Soczewki kontaktowe

Soczewki kontaktowe

Szacuje się, że pierwsze okulary pojawiły się w historii ludzkości już na przełomie XIII i XIV wieku, więc towarzyszą człowiekowi od wielu wieków. Z kolei wydawać by się mogło, że pierwsze soczewki pojawiły się niedawno. Nic bardziej mylnego! Mimo że soczewki w obecnej formie powstały dopiero w XX wieku, to autorem ich pierwszych projektów był żyjący w renesansie Leonardo da Vinci. Oczywiście ówczesny prototyp różniły się od dzisiejszych soczewek kontaktowych wyglądem, przeznaczeniem, a także materiałem, którego użyto do ich produkcji. Obecnie soczewki kontaktowe stanowią niezwykle wygodną alternatywę okularów, z roku na rok zdobywając coraz większą popularność.

Okulary a soczewki kontaktowe

Zarówno okulary, jak i soczewki, mają swoich zwolenników. Oba sposoby protezowania narządu wzroku są obecnie stosowane powszechnie. Osoby, preferujące noszenie klasycznych okularów, przeważnie cenią sobie brak konieczności dotykania powierzchni oka każdego dnia, co przy braku zachowania prawidłowej higieny jest nie tylko nieprzyjemne, ale i groźne dla zdrowia oczu. Okulary mogą być ponadto częścią wizerunku ‒ dostępne aktualnie oprawki, niemalże w każdym kolorze i kształcie, są wykorzystywane do tworzenia niepowtarzalnych stylizacji. Soczewki kontaktowe pozostają natomiast niewidoczne, bez uważnego przyglądania się. Dzięki temu, że przylegają bezpośrednio do powierzchni oka, są w stanie lepiej korygować wady wzroku, nie ograniczając przy tym pola widzenia. Nie bez znaczenia jest także fakt, że soczewki kontaktowe pozbawione są głównych wad okularów, takich jak parowanie i zabrudzenie szkieł czy brak wygody w użytkowaniu podczas aktywności sportowej.

Rodzaje soczewek kontaktowych

Soczewki kontaktowe mogą korygować wszystkie wady wzroku, jednak muszą być do nich dobrze dobrane. U pacjentów cierpiących z powodu dalekowzroczności lub krótkowzroczności najlepiej sprawdzą się soczewki sferyczne. W przypadku astygmatyzmu, który może powodować nieostre widzenie kształtów oraz kolorów, zaleca się zastosowanie soczewek torycznych. Natomiast u osób po 40. roku życia pomocne mogą okazać się soczewki multifokalne. Służą one do korekcji starczowzroczności, poprawiając ostrość widzenia z bliska i z daleka jednocześnie. W uproszczeniu można powiedzieć, że stanowią one odpowiednik okularów progresywnych. Jednym z nowszych wynalazków są soczewki lecznicze, które nie korygują żadnych wad wzroku, jednak stanowią swego rodzaju opatrunek oka. Stosuje się je często w regeneracji oka po zabiegach okulistycznych.

Podział soczewek ze względu na czas ich noszenia

Zgodnie z zasadami higieny, soczewki kontaktowe należy nosić maksymalnie tak długo, jak zaleca producent. Obecnie na rynku dostępne są:

• soczewki jednodniowe;
• soczewki dwutygodniowe;
• soczewki miesięczne;
• soczewki kwartalne;
• soczewki roczne.

Najwygodniejsze są zdecydowanie soczewki jednodniowe, ponieważ po całym dniu noszenia nie trzeba ich pielęgnować i dezynfekować specjalnymi płynami ‒ wystarczy po prostu je wyrzucić i rano założyć nowe. Pozostałe wymagają poświęcenia dosłownie kilku minut każdego dnia, aby prawidłowo je przechowywać i dbać o ich higienę.

Czas noszenia soczewek nie jest warunkowany wadami wzroku, na które mają one pomóc. Każda z wymienionych wyżej soczewek może być zarówno sferyczna, jak i toryczna, multifokalna. Jedynie soczewki roczne są obecnie przeznaczone raczej do korekcji bardziej skomplikowanych lub zaawansowanych wad.

Tryb noszenia soczewek

Informacje dotyczące trybu noszenia soczewek mówią nam o tym, czy wyrób medyczny powinien być ściągany na noc, czy można nosić go bez przerwy, nawet wiele dni. Najpopularniejsze są oczywiście soczewki przeznaczone do noszenia w trybie dziennym. Wtedy też, w ciągu nocy, rogówka oka ma szansę na odpoczynek i regenerację. Ponadto jest to bezpieczniejsze pod kątem bakteriologicznym ‒ codzienna zmiana soczewek chroni pacjenta przed zakażeniami.

Formą pośrednią są soczewki elastyczne, które można nosić ciągle do siedmiu dni. Są lubiane przez osoby pracujące w trybie zmianowym. Soczewki ciągłe są obecnie zalecane głównie po zabiegach okulistycznych ‒ w celach terapeutycznych ‒ i nie są zalecane do długotrwałego noszenia. Rozpoczęcie stosowania, zarówno soczewek elastycznych, jak i ciągłych, wymaga konsultacji z lekarzem lub optometrystą.

Akcesoria do pielęgnacji soczewek

Dokonując zakupu soczewek ‒ innych niż jednodniowe ‒ należy pamiętać także o akcesoriach potrzebnych do ich prawidłowej pielęgnacji. Podstawowym wyposażeniem każdej osoby noszącej soczewki powinien być płyn do soczewek. Na rynku dostępne są płyny:

• czyszczące;
• spłukujące;
• dezynfekujące;
• wielofunkcyjne.

