Odleżyny

Czym są odleżyny?

Odleżyny to ciężko gojące się rany skóry oraz tkanek podskórnych, które pojawiają się zwykle na skutek długotrwałego ucisku, niedokrwienia tkanek oraz martwicy skóry. Stanowią ogromny problem osób obłożnie chorych i osób opiekujących się nimi. Zmiany te mogą pojawić się na kości krzyżowej, pośladkach, plecach, udach lub piętach. Gdy tak się stanie, istnieje ryzyko znacznego dyskomfortu i zagrożenia dla zdrowia pacjenta, np. poprzez powstanie bolesnej rany i wdanie się infekcji. W całym procesie ważna jest odpowiednia profilaktyka, która zmniejszy ryzyko rozwoju wrzodów. Produkty w kategorii preparatów na odleżyny bez recepty to wysokiej jakości środki w formie płynów i roztworów, przeznaczone do pielęgnacji skóry skłonnej do otarć, ucisków i podrażnień.

Specjalistyczne maści do leczenia odleżyn

W kategorii leków bez recepty znajdą Państwo produkty lecznicze oraz wyroby medyczne przeznaczone do miejscowego stosowania zewnętrznego na odleżyny w formie maści, które dzięki wysokiej zawartości składników aktywnych przyśpieszają regenerację uszkodzone naskórka, neutralizują aktywność mieszczących się na skórze chorobotwórczych patogenów oraz zabezpieczają ranę przed bezpośrednim kontaktem ze środowiskiem zewnętrznym.

Odleżyny są łatwe do pielęgnacji dzięki szerokiemu zakresowi dostępnych produktów w aptekach. Wystarczy nałożyć odpowiednią ilość maści na zmienione chorobowo miejsce i delikatnie wmasować ruchem okrężnym. Niektóre maści na odleżyny mogą być stosowane w ramach leczenia, inne są zalecane w ramach profilaktyki. Ich działanie antyseptyczne, przeciwzapalne i ochronne może zapewnić lepsze rokowania w przypadku postępujących odleżyn na pośladkach, piętach, tylnej części szyi i plecach.

W ofercie apteki Codzienna znajdą Państwo szeroką ofertę wyrobów od znanych producentów. Preparaty te można stosować jednocześnie z innymi sposobami leczenia zmian skórnych. Skuteczną formą leczenia podrażnień skóry, otarć, pęknięć i maceracji naskórka są maści. Oprócz tego środki te skuteczne są również w leczeniu przypadków wrzodów, zakażonych powierzchownych defektów skóry (nietolerancja gojenia zapalnego), ropnych zmian skórnych czy chorób bakteryjnych i grzybiczych.

Jak powstają odleżyny?

Odleżyny powstają w wyniku miejscowego niedokrwienia spowodowanego nadmiernym uciskiem naczyń krwionośnych. Istotną rolę w powstawaniu odleżyn są m.in. źle ułożone prześcieradło czy podparcie pacjenta. Powoduje to ślizganie się warstw tkanki skóry, co może prowadzić do pęknięcia naczyń krwionośnych. Dodatkowo proces powstania odleżyny może być przyśpieszony poprzez pojawiające się otarcia stanowiące bezpośrednie uszkodzenie skóry. U pacjentów, którzy przebywają przez dłuższy okres czasu w jednej określonej pozycji (siedzącej lub leżącej) dochodzi do obumierania tkanek.

Klasyfikacja odleżyn

Wyróżniamy pięć stopni rozwoju odleżyn (zgodnie z przyjętą klasyfikacją Torrance’a) i są to:

• I stopień – blednące pod wpływem ucisku zaczerwienienie, w dalszym ciągu zachowane jest prawidłowe mikrokrążenie oraz ciągłość naskórka;
• II stopień – nieblednące zaczerwienienie, podrażnienie skóry, ocieplenie skóry wskazujące na stan zapalny, obrzęk oraz obecność drobnych pęcherzy i nadżerek;
• III stopień – uszkodzenie pełnej grubości skóry, rana pokryta jest żółtawymi masami rozpadających się tkanek lub suchym cienkim strupem;
• IV stopień – dochodzi do uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej, dochodzące do powięzi;
• V stopień – głębokie uszkodzenie przekraczające powięź do mięśni, struktur kostnych, stawów i ścięgien.

