Probiotyki ginekologiczne

Naukowcy coraz częściej podkreślają ogromny wpływ prawidłowej flory bakteryjnej na zdrowie człowieka. Nie dziwi nas już zatem szeroka oferta preparatów z probiotykami i prebiotykami, których zadaniem jest wsparcie funkcjonowania układu pokarmowego. Nowością w świecie medycyny są jednak dedykowane kobietom probiotyki ginekologiczne. Znajdują one zastosowanie w prewencji i leczeniu infekcji intymnych, przywracając prawidłową florę bakteryjną pochwy.

Rola flory bakteryjnej pochwy w zdrowiu intymnym kobiety

Bakterie zwykle utożsamiane są przez nas z chorobotwórczymi patogenami. Choć ich zdecydowana większość rzeczywiście może mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka, istnieją szczepy bakterii, których obecność nie tylko nie wywołuje objawów chorobowych, a wręcz jest pożądana. Jednym z miejsc, które są naturalnie zasiedlone przez dobroczynne bakterie ‒ oprócz skóry czy jelita grubego ‒ jest pochwa.

Mikrobiotę pochwy stanowi około 200 gatunków bakterii. 90% wszystkich drobnoustrojów bytujących w pochwie to pałeczki kwasu mlekowego, należące do rodzaju Lactobacillus. Charakterystyczną cechą bakterii, takich jak Lactobacillus acidophilum, Lactobacillus plantarum czy Lactobacillus fermentum jest zdolność rozkładu glikogenu do kwasu mlekowego.

Dlaczego flora bakteryjna pochwy jest tak ważna?

Prawidłowy skład mikrobioty pochwy jest niezbędny, by zachować zdrowie układu moczowo-płciowego. Wydzielany przez bakterie z rodzaju Lactobacillus kwas mlekowy zakwasza środowisko pochwy, którego pH powinno mieścić się w przedziale 3,5-4,5. Tak kwaśny odczyn hamuje namnażanie chorobotwórczych drobnoustrojów, zapobiegając rozwojowi infekcji intymnych. Nie jest to jednak jedyny efekt, jaki probiotyczne kultury bakterii wywierają na zdrowie intymne kobiety. Pałeczki kwasu mlekowego zapobiegają przyleganiu drobnoustrojów do błony śluzowej pochwy, a także wydzielają szereg związków chemicznych, takich jak nadtlenek wodoru czy bakteriocyny, chroniących wnętrze pochwy przez niepożądaną kolonizacją patogenów.

Nie będzie zatem zaskoczeniem fakt, że zaburzenia składu mikrobioty pochwy stwarzają duże ryzyko dla zdrowia intymnego. Wnętrze pochwy traci wówczas swoją największą ochronę, stając się podatne na kolonizację groźnymi drobnoustrojami. Kolonizacja pochwy bakteriami i grzybami, które nie należą do prawidłowej flory bakteryjnej, może zakończyć się rozwojem nieprzyjemnych infekcji.

Zaburzenia flory bakteryjnej pochwy a zdrowie intymne

Naukowcy podkreślają, że w dalszym ciągu nie wiemy wszystkiego o roli, jaką flora bakteryjna pełni w organizmie człowieka. Na przestrzeni ostatnich lat powstało jednak wiele badań, które wiążą kultury bakterii ze zdrowiem intymnym kobiet. Wykazano, że zaburzenia składu flory bakteryjnej pochwy zwiększają ryzyko:

• bakteryjnej waginozy ‒ jest to kolonizacja pochwy dużymi ilościami patogennych bakterii, która wiąże się podrażnieniem błony śluzowej pochwy, uczuciem pieczenia, świądem, a także obecnością upławów o nieprzyjemnym, rybim zapachu;
• grzybicy pochwy ‒ najczęściej jest to zakażenie drożdżakami z gatunku Candida albicans, objawiające się zaczerwienieniem stref intymnych, uczuciem pieczenia, uporczywym świądem oraz obecnością obfitych, białych, serowatych upławów;
• nawrotowych poronień ‒ w skrajnych przypadkach zaburzenia składu mikrobioty pochwy u ciężarnych mogą prowadzić do nawracających poronień lub przedwczesnych porodów.

Co zaburza florę bakteryjną pochwy?

Flora bakteryjna pochwy jest delikatnym ekosystemem, podatnym na wiele różnych czynników. Niektóre z pozornie niewinnych nawyków zaburzają prawidłowy skład mikrobioty pochwy, co zwiększa ryzyko zachorowania na infekcje intymne. Do najważniejszych czynników wpływających na florę bakteryjną pochwy zalicza się:

• nieprawidłowo dobraną bieliznę ‒ zbyt ciasna lub wykonana ze sztucznych materiałów bielizna może tworzyć środowisko sprzyjające namnażaniu się patogennych drobnoustrojów;
• nieodpowiednie produkty higieniczne ‒ zbyt agresywne mydła czy żele do higieny intymnej mogą zakłócać prawidłowe pH pochwy;
• nieodpowiednią higienę ‒ zbyt rzadkie, jak i zbyt częste mycie stref intymnych może prowadzić do zaburzenia flory bakteryjnej pochwy;
• stosowanie antybiotyków ‒ antybiotykoterapia doustna może zwalczać nie tylko chorobotwórcze drobnoustroje, ale także korzystne bakterie w pochwie;
• zmiany hormonalne ‒ zmiany stężenia hormonów, podczas cyklu miesiączkowego, ciąży czy menopauzy, mogą wpływać na równowagę bakterii w pochwie;
• obecność chorób ‒ schorzenia takie jak cukrzyca, choroby przenoszone drogą płciową czy zaburzenia odporności mogą sprzyjać rozwojowi nieprawidłowej flory bakteryjnej;
• nieprawidłową dietę ‒ spożywanie dużej ilości przetworzonych pokarmów, nadmierne spożycie cukru czy alkoholu może wpływać na równowagę mikrobioty w pochwie.

