Rwa kulszowa – czy wiesz, jak ją leczyć?

Rwa kulszowa to dolegliwość charakteryzująca się bólem pleców i kręgosłupa, silnie promieniującym przez pośladki i uda w kierunku kończyn dolnych. Oprócz bólu charakterystyczne objawy rwy kulszowej u pacjentów to drętwienie i mrowienie różnych części ciała. Zobacz, co powoduje rwę kulszową i na czym polega jej rozpoznanie oraz terapia. Kto jest narażony na zachorowanie? Czy dolegliwość jest uleczalna?

Rwa kulszowa – czym jest?

Rwa kulszowa to inaczej rwa korzeni nerwowych, która jest schorzeniem neurologicznym. Do pojawienia się tej dolegliwości dochodzi w wyniku nacisku lub urazu nerwu kulszowego.

Czym jest ten nerw? To inaczej nerw piszczelowy. Stanowi jeden z największych nerwów w całym organizmie. O tym, jak ważna jest dbałość o niego, świadczy to, jak przebiega. Taki nerw zlokalizowany jest w obrębie kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowego, a następnie wzdłuż tylnych obszarów nogi, aż do stopy. Jakie są jego funkcje? Nerw kulszowy ma za zadanie przewodzić impulsy nerwowe do mięśni. Odpowiada też za czucie w okolicach pośladków, ud, łydek, stóp i palców stóp. Nietrudno się domyślić, że rwa kulszowa może prowadzić do bólu, drętwienia, osłabienia mięśni nóg oraz trudności w poruszaniu się.

Przyczyny rwy kulszowej

Okazuje się, że dolegliwość może dotyczyć praktycznie każdego. Już blisko połowa pracującego społeczeństwa boryka się z bólem w dolnej części pleców. Ból narasta, aż pewnego dnia staje się tak silny, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Co zwiększa ryzyko tej choroby? Oto najpowszechniejsze przyczyny rwy kulszowej:

• długotrwałe siedzenie, co wiąże się z uciskiem na nerw kulszowy,
• nadmierny nacisk i napięcie w kończynach dolnych, związane m.in. z przedłużającą się jazdą samochodem,
• brak rozciągania, szczególnie po treningu,
• bezpośredni uraz w okolicy nerwu kulszowego,
• ciąża i połóg przyczyniające się do nieprawidłowego ułożenia miednicy.

Wśród przyczyn rwy kulszowej można wymienić też konkretne dolegliwości kręgosłupa. To m.in. przepuklina dysku kręgosłupa. Pojawia się, gdy miękki rdzeń wewnątrz kręgowy przesuwa się na zewnątrz i zaczyna uciskać na nerw kulszowy. Niestety, wraz z wiekiem dochodzi też do zużycia i osłabienia krążków międzykręgowych. Takie zwyrodnienie może prowadzić do ucisku na nerw kulszowy.

Wszelkie inne zmiany pojawiające się obrębie kręgosłupa, jak np. guzy czy stany zapalne, wywołane infekcją, chorobą autoimmunologiczną lub innymi czynnikami, mogą naciskać na nerw kulszowy, prowadząc do pojawienia się bólu. Co ciekawe, niekontrolowana cukrzyca może wywołać uszkodzenie nerwów, w tym także nerwu kulszowego. Dlatego pacjenci cukrzycowi powinni być pod opieką wielu specjalistów, by mogli oni w porę wykryć niepokojące dolegliwości.

Rwa kulszowa – kto jest w grupie ryzyka?

Analizując powyżej przedstawione przyczyny rwy kulszowej, dość łatwo wysnuć wniosek, jakie grupy zawodowe są znacznie bardziej niż inne, narażone na ten problem. To przede wszystkim osoby pracujące przez dłuższy czas w pozycji siedzącej. Do rwy kulszowej może przyczyniać się więc np. praca biurowa albo praca krawcowej czy szewca, albo zegarmistrza.

Ponadto, na wystąpienie problemów zdrowotnych narażeni są również zawodowi kierowcy, którzy przemierzają długie trasy. Bardzo często ustawowo wymagany czas odpoczynku dla takiego kierowcy nie jest na tyle wystarczający, by zmniejszyć ryzyko tego typu dolegliwości. Na rwę kulszową narażeni są również wszyscy ci, którzy w nieodpowiedni sposób wykonują ćwiczenia fizyczne i zapominają o odpowiednim rozciągnięciu ciała, zwłaszcza po treningu. Rwa kulszowa może być też konsekwencją ciąży.

