Menopauza

Menopauza, nazywana również przekwitaniem lub klimakterium, jest stanem bezpośrednio związanym z kobiecym zdrowiem i płodnością. Często przedstawiana jest ona w negatywnym świetle, z uwagi na towarzyszące jej ‒ nierzadko nieprzyjemne ‒ dolegliwości. Menopauza jest jednak zjawiskiem fizjologicznym, którego nie należy się obawiać. Jej objawy można skutecznie łagodzić ‒ za pomocą leczenia farmakologicznego, jak również naturalnych, w pełni bezpiecznych metod, do których zalicza się suplementację witamin, minerałów i ziół.

Czym jest menopauza?

Według definicji medycznej menopauza to trwałe ustanie cyklu miesięcznego, po którym przez kolejne 12 miesięcy nie występuje krwawienie miesięczne. Kobieta może jednak odczuwać dolegliwości związane z przekwitaniem znacznie wcześniej, co związane jest z okresem okołomenopauzalnym, który może poprzedzać właściwą menopauzę nawet o kilka lat. Fizjologicznie menopauza występuje najczęściej u kobiet pomiędzy 45. a 55. rokiem życia.

Przekwitanie a układ hormonalny

Zjawisko menopauzy wynika ze zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety w związku z procesami starzenia. U dojrzałych kobiet rezerwa jajnikowa jest coraz mniejsza. Wiąże się to nie tylko ze zmniejszoną ilością komórek jajowych, ale także postępującym spadkiem wydzielania hormonów płciowych ‒ estrogenów i progesteronu.

Spadek estrogenu zaburza funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jajnik, co doprowadza do wielu zmian w obrębie układu moczowo-płciowego. Jedną z najważniejszych konsekwencji zachwiania równowagi hormonalnej jest zaburzenie funkcjonowania endometrium, co doprowadza do nieregularnych krwawień miesięcznym, a następnie ich całkowitego zaniknięcia.

Czy menopauza to choroba?

Menopauza postrzegana jest w społeczeństwie jako dość kłopotliwe schorzenie. Wiąże się to nie tylko z jej nieprzyjemnymi objawami, ale także popularnością wszelkich poradników, tłumaczących jak radzić sobie z menopauzą. Tymczasem warto podkreślić, że klimakterium nie jest chorobą ‒ to fizjologiczny proces, który występuje naturalnie u zdrowych kobiet w określonym wieku. Menopauzy nie należy się zatem obawiać.

Warto jednak podkreślić, że menopauza nie zawsze związana jest z fizjologicznymi zmianami w przebiegu starzenia się organizmu. Stan ten może towarzyszyć chorobom jajników, przebiegającym z ustaniem ich aktywności. Do przyczyn przedwczesnej menopauzy zalicza się przede wszystkim: przedwczesne wygaszenie czynności jajników, przebytą radio- lub chemioterapię, obustronną resekcję jajników, a także narażenie na szkodliwe czynniki chemiczne.

Wpływ menopauzy na samopoczucie i zdrowie kobiety

Czy menopauza może przebiegać bezobjawowo? Może, jednak jest to niezwykle rzadkie. Szacuje się, że około 40% kobiet zaczyna odczuwać pewne niedogodności jeszcze przed menopauzą, natomiast po ustąpieniu miesiączkowania nieprzyjemne dolegliwości dotyczą aż 85% kobiet. Literatura naukowa wskazuje, że największe natężenie objawów przekwitania występuje głównie w pierwszych dwóch latach po menopauzie, choć mogą się one utrzymywać nawet przez pięć lat.

Menopauza ‒ objawy wypadowe

Mogłoby się wydawać, że hormony płciowe wpływają jedynie na zdrowie układu moczowo-płciowego. Nic bardziej mylnego! Estrogeny odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu wielu układów organizmu kobiety. Nie powinien zatem dziwić fakt, że okres menopauzy wiąże się z licznymi, często nieprzyjemnymi objawami.

Zespół klimakteryczny charakteryzuje się występowaniem takich objawów wypadowych jak:

• uderzenia gorąca;
• zlewne poty;
• uczucie kołatania serca;
• problemy ze snem;
• bóle głowy;
• zmienność nastroju;
• zaburzenia koncentracji.

Menopauza a układ moczowo-płciowy

Jak wcześniej wspominano, menopauza wywiera ogromny wpływ na zdrowie kobiety. Jednym z częściej występujących powikłań przekwitania jest menopauzalny zespół moczowo-płciowy, który obserwuje się u 27-84% pań w okresie pomenopauzalnym. Jest to zespół objawów, będących konsekwencją działania niedoboru estrogenów na układ moczowo-płciowy kobiety. Menopauzalny zespół moczowo-płciowy objawia się między innymi:

• uczuciem suchości w pochwie;
• dolegliwościami bólowymi podczas stosunku seksualnego;
• nawracającymi zakażeniami układu moczowego;
• obecnością parć naglących;
• trudnościami w oddawaniu moczu.

