Zapalenie gardła – objawy, leczenie i przyczyny zapalenia gardła

Ból, drapanie, pieczenie i trudności w przełykaniu – to nieprzyjemne objawy, które zwykle oznaczają, że z Twoim gardłem dzieje się coś złego. Aby podjąć skuteczne kroki, w pierwszej kolejności należy zdiagnozować, z jakim rodzajem infekcji masz do czynienia: czy to zapalenie gardła, czy angina? Czy jego przyczyną są bakterie, czy wirusy? Dowiedz się, jak rozpoznać zapalenie gardła, czym jest zapalenie gardła oraz jakie są możliwości leczenia tych dolegliwości.

Czym jest stan zapalny i jak organizm na niego reaguje?

Stan zapalny to naturalna reakcja obronna organizmu na czynniki uszkadzające jego tkanki. Jest to odpowiedź układu immunologicznego, której głównym zadaniem jest usunięcie szkodliwej przyczyny i naprawa uszkodzonego obszaru. Objawy stanu zapalnego mogą obejmować ból, ciepło, zaczerwienienie czy obrzęk. Takie objawy są wynikiem aktywności układu odpornościowego, który mobilizuje swoje siły do walki z czynnikiem chorobotwórczym (np. wirusem, bakterią) lub innym czynnikiem uszkadzającym (np. urazem, złamaniem). Bez reakcji zapalnej organizm nie byłby w stanie skutecznie zwalczyć infekcji czy regenerować uszkodzonych tkanek.

Czym jest zapalenie gardła?

Zapalenie gardła jest jednym z najczęstszych schorzeń układu oddechowego. Często towarzyszą mu także inne objawy, takie jak katar, kaszel czy gorączka, szczególnie jeśli stan zapalny gardła współistnieje z infekcją wirusową, taką jak grypa czy w przebiegu przeziębienia.

Przyczyny zapalenia gardła

Przyczyny zapalenia gardła mogą być złożone i zależeć od wielu czynników. Najczęstszą odpowiedzią na to, co powoduje zapalenie gardła, są infekcje wirusowe lub bakteryjne. Wśród wirusów najczęściej spotykamy rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy czy wirus grypy. Z kolei za bakteryjne zapalenie gardła zwykle odpowiedzialne są paciorkowce grupy A. Zapalenie gardła może być również wywołane przez czynniki środowiskowe, takie jak suche powietrze, zanieczyszczenia czy dym tytoniowy. Wśród innych przyczyn, znajdują się również alergie, refluks żołądkowo-przełykowy czy nadmierny wysiłek strun głosowych

Objawy zapalenia gardła

Zapalenie gardła może przejawiać się różnymi objawami – w zależności od przyczyny stanu zapalnego. Zatem jak rozpoznać zapalenie gardła? Wirusowe zapalenie gardła charakteryzuje się bólem gardła, chrypką lub utratą głosu, kaszlem, gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych na szyi oraz ogólnym osłabieniem organizmu. Z kolei objawy zapalenia gardła o podłożu bakteryjnym są bardziej specyficzne. Wówczas nie występuje kaszel i katar, ale gorączka jest wyższa i przekracza 38 stopni Celsjusza. Ból gardła jest intensywny, obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych przednich na szyi oraz nalot włóknikowy i obrzęk migdałków. Może pojawić się również krwistoczerwony i obrzęknięty języczek podniebienny. Obecność wysięku śluzowego, ropnego lub włóknikowego na migdałkach, świadczy zwykle o zaawansowanym stadium infekcji.

Diagnozowanie zapalenia gardła

Dokładna diagnoza jest niezbędna dla skutecznego leczenia i zastosowania preparatów, które zwalczą przyczynę stanu zapalnego. Lekarz może wykorzystać różne metody, aby zidentyfikować rodzaj zapalenia gardła i dostosować odpowiednie leczenie.

Wirusowe zapalenie gardła

Diagnozowanie zapalenia gardła o podłożu wirusowym, zazwyczaj odbywa się podczas wizyty lekarskiej i oględzin. Lekarz może postawić diagnozę na podstawie objawów oraz badań fizykalnych, a w razie wątpliwości zlecić badanie w formie testu na obecność konkretnych wirusów.

Przewlekłe zapalenie gardła

Przewlekłe zapalenie gardła to stan, w którym objawy utrzymują się przez dłuższy czas, często przez kilka miesięcy. Może być spowodowane wieloma czynnikami, takimi jak palenie papierosów, nadmierne używanie głosu, alergie czy zakażenia. Diagnoza opiera się na dokładnym wywiadzie, badaniu gardła, a czasem wymaga dodatkowych badań diagnostycznych. Wówczas lekarz może zlecić:

• badanie krwi,
• badanie na obecność wirusów z wymazu,
• badanie na obecność bakterii z wymazu,
• badanie obrazowe,
• testy alergiczne.

