Z żeń-szeniem

Żeń-szeń to roślina wykorzystywana w lecznictwie od dawien dawna. Pierwsze wzmianki o jej właściwościach pochodzą ze starożytnych Chin, gdzie stanowiła ona ważny element tradycyjnej medycyny chińskiej. Jak wiele znanych starożytnym ziół, żeń-szeń również znalazł zastosowanie we współczesnej medycynie. Jego popularność w medycynie tradycyjnej, jak i współczesnej jest nieodłącznie związana z wyjątkowymi właściwościami, które znalazły potwierdzenie nie tylko w ludowych podaniach, ale także licznych badaniach naukowych.

Panax ginseng, czyli wszechlek żeń-szeń

Wszechlek żeń-szeń, znany naukowo jako Panax ginseng, jest rośliną z rodziny araliowatych (Araliaceae), występującą naturalnie w lasach Azji Wschodniej, w tym głównie w Chinach, Korei oraz Japonii. Ta wieloletnia roślina wyróżnia się charakterystycznymi dłoniastymi liśćmi i czerwonymi owocami, jednak to jej korzeń jest najbardziej cenioną częścią ze względu na jego potencjalne właściwości zdrowotne. Co ciekawe, to właśnie od niezwykłego, przypominającego człowieka, kształtu korzenia wywodzi się polskie określenie tej rośliny. Nazwa żeń-szeń jest bowiem fonetyczną transkrypcją chińskiego słowa rénshēn, które w wolnym tłumaczeniu oznacza nic innego jak człowiek-korzeń.

Substancje aktywne obecne w korzeniu żeń-szenia

Tajemnicą właściwości żeń-szenia jest niewątpliwie jego bogaty skład. Korzeń tej rośliny zawiera wiele związków biologicznie czynnych, które odpowiadają za jego prozdrowotne działanie. Publikacje naukowe wskazują na obecność w składzie żeń-szenia przede wszystkim:

• ginsenozydów ‒ grupy triterpenoidów, które uważane są za najważniejsze składniki aktywne w korzeniu żeń-szenia. Związki te mają wielokierunkowe działanie biologiczne, wykazując właściwości immunostymulujące, adaptogenne czy przeciwzapalne.
• polisacharydów ‒ kompleksów cukrów, które poprzez potencjalne właściwości immunomodulacyjne regulują odpowiedź układu odpornościowego organizmu.
• flawonoidów ‒ związków roślinnych o silnych właściwościach przeciwutleniających, które pomagają neutralizować wolne rodniki tlenowe i chronić komórki przed stresem oksydacyjnym.
• fitosteroli ‒ związków roślinnych podobnych do cholesterolu, które mogą wpływać na metabolizm lipidów i mieć korzystny wpływ na zdrowie układu krążenia.

Warto także wspomnieć, że korzeń żeń-szenia zawiera w swym składzie witaminy i minerały. Roślina ta jest źródłem między innymi magnezu, potasu czy żelaza, a także witaminy C oraz witaminy B₆.

Właściwości żeń-szenia

Obecnie istnieje kilkanaście tysięcy prac naukowych, potwierdzających prozdrowotne właściwości żeń-szenia. Badacze wciąż pracują nad odkryciem nowych zastosowań dla tej niezwykłej rośliny. Do jej najważniejszych zalet zalicza się:

• właściwości adaptogenne ‒ wspomaga organizm w dostosowaniu się do różnych sytuacji stresowych, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych, dzięki czemu jest on odporny na negatywne czynniki środowiskowe;
• właściwości prokognitywne ‒ wspomaga funkcje poznawcze, takie jak pamięć czy zdolność koncentracji;
• działanie antyoksydacyjne ‒ żeń-szeń jest źródłem naturalnych przeciwutleniaczy, które pomagają neutralizować wolne rodniki i redukować stres oksydacyjny;
• działanie hipoglikemizujące ‒ nieznacznie obniża stężenie glukozy we krwi, chroniąc przed rozwojem cukrzycy typu 2;
• działanie na libido ‒ poprawia funkcje seksualne i działa wspomagająco na problemy z potencją;
• działanie immunostymulujące ‒ wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, zwłaszcza w zakresie ochrony przeciwwirusowej;
• działanie wspierające układ krążenia ‒ pomaga ustabilizować ciśnienie tętnicze i poprawia ogólną kondycję mięśnia sercowego.

Nie ulega wątpliwości, że żeń-szeń wyróżnia się na tle innych witamin, minerałów i ziół niezwykle szerokim działaniem. Nic dziwnego, że jego właściwości zostały docenione już przez starożytnych i są wykorzystywane w medycynie po dziś dzień.

Żeń-szeń - na co poleca się jego suplementację?

Przyjmowanie żeń-szenia na co dzień niesie za sobą wiele korzyści zdrowotnych. Roślina ta wywiera wielokierunkowy wpływ na organizm człowieka, wzmacniając go, a jednocześnie poprawiając samopoczucie. Suplementacja żeń-szeniem jest szczególnie polecana osobom borykającym się z jesienno-zimową chandrą, nadmiernym stresem oraz jego skutkami ‒ spadkiem libido, koncentracji czy odporności. Żeń-szeń może także wspomagać zdrowie układu sercowo-naczyniowego oraz zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.

