Niestrawność

Niestrawność, inaczej dyspepsja, to zespół nieprzyjemnych, dokuczliwych objawów ze strony układu pokarmowego związanych ze złym trawieniem. Pojawiać może się ona zarówno po zjedzeniu obfitego, ciężkostrawnego posiłku, jak i w przebiegu chorób, takich jak refluks czy wrzody żołądka lub na skutek nadmiernego stresu. Niestrawność objawia się bólem w podbrzuszu, wzdęciami i gazami. Aby się jej pozbyć, warto sięgnąć po preparaty ziołowe i leki dostępne w aptekach.

Rodzaje niestrawności

Mianem niestrawności określa się szereg przewlekłych dolegliwości ze strony układu trawienia oraz zespół dolegliwości zlokalizowanych w nadbrzuszu środkowym. Biorąc pod uwagę czynniki, które ją wywołują, wyróżnia się dwa rodzaje niestrawności. Pierwszym z nich jest niestrawność organiczna. Jej występowanie jest związane ze schorzeniami przewodu pokarmowego, takimi jak refluks, choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, zapalenie dróg żółciowych, nowotwór przełyku lub żołądka czy zakażenie bakterią Helicobacter pylori.

Jeżeli chodzi natomiast o niestrawność czynnościową, pojawia się ona na skutek czynników niezwiązanych z chorobami. Wywołać mogą ją między innymi: spożycie zbyt dużego, tłustego, ciężkostrawnego posiłku, zbyt szybkie jedzenie, stres, dym tytoniowy, przyjmowanie lekarstw, takich jak salicylany oraz zażywanie suplementów diety, między innymi tych na bazie żelaza. Niekiedy dyspepsja czynnościowa jest związana z nadwrażliwością żołądka lub niewłaściwą kurczliwością poszczególnych fragmentów układu pokarmowego. Na niestrawność często cierpią kobiety w ciąży. Występujące u nich dolegliwości są wywoływane przez zachodzące wówczas w organizmie zmiany hormonalne oraz ucisk macicy na organy wewnętrzne. Niestrawność u ciężarnych jest dolegliwością przejściową, która najczęściej ustępuje po porodzie.

Objawy niestrawności

Niestrawność daje objawy ze strony górnego odcinka przewodu pokarmowego, takie jak uczucie pełności, wzdęcia, zgaga, nudności, uczucie odbijania się, gazy, ból w nadbrzuszu oraz skurcze jelit.

Jeżeli niestrawność trwa przez jeden dzień, nie powinna wzbudzać niepokoju. Gdy utrzymuje się przez około 3 tygodnie, w pierwszej kolejności należy zmodyfikować swój jadłospis. Jeżeli to nie przyniesie rezultatu, niezbędna będzie wizyta u lekarza specjalisty.

Diagnostyka niestrawności

Chcąc zdiagnozować niestrawność, należy umówić się na wizytę u gastrologa, czyli lekarza zajmującego się chorobami układu pokarmowego. W pierwszej kolejności przeprowadzi on szczegółowy wywiad na temat występujących objawów dyspepsji. By móc stwierdzić stopień zaawansowania choroby, niezbędne będzie wykonanie badania diagnostycznego, jakim jest gastroskopia. Polega ona na wprowadzeniu endoskopu do górnego odcinka przewodu pokarmowego. Wskazaniami do pilnego jego przeprowadzenia są niepokojące objawy, takie jak zaburzenia przełykania, krwawienie z przewodu pokarmowego, wymioty z krwią, pojawiające się w nocy silne bóle brzucha, nagła utrata masy ciała czy wyczuwalny guz w nadbrzuszu.

Domowe sposoby na niestrawność

W walce z niestrawnością pomocne mogą się okazać domowe sposoby. Obejmują one między innymi jedzenie mniejszych posiłków, bez pośpiechu i w pozycji pionowej. Unikać należy potraw tłustych, smażonych i ostro przyprawionych, słodyczy oraz napojów gazowanych. Zaleca się również ograniczyć używki, takie jak alkohol, kofeina i papierosy. Ostatni posiłek powinno się jeść co najmniej 2 godziny przed pójściem spać. Osoby z nadwagą i otyłe powinny zredukować masę ciała poprzez odpowiednio skomponowaną dietę i regularną aktywność fizyczną. Do domowych sposobów na dyspepsję zalicza się także zjedzenie garści migdałów, które skutecznie redukują nieprzyjemne objawy pieczenia w przełyku oraz picie naparu z siemienia lnianego osłaniającego błonę śluzową żołądka.

