Szukaj
Witamina B6, podobnie jak wszystkie inne witaminy z grupy B, zaliczana jest do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Pod tą nazwą kryje się jednak nie jeden, a aż 6 różnych związków: pirydoksyna, pirydoksal, pirydoksamina oraz formy estrowe tych związków z kwasem fosforowym. Choć wszystkie te związki wykazują aktywność biologiczną, za formy aktywne witaminy B6 uważa się fosforan pirydoksalu oraz fosforan pirydoksaminy. To właśnie te związki są kofaktorami dla ponad 160 enzymów, co zalicza witaminę B6 do najważniejszych witamin dla zdrowia człowieka.
Jak działa witamina B6? Często kojarzona jest ona z funkcjonowaniem układu nerwowego. W rzeczywistości spełnia ona jednak ogrom funkcji, oddziałując na niemal wszystkie układy organizmu. Do zadań witaminy B6 zalicza się między innymi:
Co ciekawe, witamina B6 działa synergistycznie z witaminą B12 oraz magnezem. Te związki odżywcze wzmacniają wzajemnie swoje dobroczynne działanie, zwłaszcza w obrębie układu nerwowego.
Odpowiednia podaż witaminy B6 jest konieczna, by zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Zapotrzebowanie na witaminę B6 zależy przede wszystkim od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego. Zalecane spożycie (RDA) tego składnika odżywczego, przedstawiane przez Instytut Żywności i Żywienia, prezentuje się następująco:
Głębokie niedobory witaminy B6 są stosunkowo rzadkie w naszym społeczeństwie. Największe ryzyko ich rozwoju obserwuje się u osób nadużywających alkoholu. Wynika to ze współistniejącego niedożywienia, ale także upośledzenia metabolizmu witaminy B6 przez alkohol. Deficyty tego związku odżywczego są też częściej diagnozowane u osób w podeszłym wieku, czego przyczyną mogą być przyjmowane leki.
Do czynników ryzyka rozwoju niedoboru witaminy B6 zalicza się również:
Łagodne niedobory witaminy B6 zwykle przebiegają bezobjawowo. Problem stwarzają dopiero głębokie bądź przedłużające się deficyty, które mogą objawiać się:
Spożywane w nadmiarze witaminy i minerały nie tylko nie poprawiają zdrowia człowieka, ale mogą wręcz wykazywać działanie szkodliwe. Nie inaczej jest w przypadku witaminy B6. Nadmierne ilości tego składnika odżywczego mogą nieść za sobą poważne konsekwencje. Duże dawki witaminy B6, rzędu 500 mg/dobę, mogą być przyczyną neuropatii obwodowej, czyli uszkodzenia włókien nerwowych obwodowego układu nerwowego, a także ataksji sensorycznej, objawiającej się zaburzeniem koordynacji ruchowej ciała. Co ważne, patologiczne zmiany wywołane nadużywaniem witaminy B6 mogą być nieodwracalne.
Powikłania neurologicznie nie są związane z dietą bogatą w witaminę B6. Ich przyczyną zwykle jest nieprawidłowo prowadzoną suplementacją witaminą B6 w tabletkach.
Głównym źródłem witaminy B6 jest pożywienie. Ten składnik odżywczy można znaleźć w żywności zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Do najbogatszych źródeł witaminy B6 zalicza się:
Warto wspomnieć, że zawarta w pożywieniu witamina B6 charakteryzuje się bardzo wysoką biodostępnością. Szacuje się, że jej wchłanialność ze zbilansowanych posiłków wynosi około 75%.
Niestety, stężenie witaminy B6 w pożywieniu zależy od obróbki termicznej oraz zastosowanych technik kulinarnych. Szacuje się, że gotowanie lub smażenie mięsa powoduje utratę od 30% do 50% witaminy B6. W przypadku puszkowania lub konserwowania warzyw i owoców straty tego składnika odżywczego mogą sięgać nawet 77%!
Dobrze zbilansowana dieta powinna w pełni pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie witaminy i minerały, w tym także na witaminę B6. Zróżnicowane pożywienie jest najlepszą metodą na zapewnienie sobie niezbędnych składników odżywczych. Choć suplementacja nie powinna zastępować zdrowej diety, niekiedy stanowi ona jedyną metodą uzupełnienia niedoborów witaminy B6.
Dodatkową suplementację powinny wprowadzić przede wszystkim osoby borykające się z chorobami przewlekłymi, które zaburzają trawienie i wchłanianie pokarmów. Witamina B6 w tabletkach będzie również dobrym uzupełnieniem diety seniorów, u których niedobory tego składnika odżywczego występują znacznie częściej. Suplementacja witaminy B6 sprawdzi się też u osób, które muszą utrzymywać restrykcyjną dietę eliminacyjną.
Obecnie w sprzedaży znaleźć można zarówno preparaty pojedyncze, zawierające tylko witaminę B6, jak i preparaty złożone, których skład uzupełniony jest o inne witaminy i minerały. Część dostępnych preparatów zalicza się do suplementów diety, z kolei inne zarejestrowane są jako leki bez recepty.
Przed wprowadzeniem suplementacji witaminą B6, zwłaszcza przez osoby chore, warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista oceni bezpieczeństwo suplementacji, a także pomoże dobrać odpowiednią dawkę witaminy.