie zmęczenia czy senności w ciągu jednego dnia np. w perspektywie całego roku nie powinno wywoływać u Ciebie obaw. Natomiast, gdy ten stan wciąż się nasila, bardzo ważne jest skorzystanie z pomocy specjalisty. Być może w Twoim organizmie rozwija się stan chorobowy albo nadmierna senność i przemęczenie niemające jasnej przyczyny, wywołane jest np. okresowym spadkiem odporności. Jednak nie zawsze ta teoria się sprawdza.

Nadmierna senność i przemęczenie – o czym mogą świadczyć?

Nadmierna senność i przemęczenie mogą mieć swoje źródło w wielu chorobach. Dlatego warto obserwować swój organizm i jeżeli zauważysz, że ten objaw pomimo podejmowanych wysiłków nie znika, koniecznie zdecyduj się na badania pod kątem różnych dolegliwości. Ciągłe zmęczenie i senność towarzyszą m.in.:

• cukrzycy – w przebiegu tej choroby obserwuje się nie tylko ciągłe zmęczenie i senność, ale też inne specyficzne objawy, m.in. nadmierne pragnienie, oddawanie dużych ilości moczu, częste infekcje układu moczowego oraz do zakażeń skóry. Pierwszym krokiem w diagnostyce jest określenie stężenia glukozy we krwi;
• niedoczynności tarczycy – jeżeli dodatkowo obserwujesz u siebie przyrost masy ciała, uczucie chłodu, suchość skóry, zaparcia oraz wolniejsze niż dotychczas wykonywanie pewnych ruchów, a także spowolnienie umysłowe, to warto zgłosić się do lekarza na badania poziomu hormonów tarczycy, m.in. TSH, FT4 oraz FT3. Pamiętaj jednak, że te wyniki mogą być w normie, a mimo to Twoja tarczyca nie będzie funkcjonować prawidłowo, ponieważ w organizmie wytwarzać się będą przeciwciała ją atakujące. Dlatego badanie warto wzbogacić również o zmierzenie poziomu anty-TPO;
• przewlekła niewydolność serca – związek z tą chorobą oprócz przemęczenia mają też inne objawy, np. niska tolerancja na wysiłek, uczucie duszności, kaszel, obrzęki w okolicy kostek;
• obturacyjny bezdech senny – na liście chorób predysponujących do przemęczenia bez wyraźnego powodu znajduje się również ta dolegliwość. Cechą charakterystyczną tego stanu są epizody bezdechów i spłycenia oddychania w trakcie snu. Prowadzi to do przebudzenia, o którym osoba może nawet nie wiedzieć. Pacjent z tym zaburzeniem chrapie głośno i nieregularnie. Obturacyjny bezdech senny to częsta przyczyna problemów z układem krążenia, która może doprowadzić nawet do zgonu;
• zaburzenia psychiczne – problemy natury psychicznej, w tym nadmierny stres, mogą wywołać trudności z zasypianiem, co przekłada się na uczucie senności w ciągu dnia.

To tylko niektóre przyczyny pojawienia się nadmiernej senności, która nie źródła w przemęczeniu spowodowanym wysiłkiem. Na tej liście znajdują się też rozmaite alergie, choroby płuc, choroby neurologiczne, choroby nowotworowe. Przyjrzyjmy się również innym powodom zbyt dużej senności.

Senność w ciągu dnia – co jeszcze ją wywołuje?

Wiesz, że dobrze sypiasz, badania masz w normie, a mimo to dopada Cię senność w ciągu dnia. Okazuje się, że ciągłe uczucie senności może mieć źródło w przyjmowanych lekach. Dlatego, gdy odczuwasz taki efekt uboczny ich stosowania, koniecznie skonsultuj się z lekarzem w celu omówienia takiej reakcji Twojego organizmu na substancje zawarte w leku. Zazwyczaj senność w ciągu dnia może mieć związek z lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwbólowymi o silnym działaniu, lekami obniżającymi ciśnienie krwi, a także z benzodiazepinami. Pamiętaj, by samodzielnie nie rezygnować z terapii, ponieważ nie wiesz, jak zareaguje Twój organizm, gdy np. odstawisz nagle przyjmowanie konkretnego preparatu.