Bakteryjne zapalenie gardła

Bakteryjne zapalenie gardła najczęściej jest wywołane przez bakterie Streptococcus pyogenes. Diagnoza opiera się na badaniu fizykalnym, a w niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie testu na obecność bakterii. Leczenie bakteryjnego zapalenia gardła – w zależności od stadium choroby – może wymagać podania antybiotyków.

Zapalenie gardła u dziecka

Zapalenie gardła u dziecka jest jednym z najczęstszych schorzeń dróg oddechowych u maluchów, których układ odpornościowy jest jeszcze w trakcie rozwoju. Objawy są podobne do tych, które występują u dorosłych i obejmują:

• ból gardła,
• trudności w połykaniu,
• chrypkę,
• kaszel,
• gorączka i ogólne osłabienie.
• biały nalot na migdałkach w przypadku bakteryjnego zapalenia gardła.

U dzieci zapalenie gardła często jest wywołane przez wirusy, takie jak rinowirusy czy adenowirusy. Wirusowe zapalenie gardła zazwyczaj ustępuje samoistnie po kilku dniach i nie wymaga stosowania antybiotyków. Jednakże, jeśli objawy nie ustępują lub są szczególnie nasilone, niezbędna jest wizyta u pediatry. Bakteryjne zapalenie gardła u dzieci – tak jak w przypadku dorosłych – spowodowane jest najczęściej przez paciorkowce grupy A. W przeciwieństwie do zapalenia wirusowego, bakteryjne zapalenie gardła wymaga leczenia antybiotykami, aby zapobiec powikłaniom, takim jak gorączka czy nawet stan zapalny nerek.

Zapalenie gardła czy angina? Jakie są różnice?

Zapalenie gardła i angina to dwa schorzenia związane z infekcjami górnych dróg oddechowych, które często mylone są ze sobą ze względu na podobieństwo objawów. Istnieją jednak istotne różnice między tymi dwoma przypadłościami, dzięki którym można skutecznie zidentyfikować rodzaj infekcji i podjąć odpowiednie leczenie.

Jak objawia się angina?

Angina, znana również jako ostre zapalenie migdałków, to bardziej zaawansowana forma infekcji gardła niż zwykłe zapalenie gardła. Jak objawia się angina i jak ją rozpoznać? Oto typowe symptomy:

• Ból gardła – w przypadku anginy ból gardła jest intensywniejszy niż w przebiegu zwykłego zapalenie gardła. Pacjenci często opisują go jako ostry i palący.
• Gorączka – wysoka gorączka jest powszechnym objawem anginy. Temperatura ciała może wzrosnąć do 39 stopni Celsjusza lub wyższej.
• Trudności w przełykaniu – obrzęk migdałków i intensywny ból często powodują trudności w przełykaniu i dotyczy to także płynów czy śliny.
• Powiększone migdałki – w przypadku anginy migdałki są zazwyczaj powiększone, zaczerwienione i pokryte białym lub żółtym nalotem.
• Bóle głowy, mięśni i ogólne osłabienie, ból w obrębie szyi i karku i powiększone węzły chłonne.
• W przebiegu anginy ropnej w zaawansowanym stadium – wysięk ropnej, gęstej wydzieliny z migdałków.

Aby rozpoznać, czy to zapalenie gardła, czy angina – do diagnozy i oceny symptomów często wykorzystuje się metodę Centora/McIsaaca. Ta technika obejmuje ocenę różnych czynników, takich jak występowanie lub brak kaszlu, wiek pacjenta, istnienie nalotu na migdałkach podniebiennych, gorączka oraz powiększenie węzłów chłonnych. Całkowity wynik w tej metodologii może osiągnąć do 5 punktów. Rezultat w zakresie od 4 do 5 punktów zdecydowanie sugeruje diagnozę bakteryjnego zapalenia gardła i konieczność rozpoczęcia terapii antybiotykowej.

Leczenie zapalenia gardła

Leczenie zapalenia gardła uzależnione jest przede wszystkim od przyczyny stanu zapalnego. W przypadku infekcji bakteryjnej zazwyczaj niezbędna jest antybiotykoterapia doustna. Tabletki do ssania i spraye na gardło stosowane w przebiegu tego rodzaju stanu zapalnego mają zazwyczaj w składzie substancje antyseptyczne o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym. W każdym przypadku stosuje się leczenie objawowe, polegające na przyjmowaniu leków przeciwbólowych, miejscowo znieczulających i preparatów łagodzących podrażnienia.

Leki na ból gardła dostępne bez recepty

Ból gardła to powszechne dolegliwości, na które istnieje wiele skutecznych środków. Popularne opcje to nie tylko klasyczne tabletki do ssania, ale także wygodne spraye. W aptece internetowej dostępne są także wyroby medyczne i suplementy diety, których skład bazuje zazwyczaj na naturalnych ekstraktach roślinnych, a ich zadaniem jest nawilżanie, ochrona czy łagodzenie podrażnień błon śluzowych gardła.