Dieta na niestrawność

Właściwa dieta odgrywa kluczową rolę przy niestrawności. Ułatwia ona bowiem proces trawienia pokarmu i przyswajania zawartych w nim składników odżywczych, nie obciążając nadmiernie przewodu pokarmowego. Jadłospis na niestrawność obejmuje 4 - 5 posiłków dziennie. Niezwykle istotny jest tu odpowiedni proces przygotowywania potraw. Powinno się je dusić, piec lub gotować na parze czy w wodzie. Niewskazane jest z kolei smażenie w głębokim tłuszczu. Lekkostrawna dieta obejmować może między innymi: pieczywo pszenne, chude wędliny, oliwę z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy lub sojowy, kaszę jęczmienną, manną i kuskus, mięso drobiowe, ryby, kefiry, jogurty, chudy twaróg, odtłuszczone serki homogenizowane, kompoty, galaretki, dżemy bez pestek oraz łagodne przyprawy, jak tymianek, bazylia, majeranek, rozmaryn, lubczyk, cynamon oraz wanilia. Jeżeli chodzi o warzywa polecane na niestrawność, są to: buraki, szpinak, pietruszka, dynia, kabaczki oraz szpinak. Lekkostrawne owoce to natomiast: truskawki, jabłka, brzoskwinie, morele, pomarańcze oraz maliny.

Ziołowe preparaty na niestrawność

W walce z niestrawnością bardzo dobrze sprawdzają się dostępne w aptekach leki ziołowe w formie tabletek, kapsułek, drażetek, naparów, kropli, nalewek oraz płynów.

• W ich składzie znajduje się między innymi liść mięty, który ułatwia trawienie pokarmów i pobudza czynność wydzielniczą żołądka. Znajduje on zastosowanie w szczególności w zaburzeniach trawienia oraz skurczach jelit.
• Kolejny cenny składnik leków na niestrawność to owoc kminku. Rozkurcza on mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, działa wiatropędnie i zapobiega wzdęciom.
• Osoby borykające się z zaburzeniami trawienia objawiającymi się wzdęciami, zgagą, bólem brzucha oraz uczuciem pełności, sięgnąć powinny po jeden preparatów z dodatkiem owocu kopru włoskiego.
• Godne polecenia są także środki z dodatkiem koszyczka rumianku, który posiada właściwości przeciwzapalne. Zalecany jest on w szczególności w przypadku wzdęć i stanów skurczowych układu pokarmowego.
• Leki na niestrawność zawierać mogą również liść melisy lekarskiej, która działa przeciwskurczowo, korzystne wpływa na trawienie i posiada właściwości uspokajające. Wszystko to sprawia, że zioło to doskonale sprawdza się w zaburzeniach układu pokarmowego na tle nerwowym.
• Warto wspomnieć tutaj także o kłączu ostryżu długiego, które działa rozkurczowo na mięśnie gładkie dróg żółciowych. Stosuje się je w przypadku wzdęć, bólu brzucha wywołanego niestrawnością oraz stanów zapalnych wątroby i pęcherzyka żółciowego.

Leki na niestrawność

Poza preparatami ziołowymi, w aptekach spotkać można się także z kilkoma rodzajami leków na niestrawność, które różnią się od siebie swoimi właściwościami. Do wyboru mamy między innymi środki rozkurczowe, takie jak drotaweryna. Sprawdzają się one w stanach skurczowych jelit oraz wzdęć mogących być przyczyną bólu brzucha. Na rynku dostępne są także leki zobojętniające, które łagodzą objawy niestrawności poprzez neutralizację kwasu żołądkowego. Są to na przykład sole magnezu, sodu, wapnia oraz glinu. Kolejna kategoria to leki blokujące receptor histaminowy H2, jak ranitydyna. Redukują one wydzielanie kwasu żołądkowego, łagodząc objawy niestrawności. Godne polecenia są także wieloskładnikowe preparaty alkalizujące, które szybko i skutecznie neutralizują kwas żołądkowy.

Niestrawność to jedna z najpopularniejszych dolegliwości układu pokarmowego. By uporać się z jej nieprzyjemnymi objawami, takimi jak odbijanie, zgaga, nudności czy wymioty, należy sięgnąć po jeden z ziołowych preparatów lub lek o właściwościach rozkurczowych, zobojętniających, blokujących receptor histaminowy H2 czy alkalizujących.