Ponadto przyczyny nadmiernej senności w ciągu dnia mogą być znacznie bardziej prozaiczne. Niekiedy wynikają np. z picia kofeiny albo napojów energetycznych, a także wzmożonego wysiłku fizycznego tuż przed pójściem spać. W takim stanie Twój organizm jest na tyle pobudzony, że trudno mu jest się uspokoić i zasnąć natychmiast. Kofeina ma też wpływ na jakość snu.

Jak się wyciszyć przed snem?

Niekiedy doświadczenia całego dnia sprawiają, że bardzo trudno jest zasnąć. Wówczas istotne jest skuteczne wyciszenie, które pozwoli się odciąć od nadmiaru bodźców. Dzięki temu sen będzie bardziej produktywny, a Ty wypoczęty. Na początek zadbaj o właściwą higienę snu. Przewietrz dokładnie pomieszczenie, w którym będziesz spać. Nie pozwól też, by ktokolwiek palił w nim papierosy.

Na około godzinę przed planowanym pójściem spać wyłącz telewizor, komputer, nie korzystaj już z telefonu, nie przeglądaj Internetu. Zamiast tego pozwól sobie na wyciszenie, leżąc w łóżku. Ewentualnie możesz poczytać książkę samodzielnie lub np. wraz z dziećmi. W erze szybkiego dostępu do informacji stwierdzenie, by chociaż na godzinę przed snem odpuścić sobie korzystanie z telefonu, może być dla wielu osób szokujące. Tym bardziej że niektórzy wręcz śpią ze smartfonem w ręku i nie wyobrażają sobie innego sposobu na to, by się wyciszyć.

Skuteczne wyciszenie to także umiejętność radzenia sobie ze stresem. Wśród sposobów na stres można wymienić te, przeznaczone do stosowania na co dzień, gdy stres nie daje o sobie znać, jak i te, które warto wykorzystać już w sytuacji stresowej. Do tej pierwszej grupy zaliczyć można m.in. stosowanie jogi, medytacji, higienę życia codziennego, wprowadzenie określonej rutyny dnia. Warto też na co dzień wspierać odporność układu nerwowego, stosując odpowiednie suplementy zawierające substancje, które wzmacniają organizm. Są to np. preparaty z witaminami z grupy B.

Natomiast w tej drugiej grupie znajdą się z kolei ćwiczenia oddechowe, które są techniką łagodzenia napięć, które pojawiają się nagle, liczenie do dziesięciu, a nawet odcinanie się od bodźca wywołującego stres. Co ciekawe, wśród sposobów na stres znajduje się też unikanie sytuacji stresowej, jednak nie zawsze taka metoda się sprawdzi, ponieważ nie wszystko w życiu jesteśmy w stanie przewidzieć.

Spokój wewnętrzny to coś, o co warto zawalczyć, np. korzystając ze wsparcia psychoterapeuty. Jeżeli stres jest zbyt obciążający i prowadzi do trudności z zasypianiem, a potem problemów z ciągłą sennością, warto rozważyć diametralne zmiany w swoim życiu. Być może decyzja o zmianie pracy na mniej stresującą albo odcięcie się od ludzi wpływających negatywnie na Twoje samopoczucie sprawi, że zaczniesz lepiej spać. Nadmierna senność i przemęczenie czasem są wynikiem zbyt intensywnego wysiłku, ale też rozwijających się chorób, w tym tych cywilizacyjnych, np. cukrzycy czy problemów z tarczycą. Niewłaściwa dieta, bogata w cukry proste i tłuste posiłki, to kolejny czynnik wyzwalający senność. Niemożność zaśnięcia w nocy np. przez stres czy kofeinę, również przyczynia się do senności na drugi dzień. Higieniczny styl życia, regularne, zdrowe posiłki i mądre planowanie snu mogą pomóc walczyć z tą dolegliwością.