Naturalne procesy fizjologiczne związane ze starzeniem się organizmu to coś, na co w sporym stopniu nie mamy wpływu i niestety, wiele starszych osób boryka się z opisywanym tu problemem.

Objawy rwy kulszowej – jakie symptomy na nią wskazują?

Symptomy związane z tą dolegliwością różnią się od stopnia jej zaawansowania. Pierwsze objawy rwy kulszowej ujawniają się zwykle w okolicy pośladka. Ból może być odczuwalny w jednym pośladku, jak i w obu. Następnie zaczyna promieniować wzdłuż nerwu kulszowego aż do nogi. Taki ból promieniuje na zewnętrzną stronę uda aż do stopy. Nierzadko jest odczuwalny również w pachwinie, kolanie, łydce i stopie.

Kolejne objawy występujące w przebiegu rwy kulszowej to:

• mrowienie i drętwienie, a także uczucie wbijania się „igiełek” w nodze i stopie;
• trudności w poruszaniu – pacjent z rwą kulszową z uwagi na doświadczany ból i mrowienie, zaczyna mieć problemy w przemieszczaniu się, z czasem normalne poruszanie się zostaje zastąpione przez chodzenie sztywne albo utykanie;
• osłabienie mięśni – nacisk na nerw kulszowy prowadzi do osłabienia mięśni w nodze to również czynnik, który przekłada się na problemy z chodzeniem, ale również kontrolowaniem miednicy czy unoszeniem stopy;
• nasilenie objawów w trakcie siedzenia lub stania – dłuższe przyjmowanie jednej pozycji, np. siedzenie lub stanie prowadzi do spotęgowania nieprzyjemnych odczuć.

Rodzaje rwy kulszowej - lokalizacja bólu informacją

Przy tej okazji warto wskazać na różne typy rwy kulszowej. Jest to istotne również w określeniu miejsca, gdzie będzie zlokalizowany ból. Dwa główne typy tej dolegliwości to rwa kulszowa:

• ośrodkowa – obejmuje kręgi lędźwiowe i kość krzyżową. W przebiegu tego rodzaju rwy kulszowej ból może promieniować do kolan. Zazwyczaj w tym przypadku główny problem to ucisk kręgu lub krążka międzykręgowego na nerw;
• obwodowa – ten typ rwy kulszowej ma związek z uciskiem mięśni albo innych tkanek na nerw, np. w pośladku lub w udzie. Pacjent nie odczuwa wówczas bólu w kręgosłupie, lecz niżej, np. w tylnej części uda albo w pośladku. Taki rodzaj bólu może promieniować aż do stopy lub palców u stóp.

Diagnozowanie rwy kulszowej – jak przebiega?

Doświadczasz przedstawionych powyżej objawów? Czas skorzystać z pomocy specjalisty, najlepiej ortopedy lub neurologa. Na początek zgłoś się do lekarza internisty i opisz mu swoje dolegliwości. Taki lekarz skieruje Cię do lekarza wybranej specjalizacji, np. do ortopedy. Diagnozowanie rwy kulszowej opiera się na kilku działaniach. Przede wszystkim specjalista przeprowadza wywiad z pacjentem, a także ocenia jego chód.

Aby potwierdzić swoje przypuszczenia, lekarz może dodatkowo zlecić badania obrazowe, które pozwolą mu lepiej ocenić stan nerwu kulszowego i innych struktur w okolicy kręgosłupa. Przykładowe badania służące do postawienia diagnozy to:

• rezonans magnetyczny,
• tomografia komputerowa.

W celu oceny funkcji mięśni i nerwów specjalista niekiedy kieruje również na badanie elektromiograficzne.