Czym są probiotyki ginekologiczne?

Probiotyki ginekologiczne to preparaty zawierające w swym składzie wyselekcjonowane kultury bakterii, których zadaniem jest wsparcie lub odbudowa prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Oprócz pałeczek kwasu mlekowego środki te mogą zawierać dodatkowe składniki, takie jak inulina, kwas hialuronowy czy witamina C, łagodzące objawy infekcji intymnych i poprawiające stan błony śluzowej pochwy.

Mogłoby się wydawać, że probiotyki ginekologiczne występują jedynie w formie kapsułek czy tabletek dopochwowych. Nic bardziej mylnego!

Rodzaje probiotyków ginekologicznych

Dostępne w aptekach internetowych probiotyki ginekologiczne dzielą się na dwa główne rodzaje: probiotyki dopochwowe i doustne. Probiotyki dopochwowe, dostępne w formie kapsułek dopochwowych, tabletek czy żeli, wprowadzane są bezpośrednio do pochwy, dostarczając dobroczynnych kultur bakterii bezpośrednio w miejsce ich działania.

Z kolei probiotyki doustne, choć przeznaczone do spożycia, mają pośredni wpływ na równowagę mikroflory pochwy. Dostarczone w ten sposób bakterie w naturalny sposób przedostają się z przewodu pokarmowego w stronę układu moczowo-płciowego.

Oba rodzaje mają na celu wsparcie i odbudowę zdrowej mikrobioty pochwy, chroniąc przed infekcjami i wspierając zdrowie intymne kobiety. Warto przy tym zaznaczyć, że probiotyki dopochwowe i doustne mają działanie komplementarne ‒ można stosować je równocześnie, w celu zwiększenia efektu terapeutycznego.

Mechanizm działania probiotyków ginekologicznych

Niewątpliwą zaletą probiotyków ginekologicznych jest ich wielokierunkowe działanie. Ich pozytywny wpływ na układ moczowo-płciowy związany jest z:

• regulacją pH pochwy ‒ jednym z kluczowych mechanizmów działania probiotyków ginekologicznych jest utrzymanie odpowiedniego poziomu pH w pochwie. Bakterie kwasu mlekowego produkują kwas mlekowy, który pomaga utrzymać kwaśny odczyn pochwy, hamując tym samym rozwój patogenów.
• konkurencją z patogenami ‒ dobroczynne bakterie zawarte w probiotykach ginekologicznych mogą konkurować z patogenami o miejsce przytwierdzenia do ściany pochwy, co ogranicza możliwość kolonizacji przez niepożądane mikroorganizmy.
• produkcją substancji przeciwbakteryjnych ‒ niektóre szczepy bakterii probiotycznych są w stanie produkować substancje przeciwbakteryjne, które hamują wzrost i rozwój patogenów w pochwie.
• modulacją odpowiedzi immunologicznej ‒ bakterie probiotyczne mogą wpływać na układ odpornościowy organizmu, modulując odpowiedź immunologiczną w pochwie. Mogą one zwiększać produkcję przeciwciał oraz wpływać na aktywność komórek odpornościowych.

Wykorzystanie probiotyków ginekologicznych w leczeniu schorzeń układu moczowo-płciowego

Wyselekcjonowane kultury bakterii coraz częściej używane są jako wsparcie terapii niektórych schorzeń. Nie inaczej jest w przypadku probiotyków ginekologicznych i zdrowia intymnego kobiety. Zawierające dobroczynne bakterie kapsułki dopochwowe mogą być stosowane w celu:

• profilaktyki infekcji intymnych;
• zapobiegania zakażeniom układu moczowo-płciowego i jego skutkom w trakcie ciąży;
• wsparcia leczenia nawracających zakażeń pochwy, zwłaszcza na tle bakteryjnym lub grzybiczym;
• odbudowy flory bakteryjnej po antybiotykoterapii.

Jak wybrać skuteczne probiotyki ginekologiczne?

W aptece Codziennej znaleźć można szeroką ofertę probiotyków ginekologicznych.  Zdecydowanie nie należy sięgać po pierwszy lepszy preparat, wszak takie produkty powinny być dobrane idealnie do potrzeb i oczekiwań pacjentki. Jak zatem wybrać ten właściwy? Na co zwracać uwagę zamawiają probiotyk ginekologiczny w aptece internetowej? Wybór powinien uwzględniać takie kryteria jak:

• skład ‒ probiotyki ginekologiczne powinny zawierać w swym składzie przede wszystkim bakterie z rodzaju Lactobacillus, takie jak acidophilus, L. rhamnosus czy L. reuteri;
• ilość bakterii ‒ probiotyki powinny zawierać odpowiednią liczbę żywych kultur bakterii, zazwyczaj wyrażoną w jednostkach CFU (z ang. colony forming units). Zalecana dawka może wynosić od kilku miliardów do kilkudziesięciu miliardów CFU na dawkę;
• forma podania ‒ probiotyki ginekologiczne są dostępne w różnych formach, takich jak kapsułki dopochwowe, tabletki doustne czy żele. Wybór zależy od indywidualnych preferencji i potrzeb;
• certyfikaty ‒ certyfikaty jakości i bezpieczeństwa są dodatkowym atutem, który świadczy, że preparaty przeszły badania kliniczne potwierdzające skuteczność i bezpieczeństwo ich stosowania.