Wzdęcia

Wzdęcia są powszechną dolegliwością ze strony układu pokarmowego. Towarzyszą jej objawy, takie jak wzdęty brzuch, skurcze i ból jelit, uczucie pełności i przelewania w jamie ustnej oraz wiatry. Chcąc pozbyć się wzdęć, warto sięgnąć po dostępne bez recepty, naturalne preparaty ziołowe lub leki zawierające simetykon i dimetykon.

Czym są wzdęcia?

Pacjenci skarżący się na wzdęcia, opisują je najczęściej jako uczucie napompowanego brzucha, któremu towarzyszy wewnętrzne rozpieranie i rozdęcie. Do popularnych symptomów zalicza się również nadmierne wydalanie gazów i uczucie ucisku pod żebrami. Wzdęciom towarzyszą niekiedy napadowe skurcze jelit, przelewanie w jamie brzusznej, bolesność w klatce piersiowej oraz duszności. Niekiedy do czynienia mamy tu także z zespołem Roemhelda, czyli objawami żołądkowo - sercowymi polegającymi na występowaniu wzdęć wywołujących zaburzenie czynności serca i wysokie ustawienie przepony. Wskazywać może na niego również przyspieszone bicie serca, problemy z oddychaniem i ból w klatce piersiowej.

Wzdęcia ustępują najczęściej po kilku godzinach. Dyskomfort znika, a brzuch odzyskuje swoją poprzednią wielkość. Niekiedy są one mylone przez pacjentów z innymi dolegliwościami. Stale powiększony obwód brzucha nie świadczy o wzdęciach, a zamiast tego może być następstwem wzrostu masy ciała, powiększenia objętości narządów wewnętrznych jamy brzusznej, takich jak nerki, wątroba czy śledziona, pojawienia się torbieli lub guzów czy wodobrzusza występującego w przebiegu nowotworu, lub marskości wątroby.

Gdy z kolei symptomy wzdęć brzucha pojawiają się nagle, do czynienia mamy ze stanem ostrym lub przewlekłym. Związany jest on z niedrożnością przewodu pokarmowego, która sprawia, że ruch pokarmu jest utrudniony z powodu przepukliny, guza czy zwężenia jelita. Jako że dolegliwości tego typu mogą stanowić zagrożenie życia, wymagają jak najszybszej wizyty u gastrologa.

Przyczyny wzdęć brzucha

Wzdęcia brzucha mogą mieć rozmaite przyczyny. Zalicza się do nich między innymi wzrost produkcji gazów w jelitach na skutek nadmiernej fermentacji oraz spowolnionego przemieszczania się mas kałowych, kłopoty z wydalaniem gazów, na przykład na skutek niedrożności jelit, upośledzenie procesów trawiennych w przebiegu chorób jelita grubego, wątroby, trzustki lub dróg żółciowych, rozlane zapalenie otrzewnej, choroby ośrodkowego układu nerwowego oraz przebyty w ostatnim czasie zabieg operacyjny w rejonie jamy brzusznej.

Co towarzyszy wzdęciom brzucha?

Pojawieniu się nadmiernej ilości gazów w jelitach mogą towarzyszyć określone sytuacje. Jest to na przykład nieświadome połykanie powietrza w czasie jedzenia związane z silnymi emocjami. Leczenie opiera się tu najczęściej na wdrożeniu terapii uwzględniającej opanowanie metod radzenia sobie ze stresem. Dodatkowo pacjent powinien zwracać uwagę na tempo jedzenia, tak aby zredukować ilość połykanego powietrza. Zaleca się również wyeliminowanie z diety napojów gazowanych oraz rezygnację z palenia papierosów i żucia gumy.

Rodzaje pokarmów wywołujących gazy

Źródłem wzdęć może być także spożywanie pokarmów wywołujących gazy. Zawierają one węglowodany niepoddające się całkowitemu trawieniu, które w jelitach ulegają fermentacji bakteryjnej, wytwarzając wodór, metan, a niekiedy również siarkowodór. Określa się je mianem FODMAP (od angielskiego: fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols). Do grupy tej zalicza się laktozę, fruktozę, fruktany i alkohole polihydroksylowe. Zawierają je słodziki znajdujące się w napojach gazowanych, gumach do żucia i wyrobach cukierniczych. W diecie FODMAP ograniczać należy także spożycie cebuli, szparagów, karczochów, brukselki, grochu, fasoli, czosnku, kapusty włoskiej, gruszek, jabłek, brzoskwini, moreli, śliwek, pistacji, orzechów nerkowca, mleka krowiego, owczego i koziego, twarogu, jogurtów, maślanki, serów oraz produktów pszennych i żytnich.