Kolejnym niezbędnikiem będzie specjalny pojemnik do przechowywania soczewek podczas nocnej przerwy od ich noszenia. To akcesorium również występuje w kilku wersjach. Na rynku dostępne są pojemniczki:

• antybakteryjne;
• antyseptyczne z jonami srebra;
• z dyskiem neutralizującym.

Wybór akcesoriów do soczewek jest ogromny, dlatego mając wątpliwości najlepiej skonsultować się z optometrystą lub stosować się do zaleceń producenta. Soczewki, jak i wszystkie akcesoria do ich pielęgnacji, dostępne są w aptece Codzienna.

Jakie soczewki wybrać?

Przed zakupem pierwszych soczewek do oczu należy skonsultować się ze specjalistą. Jeśli zaburzenia ostrości widzenia pojawiły się po raz pierwszy lub znacznie się pogłębiły, wizyta u okulisty powinna być priorytetem. Lekarz ustali, czy oczy są zdrowe, a także czy nie rozwijają się choroby, które stanowią przeciwwskazanie do codziennego noszenia soczewek kontaktowych.

Samym dobraniem odpowiedniej soczewki zajmuje się natomiast optometrysta. Specjalista dokładnie bada oczy i dobiera wyrób medyczny dostosowany do potrzeb i preferencji pacjenta. Nie należy kupować soczewek jedynie na podstawie mocy stosowanych do tej pory okularów ‒ parametry obu tych przyrządów optycznych będą się różnić u tego samego pacjenta, zwłaszcza przy bardziej zaawansowanych wadach.

Przeciwwskazania do noszenia soczewek kontaktowych

Soczewki jednodniowe czy miesięczne stanowią niezwykle wygodną alternatywę dla okularów. Niestety, nie każdy może ich używać, głównie ze względu na stan zdrowia. Wśród chorób, stanowiących przeciwwskazanie do korzystania z tego wyrobu medycznego, wymienia się:

• alergie;
• zespół suchego oka o ciężkim przebiegu;
• stany zapalne oczu;
• jaskrę;
• zaburzenia hormonalne, zwłaszcza źle kontrolowaną nadczynność tarczycy;
• obniżoną odporność ze względu na poważne choroby przewlekłe lub leczenie immunosupresyjne;
• nietolerancję soczewek;
• pracę przy silnym zapyleniu.

Względnym przeciwwskazaniem do korzystania z soczewek kontaktowych jest również wiek. Nie powinno się ich zalecać, jeśli pacjent nie jest w stanie samodzielnie zadbać o higienę oka i samej soczewki. Zatem, zarówno małe dzieci, jak i seniorzy, cierpiący z powodu zespołu otępiennego, będą zachęcani do korekcji wzroku za pomocą okularów.

Jak dbać o oczy?

Każdy z nas zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo ważnym zmysłem w codziennym życiu człowieka jest wzrok. Dlatego tak istotna jest profilaktyka, która pozwoli zachować zdrowe oczy jak najdłużej. Aby na co dzień troszczyć się o swój wzrok, należy pamiętać o:

• zdrowej i zbilansowanej diecie, dostarczającej niezbędnych składników odżywczych;
• odpowiednim nawilżeniu oczu,
• odpowiednim nawodnieniu organizmu;
• wystarczającej ilości snu;
• regularnej aktywności fizycznej;
• stosowaniu okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV;
• higienie pracy z komputerem.

Osoby ze zdiagnozowanymi chorobami oczu powinny oczywiście dołączyć do tej listy również regularne wizyty u lekarza okulisty oraz stosowanie się do wydawanych przez niego zaleceń. Specjalistę można również odwiedzić, gdy wcześniej nie stwierdzono żadnych schorzeń okulistycznych, aby upewnić się, że naszym oczom nic nie zagraża ‒ w końcu choroby oczu wcale nie muszą boleć.

Pielęgnacja soczewek

Mimo że soczewki są zbawienne dla osób cierpiących z powodu wad wzroku, przy nieprawidłowym stosowaniu mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia oczu. Soczewka kontaktowa jest ciałem obcym, dlatego mogą przez nią wnikać różnego rodzaju drobnoustroje. Niebezpiecznym infekcjom można zapobiegać, głównie przestrzegając zasad higieny przy zakładaniu i ściąganiu soczewek.

O specjalnych płynach i pojemniczkach do przechowywania tego typu wyrobów medycznych należy pamiętać, jeśli soczewki przeznaczone są do noszenia dłużej niż jeden dzień. Soczewki kontaktowe nigdy nie powinny być noszone nie dłużej, niż zaleca producent. Nie powinno się ich również zakładać, jeśli termin przydatności na opakowaniu się skończył.

Higiena soczewek po całym dniu noszenia

Przygotowując się do jakichkolwiek manipulacji na soczewkach kontaktowych lub na własnych oczach należy dokładnie umyć ręce i wytrzeć je do sucha. Dezynfekcja rąk środkami na bazie alkoholu nie jest w tym przypadku dobrym pomysłem, ponieważ przeniesienie tych substancji do oczu może prowadzić do podrażnień. Zwykłe, domowe mydło w zupełności wystarczy. Kolejne etapy wieczornej higieny soczewek to:

• płukanie pojemniczka do przechowywania soczewek za pomocą płynu wielofunkcyjnego;
• zdjęcie soczewek;
• umieszczenie kilku kropli płynu dezynfekującego na soczewce, znajdującej się na dłoni;
• czyszczenie obu powierzchni soczewki za pomocą ruchów palcem w górę i w dół (10-20 sekund z każdej strony);
• płukanie soczewek świeżym płynem dezynfekującym;
• umieszczenie soczewek w pojemniczku, wypełnionym płynem dezynfekującym lub innym, zalecanym przez producenta.

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, takich jak swędzenie lub pieczenie oczu, soczewki kontaktowe należy bezzwłocznie ściągnąć.