Leki na ból gardła

Wśród leków na ból gardła dominują tabletki do ssania i spraye, spośród których wiele zawiera substancje aktywne o szerokim spektrum działania. Najczęściej w ich składzie można znaleźć amylometakrezol i alkohol 2,4-dichlorobenzylowy, znane ze swojego przeciwbakteryjnego i przeciwgrzybicznego działania. To składniki wielu popularnych leków, takich jak Strepsils czy Neo-Angin. Dodatkowo leki te mogą zawierać lewomentol, który chłodzi miejsce podrażnienia i delikatnie znieczula błony śluzowe. Chlorochinaldol oraz salicylan choliny to kolejne substancje, które przyczyniają się do zwalczania bakterii, grzybów, a także redukcji obrzęku i przekrwienia jamy ustnej oraz gardła. W przypadku bardziej zaawansowanego bólu warto sięgnąć po preparaty z flurbiprofenem o działaniu przeciwzapalnym lub lidokainą – która wykazuje działanie znieczulające. W przypadku zapalenia gardła o podłożu bakteryjnym pomocne są preparaty wykazujące wszechstronne działanie znieczulające i antyseptyczne. W ich składzie znajduje się zazwyczaj lidokaina i chlorheksydyna.

Wyroby medyczne na ból gardła i podrażnienie

Wyroby medyczne, takie jak pastylki do ssania, spraye czy syropy, oferują kompleksowe wsparcie w łagodzeniu objawów bólu gardła. Składniki takie jak ekstrakt z porostu islandzkiego, nanokoloid srebra, kwas hialuronowy oraz sól emska tworzą fizyczną barierę ochronną na błonie śluzowej, ograniczając nieprzyjemne symptomy, takie jak ból, podrażnienie, chrypka czy uczucie suchości.

Domowe sposoby na ból gardła

Ból gardła to dolegliwość, która najczęściej dotyka nas w okresie jesienno zimowym, czyli w sezonie przeziębień oraz w okresach przejściowych, gdy zmieniają się pory roku. Ból gardła nie zawsze musi oznaczać zaawansowane stadium infekcji, wymagającej stosowania leków czy antybiotyków. Często – szczególnie w pierwszych chwilach od pojawienia się objawów – domowe sposoby na ból gardła okazują się wystarczające lub też stanowią nieocenione wsparcie w leczeniu stanów zapalnych. Do najpopularniejszych metod, stosowanych w domowych warunkach, należą:

• płukanie gardła wodą z solą – roztwór soli w ciepłej wodzie to prosty, a jednocześnie skuteczny sposób na łagodzenie bólu gardła. Sól wykazuje działanie dezynfekujące i przeciwobrzękowe.
• płukanie gardła wodą utlenioną – dzięki jej właściwościom antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym, łagodzi stan zapalny gardła o podłożu bakteryjnym. Aby wykonać płukankę, zachowaj odpowiednie proporcje: 1 łyżeczkę 3% wody utlenionej dodaj do połowy szklanki przegotowanej wody.
• płukanie gardła naparami ziołowymi – płukanki ziołowe, zwłaszcza z szałwią, rumiankiem i tymiankiem, to skuteczny sposób na obrzęk i ból gardła. Pamiętaj jednak, aby stosować tylko całkowicie ostudzone napary ziołowe.
• miód z ciepłą wodą i cytryną – miód słynie ze swoich właściwości łagodzących i antybakteryjnych. Dodając go do ciepłej wody z sokiem z cytryny, uzyskasz napój, który nie tylko nawilża gardło, ale także wspomaga walkę z infekcją.
• herbata z imbirem i miodem – imbir wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, a miód działa kojąco na podrażnioną błonę śluzową.
• nawilżanie Powietrza – suchy powietrze może nasilać objawy bólu gardła. Używanie nawilżacza powietrza w domu, zwłaszcza podczas snu, pomaga w utrzymaniu odpowiedniej wilgotności.

Podsumowanie

Gdy tylko zauważysz pierwsze symptomy, mogące wskazywać na rozpoczynającą się infekcję czy stan zapalny gardła – nie zwlekaj z podjęciem pierwszych kroków, aby złagodzić objawy i zminimalizować ryzyko dalszego rozwoju choroby. Pamiętaj, jak objawia się angina, która zwykle wymaga konsultacji z lekarzem oraz wdrożenia antybiotykoterapii. Leczenie zapalenia gardła, szczególnie we wstępnym etapie, może być wystarczająco skuteczne, gdy sięgniesz po leki na gardło dostępne w aptekach bez recepty. Pamiętaj, aby wybierać te produkty zawsze z bezpiecznych źródeł, takich jak apteka Codzienna.