Suplementacja żeń-szeniem - bezpieczeństwo i dawkowanie

Suplementy z żeń-szeniem uważane są przez specjalistów za bezpieczne i dobrze tolerowane. Ich krótkotrwała suplementacja odpowiednio dobraną dawką nie wiąże się z ryzykiem wystąpienia niebezpiecznych działań niepożądanych.

Dawkowanie tabletek z żeń-szeniem może się różnić w zależności od produktu i stężenia składników aktywnych. Dostępne w Aptece Codziennej suplementy z żeń-szeniem zawierają na opakowaniu dokładną informację na temat standaryzacji i dokładnej zawartości aktywnych ginsenozydów.

Zazwyczaj zaleca się stosowanie dawek od 100 do 400 mg standaryzowanego wyciągu z żeń-szenia dziennie, najlepiej przyjmowanych w godzinach porannych. Należy zacząć od niższej dawki i stopniowo ją zwiększać, obserwując reakcje organizmu i modyfikując dawkę do indywidualnych potrzeb. Nie zaleca się stosowania preparatów żeń-szenia dłużej niż 2-3 miesiące.

Przeciwwskazania do przyjmowania tabletek z żeń-szenia

Mimo swoich prozdrowotnych właściwości żeń-szeń nie jest odpowiedni dla każdej osoby. Istnieją pewne grupy ludzi, dla których suplementacja żeń-szeniem może być przeciwwskazana. Należą do nich między innymi:

• kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią ‒ brak jest dostatecznych badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania żeń-szenia w ciąży i w okresie karmienia piersią.
• dzieci ‒ skutki długotrwałego stosowania żeń-szenia u dzieci nie zostały dostatecznie zbadane, dlatego nie zaleca się podawania go dzieciom.
• osoby z nadciśnieniem tętniczym ‒ żeń-szeń może wpływać na ciśnienie tętnicze (zmniejszając lub zwiększając jego wartości), dlatego może być niebezpieczny dla osób chorujących na nadciśnienie tętnicze.
• osoby z zaburzeniem krzepliwości krwi ‒ żeń-szeń może wpływać na krzepliwość krwi, co może być ryzykowne dla osób z problemami krzepliwości.
• osoby z chorobami autoimmunologicznymi ‒ żeń-szeń działa stymulująco na układ odpornościowy, przez co może wpływać negatywnie na przebieg takich schorzeń jak toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów czy stwardnienie rozsiane.
• osoby z chorobami estrogenozależnymi ‒ żeń-szeń wpływa na równowagę hormonalną, przez co może pogarszać przebieg chorób związanych z poziomem estrogenów, takich jak endometrioza, mięśniaki macicy czy niektóre nowotwory piersi i jajników.
• osoby z cukrzycą ‒ żeń-szeń może obniżać wartości glikemii, dlatego osoby z cukrzycą powinny być ostrożne przy jego stosowaniu.

Pamiętaj, że decyzję o suplementacji żeń-szeniem, szczególnie w przypadku jakichkolwiek schorzeń lub przyjmowania leków, zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista oceni ryzyko wystąpienia ewentualnych interakcji czy działań niepożądanych, a także pomoże dobrać optymalną dawkę preparatu.

Tabletki z żeń-szeniem - uwaga na interakcje z lekami!

Należy pamiętać, że żeń-szeń zaliczany jest do ziół, które wykazują liczne interakcje z lekami. Mogą one prowadzić do zmniejszenia skuteczności prowadzonej terapii lub wystąpienia niepożądanych efektów. Ostrożność przy wdrażaniu suplementacji żeń-szeniem powinny zachować osoby w trakcie terapii:

• lekami przeciwdepresyjnymi, zwłaszcza z grupy inhibitorów monoaminooksydazy (iMAO);
• lekami przeciwpadaczkowymi;
• lekami przeciwcukrzycowymi, zwłaszcza insuliną;
• lekami przeciwzakrzepowymi;
• lekami immunosupresyjnymi;
• lekami przeciwnadciśnieniowymi;
• lekami zawierającymi estrogeny;
• lekami przeciwhistaminowymi.

Potencjalne skutki uboczne suplementacji żeń-szeniem

Przyjmowanie żeń-szenia, jak ma to miejsce w przypadku większości witamin, minerałów i ziół, może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych. Choć preparaty zawierające korzeń żeń-szenia uważane są powszechnie za bezpieczne i dobrze tolerowane, stosowanie ich w dużych dawkach może wywołać:

• problemy z zasypianiem;
• nadmierne pobudzenie;
• bóle głowy;
• wzrost lub spadek ciśnienia tętniczego;
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe;
• reakcje alergiczne;
• zaburzenia hormonalne.

Preparaty z żeń-szeniem - tabletki i inne formy suplementów

Dostępne w aptece Codzienna preparaty z żeń-szeniem to suplementy. Najczęściej występują one w formie tabletek bądź kapsułek, które umożliwiają wygodne i precyzyjne dawkowanie. W sprzedaży można także znaleźć suszony korzeń żeń-szenia, który można spożywać w formie ziołowego naparu. Warto podkreślić, że parzenie herbaty ziołowej z żeń-szeniem jest praktykowaną od wielu wieków, tradycyjną formą spożywania tej rośliny.