Wpływ przekwitania na kości i naczynia krwionośne

Towarzyszący menopauzie niedobór estrogenów wpływa negatywnie na gęstość mineralną kości, co sprzyja rozwojowi zmian osteoporotycznych. Szacuje się, że osteoporoza dotyczy nawet 30% kobiet po okresie przekwitania. Konsekwencją postępujących zmian w kośćcu nierzadko są niebezpieczne złamania, głównie w obrębie kręgosłupa, kości promieniowej oraz kości udowej, prowadzące do trwałej niepełnosprawności, a nawet zgonu.

Warto także wspomnieć, że estrogeny wykazują działanie ochronne na naczynia krwionośne i układ krążenia. Związany z klimakterium spadek stężenia estrogenów jest czynnikiem sprzyjającym rozwojowi miażdżycy tętnic oraz jej powikłań w obrębie układu sercowo-naczyniowego, takich jak udar mózgu czy zawał mięśnia sercowego.

Jak sobie radzić z menopauzą?

Mniej lub bardziej nasilone objawy menopauzy, choć nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, przyczyniają się do znacznego pogorszenia jakości życia kobiety. Dolegliwości związane z przekwitaniem wpływają na codzienne samopoczucie, aktywność zawodową czy sferę seksualną kobiety. Nic zatem dziwnego, że coraz więcej kobiet szuka sposobów na walkę z klimakterium. Współczesna medycyna pozwala na skuteczne łagodzenie skutków menopauzy, zarówno za pomocą farmakoterapii, jak i naturalnych rozwiązań.

Hormonalna terapia zastępcza

Jedną z najpopularniejszych metod radzenia sobie z objawami menopauzy jest hormonalna terapia zastępcza. Polega ona na suplementacji hormonów płciowych ‒ głównie estrogenów, ale również niewielkich dawek progesteronu. Dawka oraz schemat przyjmowanych preparatów hormonalnych ustalane są indywidualnie przez lekarza, najczęściej ginekologa. Hormonalna terapia zastępcza pozwala nie tylko złagodzić objawy klimakterium, ale również zapobiega skutkom menopauzy, takim jak osteoporoza czy menopauzalny zespół moczowo-płciowy. Farmakoterapia posiada jednak swoje minusy, dlatego decyzja o jej wdrożeniu powinna być przemyślana i skonsultowana ze specjalistą.

Łagodzenie skutków menopauzy z pomocą natury

W przypadku, gdy kobieta nie chce bądź nie może stosować hormonalnej terapii zastępczej, dobrą alternatywę stanowią naturalne metody radzenia sobie z objawami menopauzy. Odpowiednio dobrane witaminy, minerały czy zioła wpływają pozytywnie na samopoczucie kobiety. Stosowanie suplementów zdrowia dla pań w okresie przekwitania powinno być jednak przemyślane, a najlepiej skonsultowane ze specjalistą. 

Zioła dla dojrzałych kobiet

Zioła mają wyjątkowe znaczenie w łagodzeniu skutków menopauzy. Szczególnie pomocne są rośliny, które zawierają wysokie stężenie fitoestrogenów. Są to związki chemiczne o budowie niesteroidowej, które wykazują podobieństwo strukturalne i funkcjonalne do naturalnych estrogenów człowieka. Regularne przyjmowanie preparatów ziołowych może znacząco złagodzić nieprzyjemne dolegliwości związane z klimakterium. Szeroki wybór ziół na menopauzę znaleźć można w aptece Codziennej, przy czym warto sięgać po preparaty zawierające w swym składzie takie rośliny jak:

• soja zwyczajna;
• szałwia lekarska;
• koniczyna czerwona;
• dzięgiel chiński;
• sosna nadmorska;
• chmiel zwyczajny;
• niepokalanek pospolity.

Suplementy zdrowia dla pań zmagających się z menopauzą

Czy witaminy i minerały mogą okazać się pomocne w walce z objawami menopauzy? Oczywiście, że tak! Badania naukowe udowadniają korzystne działanie:

• witaminy D ‒ nie tylko pozytywnie wpływa ona na gęstość mineralną kośćca, ale również chroni układ krążenia i pomaga w przywróceniu równowagi psychicznej;
• wapnia ‒ zmniejsza utratę gęstości mineralnej kośćca, dzięki czemu zapobiega powstawaniu zmian osteoporotycznych;
• witaminy B₆ i kwasu foliowego ‒ wspomagają funkcjonowanie układu nerwowego, polepszając funkcje poznawcze i redukując stres;
• magnezu ‒ łagodzi wahania nastroju, redukuje stres i ułatwia zasypianie.

Zdecydowana większość witamin, minerałów i ziół dla dojrzałych kobiet może być stosowana równolegle z hormonalną terapią zastępczą. Przed wprowadzeniem suplementów warto jednak upewnić się, że wybrany preparat nie wchodzi w niepożądane interakcje z przyjmowanymi lekami. Warto w tym celu skonsultować swoje plany ze specjalistą, który oceni bezpieczeństwo suplementacji, a także dobierze odpowiednią dawkę preparatu.