Nietolerancja pokarmowa a wzdęcia

Wzdęcia wywoływać mogą również nietolerancje pokarmowe, takie jak nietolerancja glukozy czy fruktozy. Nadprodukcja gazów w jelitach niekiedy jest także wynikiem chorób układu pokarmowego związanych z nieprawidłowym pasażem jelitowym, zaburzeniami trawienia i wchłaniania substancji odżywczych z żywności oraz zaburzeniami mikroflory jelitowej.

Diagnostyka wzdęć

Aby rozpoznać, czy mamy do czynienia ze wzdęciami, należy się udać do gastrologa, czyli lekarza zajmującego się chorobami układu pokarmowego. W pierwszej kolejności przeprowadzi on wywiad lekarski, podczas którego pacjent wskazuje na dolegliwości, z jakimi się boryka. Oprócz tego specjalista może wykonać badanie fizykalne i badanie na krew utajoną w kale, które pozwala zdiagnozować obecność stanów zapalnych jelita cienkiego i grubego. Pomocne okazać może się tu także USG brzucha umożliwiające rozpoznanie nieprawidłowości zachodzących w jamie brzusznej, gastroskopia, która wykluczy zmiany organiczne w rejonie żołądka i dwunastnicy, kolonoskopia pozwalająca stwierdzić, czy mamy do czynienia z chorobą zapalną lub nowotworową jelita grubego oraz test wodorowy, który przeprowadza się w celu określenia rozkładu laktozy.

Ziołowe środki na wzdęcia

W leczeniu wzdęć dobrze sprawdzają się dostępne bez recepty, naturalne, ziołowe preparaty bazujące na olejkach eterycznych. Pobudzają one trawienie i działają wiatropędnie, redukując nadmiar gazów w jelitach. Produkty z tej kategorii wykazują również właściwości rozkurczowe, zmniejszając nieprzyjemne uczucie twardego brzucha.

Ziołowe leki na wzdęcia mogą przyjmować, postać tabelek, drażetek, kropli, nalewek, herbat lub suszonych roślin służących do przyrządzania naparów. W ich składzie znajduje się między innymi owoc kopru włoskiego, który skutecznie redukuje uczucie pełności i wzdęty brzuch. Popularnym składnikiem naturalnych środków na wzdęcia jest także owoc kolendry. Ułatwia on eliminację gazów jelitowych i ma działanie rozkurczające. Owoc kminku zapobiega wzdęciom i bolesnym skurczom jelit oraz brzucha, a owoc anyżu gwiazdkowego - działa rozkurczowo na przewód pokarmowy. Ziołowe leki na wzdęcia zawierać mogą również liście mięty pieprzowej, które ułatwiają trawienie, pobudzając wydzielanie soków trawiennych. Są one także pomocne w dolegliwościach skurczowych żołądka.

Leki na wzdęcia zawierające simtykon i dimetykon

Inną kategorią leków na wzdęcia bez recepty są preparaty, w składzie których znajdują się organiczne związki krzemu, takie jak simetykon i dimetykon. Mogą one przybierać, postać zarówno kapsułek, jak i emulsji czy granulatów. Wymienione powyżej substancje czynne redukują napięcie powierzchniowe między pęcherzykami gazów jelitowych i treścią jelita. Skutkiem tego jest ich pękanie, a następnie uwolnienie i wchłanianie gazów z przewodu pokarmowego. Leki na wzdęcia z tej grupy znakomicie radzą sobie w walce z bólem brzucha po jedzeniu oraz nadmiernymi gazami po operacji. Znajdują one również zastosowanie przed badaniami diagnostycznymi jamy brzusznej. Są to preparaty bezpieczne, które nie wchodzą w interakcję z innymi lekami oraz pokarmem. Nie wchłaniają się one z przewodu pokarmowego i są wydalane w niezmienionej postaci.

Wzdęcia to przypadłość, podczas której do czynienia mamy ze zbieraniem się w jelitach nadmiernej ilości niepotrzebnych gazów. Wywoływać może ją nieprawidłowa dieta, niewłaściwy sposób jedzenia, nietolerancje pokarmowe czy niezdrowy styl życia.