Leczenie rwy kulszowej

Otrzymałeś diagnozę. Teraz czas ustalić, jak leczyć rwę kulszową, by pozbyć się nieprzyjemnych objawów, które doświadczasz. Cała terapia jest wielokierunkowa. Opiera się na kilku działaniach i obejmuje:

• farmakoterapię – jej celem jest złagodzenie dolegliwości bólowych. Apteka Codzienna to apteka internetowa, gdzie znajdziesz różnorodne środki przeciwbólowe, np. żel przeciwbólowy, które zmniejszą doświadczane przez Ciebie dolegliwości. Lekarz w zależności od tego, co wywołuje ucisk na nerw kulszowy, może przepisać leki rozluźniające mięśnie w formie zastrzyków, leki niesteroidowe o działaniu przeciwzapalnym, a także witaminy z grupy B w zastrzykach. Gdy ulga nie przychodzi, specjalista może zdecydować o zastosowaniu leków z grupy opioidów;
• rehabilitację – dzięki ćwiczeniom pacjent może poszerzyć zakres swojego ruchu. Zabiegi, jakie są przeprowadzane u pacjentów borykających się z rwą kulszową to m.in. przezskórna elektrostymulacja, krioterapia, ciepłolecznictwo, ultradźwięki. Podejmowane aktywności mają na celu poprawić stabilność kręgosłupa, rozluźnić mięśnie, które otaczają nerw kulszowy, a także pomóc w wypracowaniu odpowiedniej postawy ciała, co ma przełożyć się na uniknięcie niepotrzebnych przeciążeń;
• interwencje chirurgiczne – wchodzą w grę dopiero w przypadku nasilonych objawów, z którymi nie można sobie poradzić ani stosując leki przeciwbólowe, ani poprzez rehabilitację.

Ból pleców i kręgosłupa – jak sobie z nim radzić?

Borykasz się z bólem pleców i kręgosłupa, wywołanym przez rwę kulszową? Jak można łagodzić tę dolegliwość? Oto kilka wskazówek, gdy dojdzie do ostrego ataku rwy kulszowej. Taki problem wymaga przede wszystkim odpoczynku. Gdy doświadczysz tego typu bólu, połóż się na plecach z delikatnie ugiętymi nogami. Pod nogi możesz podłożyć poduszki.

Aby uniknąć tego typu objawów w przyszłości, przede wszystkim dbaj o to, by unikać długotrwałego stania, mocnych skrętów ciała czy leżenia na brzuchu. Wszystkie tego typu aktywności przyczyniają się do wystąpienia ataków bólu. Kolejne czynności związane z rehabilitacją, powinien dobierać specjalista, np. fizjoterapeuta. To osoby z odpowiednimi kwalifikacjami mogą decydować o sposobie leczenia.

Rwa kulszowa – profilaktyka

Co zrobić, aby nie zachorować na wskazaną tu chorobę? Czy możliwe jest uniknięcie tego problemu? Przede wszystkim unikaj długotrwałego siedzenia czy przebywania w jednej pozycji. Jeżeli pracujesz w pozycji siedzącej, dbaj o to, by co jakiś czas, np. co pół godziny, co godzinę, zrobić sobie przerwę i dobrze się porozciągać. Dzięki temu zmniejszysz nacisk, na jaki narażany jest nerw kulszowy.

Dbaj o różnorodność zajęć w ciągu dnia i nie ograniczaj się jedynie do pracy. Po tym, jak skończysz swoje obowiązki zawodowe, zajmij się ćwiczeniami, spacerem. Wyrób sobie nawyk systematycznych ćwiczeń. Pamiętaj, by zanadto nie obciążać swojego organizmu. Nie chodzi tu o intensywność treningu, ale jego powtarzalność. Twoje mięśnie będą mocniejsze, gdy będziesz codziennie ćwiczyć niż od czasu do czasu za to w bardzo mocny sposób. Zachęć do wysiłku fizycznego również bliskich i ucz swoje dzieci dobrych nawyków związanych z regularną aktywnością fizyczną.

Podsumowanie

Rwa kulszowa to jedno z tych schorzeń neurologicznych, które wiążą się z bólem praktycznie całego ciała. Ma to związek ze ścieżką, jaką biegnie uszkodzony nerw kulszowy. Ciągnie się od kręgosłupa, poprzez nogi aż do stopy. Sposobem na to, by radzić sobie z tego typu dolegliwościami, jest przede wszystkim unikanie przebywania w jednej pozycji. Warto też zawczasu zadbać o odpowiednią profilaktykę. W powyższym artykule przedstawiliśmy jak leczyć rwę kulszową, by zminimalizować nieprzyjemne dolegliwości.