Odpowiednia profilaktyka i leczenie odleżyn

Maści dostępne w aptekach zapobiegające odleżynom są wskazane osobom długotrwale unieruchomionym w łóżku lub poruszającym się na wózku. Stosowane są w miejscach podatnych na powstawanie odleżyn I stopnia (miejsca ze skłonnością do blednięcia po zmniejszeniu nacisku na skórę). Odpowiednio zastosowana pielęgnacja skóry powoduje, że odleżyny nie postępują, a mikrokrążenie tkanek zostaje zachowane. Oprócz zastosowanych maści, kremów czy sprayów przeciwodleżynowych bardzo przydatne mogą okazać się również np. kręgi przeciwodleżynowe, które ułatwiają czasowe oderwania narażonych miejsc na ciele od podłoża.

Profilaktyka odleżyn

Ryzyko powstania odleżyn zależy przede wszystkim od ogólnego stanu zdrowia chorego i jego możliwości poruszania się. Od stanu chorego zależy również obszar tworzenia się odleżyn (inne będą u osób siedzących, a inne u osób stale leżących w łóżku).

Aby zmniejszyć ryzyko powstania odleżyn należy nie być zbyt długo narażonym na ucisk w określonym miejscu. Aby to osiągnąć można:

• wymuszać zmianę pozycji (przemieszczenie przez osobę wspomagającą chorego);
• zastosowanie specjalistycznych materacy przeciwodleżynowych (koszt w okolicach 200 zł), które z uwagi na pneumatyczną konstrukcję automatycznie pompują kolejne sekcje komór, tak aby naprzemiennie obciążać i odciążać sąsiadujące partie skóry;
• specjalne kółka, poduszki oraz wałki przeciwodleżynowe, których zadaniem jest przeniesienie nacisku na większą powierzchnię skóry, bądź w inne miejsce, tak aby odciążyć miejsce powstawania odleżyn.

Oprócz zastosowania tych podstawowych technik walki z powstającymi odleżynami należy pamiętać również o:

• równo ułożonym prześcieradle i pościeli, które nie będą powodowały ucisku na zmienione chorobowo miejsce;
• odpowiednim odżywianiu – szczególne znaczenie ma dostarczenie odpowiedniej ilości energii oraz białka, które sprzyja uzyskaniu dodatniego bilansu azotowego;
• nawodnieniu, czyli spożywaniu wskazanej ilości płynów każdego dnia.

Jakie składniki aktywne najlepsze na odleżyny?

Wśród bogatego asortymentu dostępnego w naszej aptece w ramach profilaktyki polecamy maści oparte na bazie oleju wątłuszowego (tranu), którego wskazaniem jest chociażby właśnie leczenie odleżyn i odmrożeń. Stosowane produkty powinny zawierać w swoim składzie również alantoinę, która nie tylko przyśpiesza proces odżywienia, ale także zwiększa tempo proliferacji komórek nabłonkowych co prowadzi do szybszej regeneracji oraz gojenia się skóry. Maści na odleżyny zawierające alantoinę pomagają utrzymać wilgotne środowisko na powierzchni rany, opóźniając tym samym powstawanie strupów. W efekcie na powierzchni uszkodzonej skóry szybciej pojawia się nowy nabłonek. Alantoina ma również działanie łagodzące, dzięki czemu nie tylko zmniejsza ból wywołany przez ranę, ale również zapobiega infekcji i rozwojowi poważniejszych owrzodzeń.

Kolejnym składnikiem aktywnym stosowanym w środkach o działaniu przeciwodleżynowym jest hipoalergiczna lanolina, która wspiera zatrzymanie wody w skórze. Stanowi doskonały emolient, który nawilża skórę tworząc na jej powierzchni okluzyjny opatrunek. Z kolei tlenek cynku posiada właściwości ściągające i przeciwzapalne. Zwiększa gęstość naskórka i zmniejsza utratę płynu tkankowego.

Pamiętaj, że uszkodzenia skóry wymagają odpowiedniego odkażania i ochrony przed infekcjami bakteryjnymi, a substancje takie jak alkohol benzylowy, parabeny i cynamonian benzylu je zapewniają.